Mampalon wydrowaty

Mampalon wydrowaty
	Cynogale bennetti
	J.E. Gray, 1837
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	drapieżne
Podrząd	kotokształtne
Rodzina	wiwerowate
Podrodzina	kunołazy
Rodzaj	Cynogale; J.E. Gray, 1837
Gatunek	mampalon wydrowaty
Synonimy
	Rodzaju: Lamictis de Blainville, 1837; Potamophilus S. Müller, 1838; Limictis Blyth, 1840; Hydrotidasson Gistel, 1848; Gatunku: Viverra carcharias de Blainville, 1837; Potamophilus barbatus Müller, 1838; Cynogale lowei Pocock, 1933;
	Rodzaju: Lamictis de Blainville, 1837; Potamophilus S. Müller, 1838; Limictis Blyth, 1840; Hydrotidasson Gistel, 1848; Gatunku: Viverra carcharias de Blainville, 1837; Potamophilus barbatus Müller, 1838; Cynogale lowei Pocock, 1933;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; zagrożony
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Mampalon wydrowaty^[11], mampalon sundajski^[11], mampalon wietnamski^[11] (Cynogale bennettii) – gatunek drapieżnego ssaka z podrodziny kunołazów (Hemigalinae) w rodzinie wiwerowatych (Viverridae).

Szybkie fakty Domena, Królestwo ...

Zamknij

Mampalon wydrowaty występuje Mjanmie, Tajlandii, na Półwyspie Malajskim, w Singapurze oraz na Sumatrze i Borneo. Jedna skóra pochodziła z północnego Wietnamu i jedna prawdopodobnie z południowego Junnanu w Chińskiej Republice Ludowej^[12].

Gatunek i rodzaj po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1837 roku brytyjski zoolog John Edward Gray^[2] na łamach czasopisma Proceedings of the Zoological Society of London^[2]. Jako miejsce typowe odłowu holotypu Gray wskazał „Sumatrę”^[2]. Jedyny przedstawiciel rodzaju mampalon (Cynogale)^[12]^[13].

Wyróżniany przez niektóre ujęcia systematyczne podgatunek C. b. lowei^[13] znany jest tylko z holotypu, którą była źle zachowana skóra młodocianego osobnika z północnego Wietnamu^[12] i według Verona i współpracowników została tam przywieziona w celach handlowych z okolic Cieśniny Sundajskiej^[14]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten gatunek za monotypowy^[15].

Etymologia

Cynogale: gr. κυων kuōn, κυνος kunos „pies”; γαλεή galeē lub γαλή galē „łasica”^[16].
Lamictis: gr. Λαμια Lamia „potwór o kobiecej postaci, pożerający dzieci i młodych mężczyzn podstępnie zwabionych jej złudnym pięknem”; ικτις iktis, ικτιδις iktidis „łasica”^[17].
Potamophilus: gr. ποταμος potamos „rzeka”; φιλος philos „miłośnik”, od φιλεω phileō „kochać”^[18].
Hydrotidasson: gr. ὑδρο- hudro- „wodny-”, od ὑδωρ hudōr, ὑδατος hudatos „woda”; tidasson „dzikie zwierzę”^[19].
bennettii: Edward Turner Bennett (1797-1836), brytyjski zoolog^[2].

Długość ciała (bez ogona) 57,5–68 cm, ogon 12–20,5 cm, długość tylnej stopy 10,2–11,1 cm; masa ciała 3–5 kg^[12]. Włosy wełniste gęste, miękkie, krótkie. Ościste długie i szerokie, częściowo szare. Żółtobrązowa sierść z czarnymi końcówkami. Spód ciała jasnobrązowy. Posiada długie wibrysy.

Prowadzi nocny tryb życia. Dobrze się wspina. Jest częściowo przystosowany do życia w wodzie – może zamykać nozdrza, ma błony pławne między palcami. Ma krótki i nieprzydatny w wodzie ogon. Pływa dość wolno i nie jest zbyt zwrotny. Zjada bezkręgowce, ryby, ssaki, ptaki, owoce. Niewiele wiadomo o rozrodzie mampalonów. W okolicy narządów rozrodczych znajdują się pory wydzielające pachnącą substancję. W miocie rodzą się 2–3 młode. Jest to gatunek rzadki.

[U 1]
Młodszy homonim Potamophilus Germar, 1811 (Coleoptera).
[U 2]
Niepoprawna późniejsza pisownia Lamictis de Blainville, 1837.
[U 3]
Nowa nazwa dla Potamophilus S. Müller, 1838.

[1]
Cynogale bennetti, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
[2]
J.E. Gray. Characters of some new species of Mammalia in the Society’s Collection, with remarks upon the dentition of the Carnivora, and upon the value of the characters used by M. Cuvier to separate the plantigrade from the digitigrade Carnivora. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 4, s. 88, 1837. (ang.).
[3]
H.M.D. de Blainville. Rapport sur un memoir e de M. Jourdan concernant deux nouvelles espèces de mammifères de l’Inde. „Comptes rendus hebdomadaires de l’Académie des Sciences”. 5, s. 596, 1837. (fr.).
[4]
Müller 1838–1839 ↓, s. 140.
[5]
E. Blyth: Cuvier’s Animal kingdom: arranged according to its organization, forming the basis for a natural history of animals, and an introduction to comparative anatomy: illustrated by three hundred engravings on wood. London: W.S. Orr and Co., 1840, s. 93. (ang.).
[6]
J.von N.F.X. Gistel: Naturgeschichte des Thierreichs für höhere Schulen. Stuttgart: Hoffmann, 1848, s. x. (niem.).
[7]
H.M.D. de Blainville. Rapport sur un mémoire de M. Jourdan concernant deux nouvelles espèces de mammifères de l’Inde. „Annales des Sciences Naturelles, Zoologie”. Seconde Série. 8, s. 281, 1837. (fr.).
[8]
Müller 1838–1839 ↓, s. 142.
[9]
R.I. Pocock. The rarer Genera of Oriental Viverridae. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 103 (4), s. 1034, 1933. DOI: 10.1111/j.1096-3642.1933.tb01638.x. (ang.).
[10]
J.J. Ross J.J. i inni, Cynogale bennettii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2020, wersja 2019-3 [dostęp 2020-03-14] (ang.).
[11]
W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 140. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
[12]
A.P. Jennings & G. Veron: Family Viverridae (Civets, Genets and Oyans). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 1: Carnivores. Barcelona: Lynx Edicions, 2009, s. 230–231. ISBN 978-84-96553-49-1. (ang.).
[13]
D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Cynogale bennettii. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-03-13].
[14]
G. Veron, P. Gaubert, N. Franklin, A.P. Jennings & L.I. Grassman Jr.. A reassessment of the distribution and taxonomy of the Endangered Otter Civet Cynogale bennettii (Carnivora: Viverridae) of South-east Asia. „Oryx”. 40 (01), s. 42–49, 2006. DOI: 10.1017/S0030605306000068. (ang.).
[15]
C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 414. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
[16]
Palmer 1904 ↓, s. 211.
[17]
Palmer 1904 ↓, s. 363.
[18]
Palmer 1904 ↓, s. 559.
[19]
Palmer 1904 ↓, s. 336.

S. Müller. Over eenige nieuwe zoogdieren van Borneo. „Tijdschrift voor natuurlijke geschiedenis en physiologie”. 5 (1 & 2), s. 134–150, 1838–1839. (niderl.).
T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).

[4] [U 1]
Młodszy homonim Potamophilus Germar, 1811 (Coleoptera).

[6] [U 2]
Niepoprawna późniejsza pisownia Lamictis de Blainville, 1837.

[8] [U 3]
Nowa nazwa dla Potamophilus S. Müller, 1838.

[itis-1] [1]
Cynogale bennetti, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Gray-2] [2]
J.E. Gray. Characters of some new species of Mammalia in the Society’s Collection, with remarks upon the dentition of the Carnivora, and upon the value of the characters used by M. Cuvier to separate the plantigrade from the digitigrade Carnivora. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 4, s. 88, 1837. (ang.).

[Blainville1-3] [3]
H.M.D. de Blainville. Rapport sur un memoir e de M. Jourdan concernant deux nouvelles espèces de mammifères de l’Inde. „Comptes rendus hebdomadaires de l’Académie des Sciences”. 5, s. 596, 1837. (fr.).

[CITEREFMüller1838–1839[https://www.biodiversitylibrary.org/page/13474924_140]-5] [4]
Müller 1838–1839 ↓, s. 140.

[Blyth-7] [5]
E. Blyth: Cuvier’s Animal kingdom: arranged according to its organization, forming the basis for a natural history of animals, and an introduction to comparative anatomy: illustrated by three hundred engravings on wood. London: W.S. Orr and Co., 1840, s. 93. (ang.).

[Gistel-9] [6]
J.von N.F.X. Gistel: Naturgeschichte des Thierreichs für höhere Schulen. Stuttgart: Hoffmann, 1848, s. x. (niem.).

[Blainville2-10] [7]
H.M.D. de Blainville. Rapport sur un mémoire de M. Jourdan concernant deux nouvelles espèces de mammifères de l’Inde. „Annales des Sciences Naturelles, Zoologie”. Seconde Série. 8, s. 281, 1837. (fr.).

[CITEREFMüller1838–1839[https://www.biodiversitylibrary.org/page/13474926_142]-11] [8]
Müller 1838–1839 ↓, s. 142.

[Pocock-12] [9]
R.I. Pocock. The rarer Genera of Oriental Viverridae. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 103 (4), s. 1034, 1933. DOI: 10.1111/j.1096-3642.1933.tb01638.x. (ang.).

[iucn-13] [10]
J.J. Ross J.J. i inni, Cynogale bennettii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2020, wersja 2019-3 [dostęp 2020-03-14] (ang.).

[Cichocki&inni-14] [11]
W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 140. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Jennings&Veron-15] [12]
A.P. Jennings & G. Veron: Family Viverridae (Civets, Genets and Oyans). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 1: Carnivores. Barcelona: Lynx Edicions, 2009, s. 230–231. ISBN 978-84-96553-49-1. (ang.).

[Wilson&Reeder-16] [13]
D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Cynogale bennettii. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-03-13].

[Veron&inni-17] [14]
G. Veron, P. Gaubert, N. Franklin, A.P. Jennings & L.I. Grassman Jr.. A reassessment of the distribution and taxonomy of the Endangered Otter Civet Cynogale bennettii (Carnivora: Viverridae) of South-east Asia. „Oryx”. 40 (01), s. 42–49, 2006. DOI: 10.1017/S0030605306000068. (ang.).

[Burgin&inni-18] [15]
C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 414. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/45655367_211]-19] [16]
Palmer 1904 ↓, s. 211.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/45655519_363]-20] [17]
Palmer 1904 ↓, s. 363.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/45655715_559]-21] [18]
Palmer 1904 ↓, s. 559.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/27792083_336]-22] [19]
Palmer 1904 ↓, s. 336.

[11]

[1]

[2]

[3]

[uwaga 1]

[4]

[uwaga 2]

[5]

[uwaga 3]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

Etymologia

Wikiwand in your browser!

Mampalon wydrowaty

Etymologia

Wikiwand in your browser!

Zasięg występowania

Taksonomia

Wygląd

Tryb życia

Uwagi

Przypisy

Bibliografia