Lotokot filipiński

Lotokot filipiński^[11][12], lotokot^[12], kaguan^[12], kolugo^[12] (Cynocephalus volans) – gatunek ssaka z rodziny lotokotowatych (Cynocephalidae).

Lotokot filipiński

Cynocephalus volans
(Linnaeus, 1758)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	latawce
Rodzina	lotokotowate
Rodzaj	Cynocephalus Boddaert, 1768[1]
Gatunek	lotokot filipiński
Synonimy
Rodzaju: Galeopithecus[a] Pallas, 1783[3] Galeopus Rafinesque, 1815[4] Dermopterus Burnett, 1829[5] Pleuropterus Burnett, 1829[6] Colugo J.E. Gray, 1870[7] Gatunku: Lemur volans Linnaeus, 1758[8] Galeopithecus philippinensis Waterhouse, 1838[9]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[10]
najmniejszej troski
Zasięg występowania

Taksonomia

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1758 roku szwedzki przyrodnik Karol Linneusz, nadając mu nazwę Lemur volans^[8]. Miejsce typowe według oryginalnego opisu to Azja (łac. Habitat in Asia)^[8], ograniczone w 1908 roku przez Oldfielda Thomasa do Filipin^[13][14][15]. Jedyny przedstawiciel rodzaju lotokot^[11] (Cynocephalus), który zdefiniował w 1768 roku holenderski przyrodnik Pieter Boddaert^[1]. Linneusz swój opis oparł na tekstach wcześniejszych autorów^[8].

Chociaż nie opisano podgatunków C. volans, istnieje znaczna rozbieżność genetyczna sugerująca, że w obrębie C. volans są co najmniej dwa potencjalnie ukryte gatunki (wyspy Visayas kontra wyspy Mindanao i Basilan), chociaż jego radiacja jest nowsza (około 1–2,5 milionów lat temu); taksonomia wymaga ponownej oceny^[16]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten takson za gatunek monotypowy^[16].

Etymologia

• Cynocephalus: gr. κυων kuōn, κυνος kunos „pies”; -κεφαλος -kephalos „-głowy”, od κεφαλη kephalē „głowa”^[17].
• Galeopithecus (Galeopus): gr. γαλεη galeē lub γαλη galē „łasica”; πιθηκος pithēkos „małpa”^[18].
• Dermopterus: gr. δερμoπτερος dermopteros „o skórzastych skrzydłach”, od gr. δερμα derma, δερματος dermatos „skóra”; πτερον pteron „skrzydło”^[19].
• Pleuropterus: gr. πλευρα pleura „bok”; πτερον pteron „skrzydło”^[20].
• Colugo: filipińska nazwa colugo dla lotokota^[21].
• volans: łac. volans, volantis „latający”, od volare „latać”^[22].

Zasięg występowania

Lotokot filipiński jest gatunkiem południowych i wschodnich Filipin, zamieszkując wyspy: Samar, Leyte, Biliran, Maripipi, Bohol, Dinagat, Siargao, Mindanao, Basilan i Tongkil^[16].

Charakterystyka

Długość ciała (bez ogona) 340–420 mm, długość ogona 170–280 mm, długość ucha 29 mm, długość tylnej stopy 81–86 mm; masa ciała 1–1,5 kg (samice są większe od samców)^[23][24]. Wzdłuż boków ciała, pomiędzy kończynami mają obszerny fałd skórny stanowiący powierzchnię nośną, którą wykorzystują przy przeskakiwaniu lotem szybowcowym z drzewa na drzewo na odległość do 150 m^[23].

Tryb życia

Zamieszkuje lasy deszczowe; spotykany również na plantacjach bananowych, kokosowych i kauczukowych. Lotokoty są roślinożerne. Zjadają owoce i kwiaty, przez co traktowane są jako szkodniki. Prowadzą nadrzewny i nocny tryb życia. Samica po dwumiesięcznej ciąży rodzi jedno, czasem dwa młode.

Status zagrożenia

W klasyfikacji IUCN lotokot filipiński dawniej zaliczany był do kategorii VU (ang. vulnerable ‘narażony’) z powodu powolnego tempa osiągania dojrzałości, ograniczania i degradacji jego obszaru występowania oraz polowań^[10]. Od 2008 jego populacja uważana jest za stabilną, a zagrożenie klasyfikowane w kategorii LC (najmniejszej troski)^[10].

Zobacz też

• łasicolot malajski

Uwagi

1. Nazwa nieważna, odrzucona decyzją ICZN^[2].