Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Marcin z Kłecka, zwany Padewskim (znany jako Marcin Kłecki/Klecki lub Martinus Clecensis/Kleccensis) – polski pisarz religijny, który żył na przełomie XVI i XVII wieku, kontrreformata, autor traktatów medycznych (o morowym powietrzu), lekarz, poliglota, doktor medycyny i matematyki kształcący się na Uniwersytecie w Padwie, pleban kłecki w latach 1590–1606, okazjonalnie piszący poezję, drukiem ogłosił kilka dzieł w Krakowie i Poznaniu.
| Kraj działania | |
|---|---|
| Data urodzenia |
XVI wiek |
| Data śmierci |
XVII wiek |
| Proboszcz Kłecka | |
| Okres sprawowania |
1590–1606 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Prezbiterat | |
Pochodził ze stanu mieszczańskiego. Prawdopodobnie początkowo kształcił się w Gnieźnie u mistrza retoryki, prof. Jakuba Górskiego (ok. 1525–1585), następnie wyjechał studiować do Padwy medycynę. W latach 1590–1606, był proboszczem w Kłecku, co już w XIX wieku potwierdziły kwerendy ks. Józefa Dydyńskiego. Przed 1596 rokiem, Marcin z Kłecka sprowadził z Poznania do rodzinnego miasta malarza i rzeźbiarza, Mateusza Kossiora (zm. 1597), który stworzył dla Kłecka ołtarz główny, jedno z najwybitniejszych dzieł w swojej karierze. Marcin z Kłecka, zapewne pozostający pod wielkim wpływem malarstwa włoskiego, wykazywał wielką znajomość ówczesnej sztuki plastycznej. Wątek holenderskiego rysownika i miedziorytnika Corneliusa Corta (ok. 1533–1578), osiadłego i tworzącego we Włoszech, jako wzór „sławy dobrej”, wykorzystał kłecczanin w stemmacie Na herb Nałęcz. Zdaniem Dawida Junga, Marcin z Kłecka mógł zainspirować Mateusza Kossiora ówczesnymi przedrukami grafik Corta. Informację o korzystaniu ze wzorców zachodnioeuropejskich w malarstwie Kossiora potwierdza również prof. Tadeusz Chrzanowski (1926–2006), twierdząc że artysta dla kłeckiego kościoła odwzorowywał grafikę niderlandzką[1].
Marcin z Kłecka ukończył w 1596 roku budowę kościoła pw. św. Jerzego i św. Jadwigi w Kłecku. Uroczystej konsekracji, 16 kwietnia, dokonał biskup teodozjański, Jan Gniazdowski h. Wczele (zm. 1608). Kazimierz Wójcicki (1807–1879), na podstawie badań Ludwika Gąsiorowskiego zaliczył dra Marcina z Kłecka do jednych z najważniejszych medyków późnego renesansu, obok m.in. takich sław jak Wojciech Oczko, Marcin z Urzędowa, Szymon Syreński czy Piotr Umiastowski. Jeszcze w Padwie Marcin z Kłecka rozpoczął prace nad Preserwatiwą przeciwko morowemu powietrzu, którą wydał w 1605 roku w Poznaniu. W Kłecku był czynnym lekarzem w szpitalu św. Ducha.
Poeta Andrzej Lechowicz w 1607 roku poświęcił Marcinowi z Kłecka anagram oraz wiersz Adeundem… opublikowany w Procy na ministry… Marcin z Kłecka był również cenionym astrologiem, do niego zwracał się o pomoc m.in. Jan Szczęsny Herburt (1567–1616).
Pisarz zaprzyjaźniony był z Czarnkowskimi herbu Nałęcz. Andrzejowi Czarnkowskiemu, wojewodzie kaliskiemu, Marcin z Kłecka poświęcił jedno ze swoich dzieł. Od 1606 roku, duchowny był już proboszczem w Miejskiej Górce, gdzie także wzniósł murowaną świątynię oraz w 1610 roku drewniany kościół pw. św. Ducha na wzór kłecki. Właścicielem Miejskiej Górki był wspomniany Andrzej Czarnkowski do 1611 roku, Czarnkowscy dzierżyli również starostwo kłeckie od XV wieku do XVII wieku.
Większość prac Marcina z Kłecka pozostających w rękopisach zaginęła podczas potopu szwedzkiego. Pisarz znał kilka języków, oprócz łaciny – grekę i hebrajski.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
