Max Giemsa

Max Giemsa (wariant pisowni: Giemza^[2] ) (ur. 11 grudnia 1862 w Blachowni Śląskiej^[3], zm. 14 września 1915 w Bogucicach^[4]) – górnośląski architekt, poseł do pruskiego Landtagu.

Max Giemsa

Data i miejsce urodzenia	11 grudnia 1862 Blachownia Śląska
Data i miejsce śmierci	14 września 1915 Bogucice
Alma mater	Królewska Wyższa Szkoła Techniczna w Charlottenburgu
Praca
Styl	neoromanizm[1]
Biuro	Katowice
Budynki	Kościół św. Jacka w Bytomiu

Kościół Matki Bożej Różańcowej w Świętochłowicach w 2008 roku

Kościół św. Jacka w Bytomiu w 2008 roku

Kościół św. Michała Archanioła w Rudzie Śląskiej w 2015 roku

Życiorys

Przyszedł na świat w rodzinie katolickiej^[3]. Jego rodzicami byli Gustav, inspektor i dyrektor huty żelaza w Blachowni Śląskiej^[2]  i Franziska z domu Apfelt^[3]. Uczęszczał do polskiej szkoły podstawowej, gdzie uczył się języka polskiego^[5]. Po likwidacji huty Giemsowie przeprowadzili się na Górny Śląsk^[2] .

Kształcił się w szkole rzemiosł budowlanych^[3]. Ukończył studia na Królewskiej Wyższej Szkole Technicznej w Charlottenburgu^[2] [3]. W zakresie architektury współpracował w no najmniej jednym projekcie z Johannesem Franziskusem Klompem, możliwe, że współdzielił z nim biuro^[6]. Mieszkał przy Schillerstrasse 15/3 w Katowicach (obecnie ulica Juliusza Słowackiego w Katowicach)^[7], biuro architekta mieściło się w jego mieszkaniu^[6].

Od 1908 do 1913 roku był posłem do pruskiego Landtagu^[2]  (niem. Preußisches Abgeordnetenhaus)^[8] 21. kadencji^[4], był działaczem Niemieckiej Partii Centrum^[4][5], jego poglądy były konserwatywne^[4], uważał się za Górnoślązaka^[4].

Chorował przez kilka miesięcy na zapalenie węzłów chłonnych, po czym zmarł w Szpitalu Zakonu Bonifratrów w Bogucicach^[2] [4]. 17 września 1915 roku odbył się pogrzeb na cmentarzu w Bogucicach^[4].

Dzieła

Znanych jest kilka zrealizowanych projektów autorstwa Maksa Giemsy. Są to:

• klasztor sióstr Boromeuszek w Szopienicach, wzniesiony w latach 1904–1905^[4]
• kościół Matki Bożej Królowej Różańca Świętego w Łaziskach Górnych, projekt rozbudowy pierwotnej kaplicy o transept i nowe prezbiterium z 1906 roku^[9][7]
• plebania przy kościele św. Józefa w Chorzowie (zob. parafia św. Józefa w Chorzowie)^[10]
• kościół św. Jacka w Bytomiu, projekt z lat 1906–1907, wzniesiony w latach 1908–1911^[11]
• kościół św. Michała Archanioła w Rudzie Śląskiej^[3], projekt z 1910 roku, obejmował rozbudowę i przebudowę pierwotnego kościoła w latach 1910–1911 (odwrócenie planu kościoła o 180°)^[12]
• kościół Matki Bożej Różańcowej w Świętochłowicach, projekt z lat 1909–1910^[13], wzniesiony w latach 1910–1912^[3][14]
• plebania z 1911 roku przy kościele pw. św Michała w Ornontowicach (zob. parafia św. Michała Archanioła w Ornontowicach)^[15][4].

Przypisy

1. Głazek 2003 ↓, s. 81.
2. Nadolski 2015 ↓.
3. Nadolski 2016 ↓, s. 183.
4. Nadolski 2016 ↓, s. 184.
5. James E. Bjork: Neither German nor Pole: Catholicism and National Indifference in a Central European Borderland. The University of Michigan Press, cop. 2008, s. 134. ISBN 978-0-472-02529-9.
6. Głazek 2005 ↓, s. 62.
7. Głazek 2005 ↓, s. 61.
8. Thomas Kühne: Handbuch der Wahlen zum preussischen Abgeordnetenhaus. 1867-1914: Wahlergebnisse, Wahlbündnisse und Wahlkandidaten. Düsseldorf: Droste, 1994, s. 845. ISBN 978-3-7700-5182-3.
9. Głazek 2003 ↓, s. 76.
10. Głazek 2003 ↓, s. 132.
11. Głazek 2003 ↓, s. 122.
12. Głazek 2003 ↓, s. 222.
13. Głazek 2005 ↓, s. 64.
14. Głazek 2003 ↓, s. 240.
15. Głazek 2003 ↓, s. 196.

Bibliografia

• Dorota Głazek: Domus Celeberrima. Architektura sakralna (katolicka) przemysłowej części Górnego Śląska 1870–1914. Katowice: Akademia Sztuk Pięknych w Katowicach. Śląskie Centrum Dziedzictwa Kulturowego w Katowicach, 2003. ISBN 83-918475-1-9.
• Dorota Głazek: Max Giemsa i jego kościoły. W: Sztuka sakralna Rudy Śląskiej. Ruda Śląska: Muzeum Miejskie im. Maksymiliana Chroboka, 2005. ISBN 83-919344-8-9.
• Przemysław Nadolski: Max Giemsa – katowicki architekt (komunikat). W: Półtora wieku dziejów Katowic. Przywracanie historycznej pamięci. Antoni Barciak (red.). Muzeum Historii Katowic, 2016, seria: Katowice, Historia i Współczesność. T. 1 (2015). ISBN 978-83-64356-20-9.
• Przemysław Nadolski: Max Giemza. [w:] „Półtora wieku dziejów Katowic. Przywracanie historycznej pamięci.” XV Katowicka Konferencja Naukowa [on-line]. 2015. [dostęp 2018-02-07].

Kontrola autorytatywna (osoba):

• VIAF: 932150323929009972501
• PLWABN: 9810597573405606