Remove ads
Margaret Alice Murray (ur. 13 lipca 1863 w Kalkucie[1], zm. 13 listopada 1963 w Welwyn[1]) – brytyjska egiptolog, archeolog i antropolog. Jedna z pionierek folklorystyki[2]. Autorka teorii dotyczącej wiedźmiego kultu leżącej u podstaw religii wicca.
 Margaret Murray, 1938 | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie | |
| Alma Mater | |
Margaret urodziła się w rodzinie brytyjskich kolonizatorów. Jej ojcem był przedsiębiorca James Murray, a matką Margaret z domu Carr[3]. Miała starszą siostrę Mary. Uczyła się w Wielkiej Brytanii oraz w Niemczech. Po powrocie do Indii pracowała przez parę miesięcy w Calcutta General Hospital[4]. W roku 1894 rozpoczęła studia egiptologiczne na University College w Londynie. Zachęcona przez profesora Williama Flinders Petrie napisała swój pierwszy artykuł The descent of property in the early periods of Egyptian History i rozpoczęła prowadzenie zajęć z podstaw języka egipskiego oraz hieroglifów[4]. Funkcję młodszego wykładowcy pełniła od 1898 r. W roku 1922 została starszym wykładowcą[5]. Dwa lata później otrzymała posadę adiunkta (Assistant Professor), a w 1931 r. honorowy doktorat (Doctor of Letters)[5]. W latach 1953–1955 była prezesem „Folklore Society”.
Remove ads
Murray uczestniczyła w latach 1902-4 w badaniach wykopaliskowych prowadzonych przez Williama Petrie w Abydos i Sakkarze[6]. Pracowała także na Malcie, na Minorce, w Petrze i Tell el-Ajjul w Palestynie[7].
Była pierwszą kobietą-wykładowcą egiptologii w Wielkiej Brytanii[8]. Brała udział w organizacji studiów na University College w Londynie, m.in. w roku 1911 opracowała program dwuletnich studiów egiptologicznych[7]. Murray była autorką licznych artykułów i publikacji naukowych dotyczących archeologii Egiptu, prowadziła także popularyzatorskie wykłady otwarte z dziedziny egiptologii.
Remove ads
Margaret Murray twierdziła, że europejskie czarownictwo wywodziło się ze starożytnej, przedchrześcijańskiej, religii płodności opartej na kulcie rogatego boga – Dianosa[9] albo Janusa[10]. Religia ta miała przetrwać do początków średniowiecza i zostać niewłaściwie zinterpretowana przez duchownych jako praktyki satanistyczne[11]. Pod wpływem poglądów Frazera jako terminu synonimicznego do „wiedźmiego kultu”, używała także określenia „kult dianiczny”[10].
Współczesna nauka odrzuciła tezy Murray. Według badaczy Dianos nigdy nie istniał i został wymyślony przez Murray na podstawie różnorodnych wierzeń obejmujących tereny Europy i Azji Mniejszej[9]. Nie znaleziono również dowodów na istnienie w średniowieczu sformalizowanego pogańskiego kultu, w którym czarownice gromadziłyby się w wielkiej liczbie, czy to w celach satanistycznych czy jakichkolwiek innych[11]. Z drugiej strony, teza Murray znalazła jednak poparcie - w jednej ze swoich prac Carlo Ginzburg ustalił, że we włoskiej prowincji Friuli rzeczywiście uprawiano na przełomie XVI–XVII wieku zbiorowy kult płodności[11].
Pod wpływem tez Murray pozostawał Gerald Gardner, inicjator ruchu wicca, autor książki Współczesne czarownictwo[12].
Remove ads
Murray była autorką hasła Czarownice (Witches) w Encyklopedii Britannica (1929)[2].
- The Witch-Cult in Western Europe, Oxford 1921
- The God of The Witches, London 1931
- The Splendour That Was Egypt: A General Survey of Egyptian Culture and Civilisation, London 1949
- The Divine King in England: A Study in Anthropology, London 1954
- My First Hundred Years, London 1963
Murray opisano w powieści Angusa Wilsona Anglosaskie pozy (bohaterka Rose Lorimer)[9].
Remove ads
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads