Miętus pospolity

Miętus pospolity^[3], miętus^[3] (Lota lota) – gatunek słodkowodnej ryby z rzędu dorszokształtnych (Gadiformes). Jest jedynym przedstawicielem rodzaju Lota. Poławiany dla mięsa, spotykany w akwariach publicznych.

Na tę stronę wskazuje przekierowanie z „Miętus”. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.

Miętus pospolity

Lota lota[1]
(Linnaeus, 1758)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	promieniopłetwe
Rząd	dorszokształtne
Rodzina	Lotidae
Rodzaj	Lota Oken, 1817
Gatunek	miętus pospolity
Synonimy Enchelyopus lota (Linnaeus, 1758) Gadus compressus Lesueur, 1817 Gadus lacustris Walbaum, 1792 Gadus lota Linnaeus, 1758 Gadus maculosa Lesueur, 1817 Gadus maculosus Lesueur, 1817 Lota brosmiana Storer, 1842 Lota brosmina Storer, 1842 Lota communis Rapp, 1854 Lota compressa (Lesueur, 1817) Lota fluviatilis Perty, 1832 Lota inornata DeKay, 1842 Lota linnei Malm, 1877 Lota lota asiatica Kirillov, 1972 Lota lota kamensis Markun, 1936 Lota lota lacustris (Walbaum, 1792) Lota lota leptura Hubbs & Schultz, 1941 Lota lota lota (Linnaeus, 1758) Lota lota maculosa (Lesueur, 1817) Lota lota onegensis Mel'yantsev, 1948 Lota maculosa (Lesueur, 1817) Lota marmorata Koch, 1840 Lota vulgaris Fitzinger, 1832 Lota vulgaris obensis Anikin, 1902 Molva huntia Lesueur, 1819 Molva lota (Linnaeus, 1758) Molva maculosa (Lesueur, 1817)
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]
najmniejszej troski
Zasięg występowania

Występowanie

Występuje w północnej i środkowej Europie na wschód od wschodniej Anglii, środkowej Francji oraz na północ od dorzecza rzeki Pad oraz w północnej Azji i Ameryce Północnej. Ma wysokie wymagania tlenowe i jest wrażliwy na zanieczyszczenia wody.

Żyje głównie w rzekach z czystą i szybko płynącą wodą oraz żwirowatym dnem. Ryba dociera również do górskich potoków. Występuje również w zbiornikach zaporowych. Wchodzi do wód słonych. Żyje przy dnie, ukryty przed dziennym światłem w różnych kryjówkach.

Opis

Długość przeciętnie do 60 cm (maksymalnie 120 cm), przeciętna masa do 2 kg (maksymalnie ponad 2,5 kg)^[4]. Rekordowy osobnik złowiony w Polsce w 2013 roku ważył 4,06 kg^[5]. Ciało ma kształt walcowaty, w dotyku bardzo miękkie, w przekroju owalne, nieco spłaszczone grzbieto-brzusznie w przedniej części i lekko ścieśnione bocznie w tylnej. Łuski drobne, okrągławe, ukryte głęboko w skórze. Są dwie płetwy grzbietowe, z których pierwsza jest krótka i ma zaokrągloną krawędź górną. Druga jest bardzo długa i sięga do górnej części nasady płetwy ogonowej. Płetwa ogonowa zaokrąglona, dotyka dolną krawędzią do długiej płetwy odbytowej. Drugi promień płetw piersiowych dużo dłuższy od pozostałych. Charakterystyczną cechą jest pojedynczy wąs na środku brody oraz ustawienie płetw brzusznych przed piersiowymi. Głowa jest mocno spłaszczona, przypomina wyglądem głowę żaby. Na górnej części, pośrodku pyska, znajduje się jedna para bardzo krótkich wąsików.

Ubarwienie brązowawe, brązowoszare lub żółte, z ciemnym, marmurkowatym deseniem. Brzuch biały lub szarobiały. Młode osobniki są bardzo ciemne.

Odżywianie

Aktywny zimą przy temp 0–3 °C. Młode żywią się skorupiakami, robakami i larwami owadów. Dorosłe zjadają ryby, raki i żaby.

Rozród

Miętus jest rybą zimnolubną. Tarło odbywa w XII i I, w wodzie o temperaturze 2–4 °C na piaszczystych płyciznach w silnym nurcie, często w dużych stadach. W zależności od masy może złożyć od 10 tys. do 3 mln jaj. Jaja zaopatrzone są w krople tłuszczu, dzięki której unoszą się w toni do momentu, aż nie przykleją się do podłoża.

• 
  Ikra miętusa
• 
  Larwy miętusa przed stadium narybku

Ochrona

W Polsce obowiązują następujące zasady ochrony gatunku^{[potrzebny przypis]}:

Wymiar ochronny	30 cm	Rzeka Odra od ujścia rzeki Warty, do granicy z wodami morskimi
	25 cm	Pozostałe wody
Okres ochronny	1 grudnia do końca lutego
Limit połowowy	5 kg na dobę