Loading AI tools
Margulies Berl znany jako Berl Broder (ur. około 1815 w Podkamieniu, zm. 1868 w Ploeszti) – śpiewak ludowy, badchen, poeta[1][2].
Pochodził z żydowskiej rodziny. W dzieciństwie studiował religię w domu. Gry na skrzypcach nauczył się samodzielnie. W wieku 16 lat, po śmierci ojca został pomocnikiem szczotkarza. W warsztacie zachwycał swoimi przyśpiewkami innych robotników i otrzymał przydomek Berl der wertlzoger[3]. Wędrował z dwoma młodymi śpiewakami po żydowskich miasteczkach, występując w karczmach, na ślubach[4]. Uważa się, że wiele jego piosenek było improwizowanych na miejscu[3]. Stworzył coś w rodzaju pierwszego żydowskiego kabaretu. Był pierwszym z tzw. broder zinger. W 1857 roku, gdy Brody dotknął kryzys gospodarczy, stworzył zespół Broder-singer i wyjechał do Rosji[3].
Po opuszczeniu Brodów nigdy nie osiedlił się w jednym miejscu. Przeżył swoje ostatnie lata w biedzie, niektóre źródła wspominają o jego kłopotach z alkoholem[5].
Pisał wiersze, które opublikowano w 3 tomach. Pierwszy tomik poezji został wydany w 1860 roku w Bratysławie, drugi we Lwowie, a trzeci (1882) w Warszawie[5]. Komponował liczne piosenki i kuplety, z których większość nie została opublikowana[2].
Przetrwało trzydzieści jego piosenek; 24 z nich mają charakter dialogów, najczęściej pomiędzy rzemieślnikami, takimi jak krawcy czy szewcy. Jest postrzegany jako prekursor teatru jidysz[1].
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
