Marek Safjan
polski prawnik Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Marek Henryk Safjan (ur. 28 sierpnia 1949 w Warszawie) – polski prawnik i nauczyciel akademicki, sędzia, profesor nauk prawnych, specjalista w zakresie prawa cywilnego, w latach 1997–2006 sędzia, w latach 1998–2006 prezes Trybunału Konstytucyjnego, a w latach 2009–2024 sędzia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
 Marek Safjan jako sędzia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (2009) | |
| Państwo działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
28 sierpnia 1949 |
| Profesor nauk prawnych | |
| Specjalność: prawo cywilne, prawo europejskie, prawo handlowe, prawo medyczne | |
| Alma Mater | |
| Doktorat |
1980 – prawo |
| Habilitacja |
1990 – prawo |
| Profesura |
22 października 1998 |
| Doktor honoris causa Europejski Instytut Uniwersytecki – 2012 Uniwersytet Śląski w Katowicach – 2024 | |
| Nauczyciel akademicki | |
| Uczelnia | |
| Uczelnia |
Uniwersytet Warszawski |
| Stanowisko |
prorektor (1993–1996) |
| Okres zatrudn. |
od 1973 |
| Polski sędzia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej | |
| Okres spraw. |
2009–2024 |
| Poprzednik | |
| Prezes Trybunału Konstytucyjnego | |
| Okres spraw. |
1998–2006 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Odznaczenia | |
     | |
| Strona internetowa | |
Życiorys
Podsumowanie
Perspektywa
W 1967 został absolwentem XVII Liceum Ogólnokształcącego im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Warszawie[1]. W 1971 ukończył studia na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego[2]. W 1973 rozpoczął pracę na UW[3] oraz zdał egzamin sędziowski[2]. W 1980 uzyskał stopień doktora nauk prawnych na podstawie rozprawy pt. Instytucja rodzin zastępczych. Problemy prawno-organizacyjne, napisanej pod kierunkiem Tomasza Dybowskiego[4]. Habilitował się w 1990[4][5]; za pracę habilitacyjną pt. Prawo wobec ingerencji w naturę ludzkiej prokreacji[6] wyróżniono go I nagrodą w konkursie czasopisma „Państwo i Prawo”[2][4]. W 1998 otrzymał tytuł naukowy profesora nauk prawnych[6]. Został również absolwentem studium prawa porównawczego w Strasburgu[5]. Specjalizuje się m.in. w prawie cywilnym i prawie medycznym[6].
Pod koniec lat 70. zaangażował się w działalność opozycyjną. W mieszkaniu Marka i Doroty Safjanów organizowano spotkania, na których omawiano bieżące sprawy polityczne i wymieniano wydawnictwa drugiego obiegu[7]. Na początku lat 80. współtworzył struktury komisji wydziałowej „Solidarności” na WPiA UW[8]. Był członkiem redakcji czasopisma „Niepodległość”[9]. Uczestniczył w pracach Centrum Obywatelskich Inicjatyw Ustawodawczych Solidarności[10].
W latach 80. przyjął otrzymaną od Adama Strzembosza propozycję pracy na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim[11], dołączając m.in. do Wojciecha Łączkowskiego, Hanny Suchockiej, Wiesława Chrzanowskiego czy Alicji Grześkowiak – kadry tworzącej w późniejszych latach – jak sam stwierdził – „struktury nowego, demokratycznego państwa”[11]. Na lubelskim uniwersytecie pracował do 1998[12], kiedy to został prezesem Trybunału Konstytucyjnego. W latach 1993–1996 pełnił funkcję dyrektora Instytutu Prawa Cywilnego Uniwersytetu Warszawskiego, a w latach 1994–1997 funkcję prorektora tego uniwersytetu[3][5]. Na UW był zatrudniony na stanowisku profesora zwyczajnego[6], a późniejszych latach został pracownikiem nieetatowym tej uczelni[13].
W pierwszej połowie lat 80. odbył kilkumiesięczny staż badawczy u profesora Jean-Louisa Baudouina na Uniwersytecie Montrealskim[14]. Pod koniec tej dekady przebywał na stażu w departamencie prawnym Rady Europy[4]. W latach 1994–1998 był sekretarzem generalnym sekcji polskiej Association Henri Capitant des amis de la culture juridique française, a w latach 1991–1997 przedstawicielem Polski w Komitecie ds. Bioetyki Rady Europy[3]. Od 1994 członek Académie internationale de droit comparé, a od 2010 jej wiceprzewodniczący[3]. W 1995 został członkiem Association internationale droit, éthique et science[3]. Zasiadał w pierwszej Radzie Bankowego Funduszu Gwarancyjnego[15]. Był tutorem[16], a także członkiem rady naukowej[17] Collegium Invisibile. Pełnił też funkcję przewodniczącego rady naukowej Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości[5]. Członek krajowy czynny Polskiej Akademii Umiejętności[6], wszedł w skład Komitetu Etyki w Nauce Polskiej Akademii Nauk[18], a także rady Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka[19].
W listopadzie 1997 objął urząd sędziego Trybunału Konstytucyjnego, a w styczniu 1998 został powołany przez prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego na stanowisko prezesa TK[5]. 5 listopada 2006 zakończył dziewięcioletnią kadencję sędziego[20]. W latach 2007–2009 był przewodniczącym Konwersatorium „Doświadczenie i Przyszłość”[21].
W lutym 2009 został nominowany do objęcia stanowiska polskiego sędziego w Trybunale Sprawiedliwości Unii Europejskiej[22]. 6 października 2009 podczas uroczystej sesji inauguracyjnej złożył ślubowanie jako nowy sędzia TSUE, zastępując na tym stanowisku Jerzego Makarczyka[22]. W kwietniu 2015 otrzymał nominację na drugą sześcioletnią kadencję[23]. Pozostał w składzie TSUE po jej upływie w związku z brakiem wyłonienia następcy; ostatecznie na jego wniosek termin zakończenia pełnienia funkcji sędziego ustalono na 31 stycznia 2024[24].
Wszedł w skład Komitetu Wspierania Muzeum Historii Żydów Polskich Polin w Warszawie[25] oraz Rady Programowej Fundacji Służby Rzeczypospolitej[26]. Powoływany w skład rad naukowych „Studiów Prawniczych KUL”[27] oraz „Roczników Nauk Prawnych”[28] wydawanych na Wydziale Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Został członkiem rady programowej „Przeglądu Prawa Handlowego”"[29], rady naukowej „Kwartalnika Prawa Prywatnego”[30] oraz rady doradczej redakcji Oxford Encyclopedia of EU Law wydawanej przez Uniwersytet Oksfordzki[31]. Autor publikacji prasowych w „Newsweeku”[18]. Objął funkcje przewodniczącego komitetu redakcyjnego „Orzecznictwa Sądów Polskich”[32] oraz członka rady programowej „Polskiego Procesu Cywilnego”[33].
W maju 2024 minister sprawiedliwości Adam Bodnar powołał go na przewodniczącego Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego[34].
Życie prywatne
Jest synem Zbigniewa Safjana[35] i wnukiem Stanisława Musielaka[36]. Jego żoną jest Dorota Safjan[36].
Odznaczenia i wyróżnienia
- Ordery i odznaczenia
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2010)[37]
- Odznaka Honorowa za Zasługi dla Wymiaru Sprawiedliwości (2024)[38]
- Odznaka Honorowa „Bene Merito” (2024)[39]
- Medal „Zasłużony dla Wymiaru Sprawiedliwości” (2012)[40]
- Order Zasługi Republiki Włoskiej II klasy (Włochy, 2000)[41]
- Krzyż Komandorski Orderu Wielkiego Księcia Giedymina (Litwa, 2003)[42]
- Nagrody i wyróżnienia
- „Złoty Paragraf”, przyznany przez Grupę Wydawniczą INFOR (2000)[43]
- Nagroda im. Księdza Idziego Radziszewskiego, przyznana przez Towarzystwo Naukowe KUL (2003)[44]
- Fenomen „Przekroju” (2006)[45]
- Nagroda im. Edwarda J. Wende (2006)[46]
- Nagroda Kisiela (2006)[47]
- Medal „Pro Merito” nadany przez sekretarza generalnego Rady Europy (2007)[48]
- Wielka Odznaka Adwokatura Zasłużonym (2007)[49]
- Medal „Zasłużony dla Tolerancji”, nadany przez Fundację Ekumeniczną „Tolerancja” (2008)[50]
- Tytuł doktora honoris causa Europejskiego Instytutu Uniwersyteckiego we Florencji (2012)[51] oraz Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach (2024)[52]
- Nagroda 100-lecia ZAiKS-u (2020)[53]
Publikacje
- Instytucja rodzin zastępczych: problemy prawno-organizacyjne, 1982[54]
- Koszty sądowe w sprawach cywilnych: raport z badań (współautor), 1994[55]
- Odpowiedzialność odszkodowawcza władzy publicznej (po 1 września 2004 roku), 2004[56]
- Osamotnione dzieci: rodziny zastępcze i rodzinne domy dziecka, 1983[57]
- Prawa Polska, 2005[58]
- Prawo i medycyna: ochrona praw jednostki a dylematy współczesnej medycyny, 1998[59]
- Prawo wobec ingerencji w naturę ludzkiej prokreacji, 1990[60]
- Wyzwania dla państwa prawa, 2007[61]
- Zobowiązania: zarys wykładu. Witold Czachórski (współautor aktualizacji), 1994 (wielokrotnie wznawiane)[62]
Przypisy
Linki zewnętrzne
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.