Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Międzynarodowa Wystawa Sztuki Dekoracyjnej i Wzornictwa (fr. Exposition internationale des arts décoratifs et industriels modernes) – paryska wystawa trwająca od 28 kwietnia do października 1925. Od francuskiej nazwy wystawy arts décoratifs pochodzi określenie stylu Art déco.
Pierwsza wystawa powszechna odbyła się w Londynie w 1851 r. i od tej pory wystawy były organizowane regularnie w odstępach kilkuletnich, a w 1851 r. jako zasadę przyjęto, że uczestnikami wystawy mogą być tylko państwa[1]. Dotychczasowy udział Polaków na Wystawach Światowych był więc możliwy tylko w ramach reprezentacji państw zaborczych, wystawa w 1925 r. miała być więc pierwszą, na której Polska zadebiutuje jako samodzielne, niepodległe państwo[1].
Jednym z komisarzy wystawy był polski krytyk sztuki Jerzy Warchałowski[2]. Również polscy artyści odnieśli sukcesy na wystawie[3][Brak strony.]. Jan Szczepkowski otrzymał Grand Prix za kapliczkę Bożego Narodzenia. Zygmunt Kamiński otrzymał nagrodę za projekty nowych polskich banknotów. Również Zofia Stryjeńska, nazywana „księżniczką malarstwa polskiego” dorobiła się czterech Grand Prix, a także otrzymała wyróżnienie specjalne oraz Legię Honorową. Uważa się, że wystawa ta stanowiła początek polskiego art déco. Sam Warchałowski trzy lata później pisał: „...tam dopiero, nad brzegami Sekwany odzyskaliśmy naszą niepodległość artystyczną”[2].
W ostatnich latach XIX wieku w sztukach plastycznych – malarstwie, grafice, rzeźbie, powstającym właśnie wzornictwie przemysłowym – zapanowała Secesja (Art Nouveau, Jugendstil). Radykalizm, z jakim opanowała wszystkie dziedziny sztuk stał się wkrótce przyczyną przesytu. Już w latach I wojny światowej secesja odeszła w zapomnienie. Wyobraźnią zapanowała technika „wieku pary i elektryczności”. Bohaterem nowych czasów stał się inżynier, konstruktor, wynalazca, a także pilot i podróżnik zdobywający ostatnie białe plamy na mapach.
W sztuce zamiast kapryśnie pofalowanych splotów linii pojawiły się gładkie, krystalicznie cięte płaszczyzny, kwiaty irysów i lilli ustąpiły miejsca kołom zębatym i innym częściom maszyn. Sztuka awangardowa – kubizm, abstrakcja geometryczna – wywarła wpływ na nową sztukę użytkową.
Po kilku latach nadszedł czas na podsumowanie. Wystawa paryska 1925 stała się przeglądem nowej sztuki użytkowej. Poeta François Dufrêne powiedział: „Sztuka roku 1900 była domeną fantazji, sztuka roku 1925 jest domeną rozumu”[4][Brak strony.].
Wystawa stała się pokazem nowego stylu życia, luksusu i bogactwa. Sztuka awangardowa stała się sztuką oficjalną. Le Corbusier pokazał na wystawie modułowy, jednoprzestrzenny dom jednorodzinny z antresolą i loggią nazwany Pavillon de l’Esprit Nouveau, który zapisał się w historii architektury i wzornictwa, ponieważ autor domagał się nowoczesnej architektury bez dekoracji, wbrew tematowi wystawy[5][Brak strony.]. Na wystawie pojawili się między innymi artyści radykalnej awangardy radzieckiej tacy jak Konstantin Mielnikow[6][Brak strony.].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
