Lista finałów mistrzostw świata w piłce nożnej

Mistrzostwa świata w piłce nożnej – międzynarodowy turniej piłkarski, który rozgrywany jest od 1930 roku^[2]. W tych rozgrywkach rywalizują narodowe reprezentacje mężczyzn, będące członkami Fédération Internationale de Football Association (FIFA), globalnej organizacji zarządzającej tym sportem. Turniej organizowany jest co cztery lata, oprócz 1942 i 1946 roku, kiedy rywalizację anulowano w związku z II wojną światową^[3]. Ostatnie mistrzostwa, które rozgrywane były na boiskach w Katarze w 2022 roku, wygrała Argentyna, która pokonała Francję (3–3, 4–2 w rzutach karnych).

Finaliści mistrzostw świata FIFA

Data założenia	1930
Region	świat (FIFA)
Liczba drużyn	206 (faza grupowa)[1] 32 (finały)[1]
Pierwszy zwycięzca	Urugwaj
Obecny zwycięzca	Argentyna (3. tytuł)
Najwięcej zwycięstw	Brazylia (5. tytuł)
Mistrzostwa świata 2026
Strona internetowa

Finał mistrzostw świata jest ostatnim meczem turnieju, a reprezentacja, która wygrywa ogłaszana jest mistrzem świata. Jeśli po 90 minutach regularnego czasu gry wynik jest nierozstrzygający, mecz zostaje przedłużony o 30 (2×15) minut. W wypadku, gdy wynik po zakończeniu dogrywki nadal jest remisowy, dyktowane są rzuty karne. Drużyna zwyciężająca w serii rzutów karnych zostaje mistrzem świata^[4]. Dotychczas wynik turnieju rozstrzygał pojedynczy mecz, natomiast raz, w roku 1950, mistrz świata wyłoniony został z grupy finałowej (obejmującej cztery drużyny: Urugwaj, Brazylię, Szwecję i Hiszpanię) w systemie kołowym^[5]. Zwycięstwo Urugwaju 2–1 nad Brazylią było meczem decydującym o mistrzostwie (był jednym z dwóch ostatnich meczów turnieju). Drużyna zakończyła zmagania w grupie na 1. miejscu, a o tryumfie tej fazy – i całego turnieju – przesądziła przewaga w liczbie zdobytych punktów. Ten mecz uznawany jest przez organizację FIFA jako de facto finał mistrzostw świata w 1950 roku^[6].

Reprezentacja Argentyny (wyjściowa jedenastka przed meczem fazy grupowej z Meksykiem), która zwyciężyła z reprezentacją Francji w finale mistrzostw świata w 2022.

Tłum argentyńskich kibiców świętujący na ulicach Buenos Aires zdobycie przez ich drużynę tytułu mistrzów świata w 2022.

W 22 rozegranych turniejach (stan na 2022) 80 drużyn narodowych wystąpiło przynajmniej raz^[7]. Spośród nich 13 dotarło do finału tych rozgrywek, a 8 wygrało^[a][9]. Brazylia, będąc 5-krotnym triumfatorem mistrzostw świata (1958, 1962, 1970, 1994, 2002)^[10], jest najbardziej skuteczną drużyną tego turnieju, a także jedyną reprezentacją, która uczestniczyła we wszystkich edycjach mistrzostw^[11]. Po cztery tytuły w dorobku mają Włochy (1934, 1938, 1982, 2006)^[12] i Niemcy (1954, 1974, 1990, 2014)^[13]. Argentyna jest trzykrotnym triumfatorem mistrzostw świata (1978, 1986, 2022)^[14]. Dwie inne drużyny zdobyły Puchar Świata dwukrotnie: Urugwaj (1930, 1950) i Francja (1998, 2018)^[15]. Drużyny Anglii (1966) oraz Hiszpanii (2010) wywalczyły po jednym mistrzostwie^[10]. Niemcy swój czwarty tytuł (a pierwszy po zjednoczeniu) zdobyły w 2014 roku^[16]. Ten tytuł sprawił, że Niemcy zostały pierwszą drużyną z Europy, która wygrała w Ameryce Południowej^[17][18]. Reprezentacja narodowa, która wygrywa turniej otrzymuje Puchar Świata FIFA, a nazwa państwa jest grawerowana na spodniej części trofeum^[19].

Finały mistrzostw świata w 1970 i 1994 (Brazylia–Włochy) oraz 1986, 1990 i 2014 (Argentyna–Niemcy) to jedyne mecze finałowe, w których spotykały się reprezentacje tych samych państw^[18][20]. Dotychczas (stan na 2022) tylko dwukrotnie w meczu finałowym mistrzostw świata zwyciężyli turniejowi debiutanci – Urugwaj w 1930 i Włochy w 1934 roku^[21].

Jedyne finały, które nie zostały rozegrane w niedzielę odbyły się w 1930 (środa)^[22] i 1966 roku (sobota)^[23].

Dotychczas (stan na 2022) jedynie reprezentacje państw europejskich i południowoamerykańskich dotarły do finałów mistrzostw świata^{[18][20][24][25]}.

Lista finałów

1930

1934, 1990

1950, 2014

1954

1958

1962

1966

1970, 1986

1974

1978

1982

1994

1938, 1998

2002

2006

2010

2018

2022

Lokalizacje finałów mistrzostw świata FIFA

Rok	Zwycięzca	Wynik końcowy[6][26]	2. m-ce	Stadion	Miasto	Liczba kibiców	Źr.
1930	Urugwaj	4–2	Argentyna	Estadio Centenario	Urugwaj, Montevideo !Montevideo, Urugwaj	80 000	[27][28]
1934	Włochy	2–1 [b]	Czechosłowacja	Stadio Nazionale	Włochy, Rzym !Rzym, Włochy	50 000	[29][30]
1938	Włochy	4–2	Węgry	Stade olympique Yves-du-Manoir	Francja, Paryż !Paryż, Francja	45 000	[31][32]
1950*	Urugwaj	2–1 [c]	Brazylia	Maracanã	Brazylia, Rio de Janeiro !Rio de Janeiro, Brazylia	199 854[33]	[34][35]
1954	RFN	3–2	Węgry	Wankdorfstadion	Szwajcaria, Berno !Berno, Szwajcaria	60 000	[36][37]
1958	Brazylia	5–2	Szwecja	Råsundastadion	Szwecja, Solna !Solna, Szwecja	51 800	[38][39]
1962	Brazylia	3–1	Czechosłowacja	Estadio Nacional	Chile, Santiago !Santiago, Chile	69 000	[40][41]
1966	Anglia	4–2 [d]	RFN	Stadion Wembley	Wielka Brytania, Londyn !Londyn, Wielka Brytania	93 000	[42][43]
1970	Brazylia	4–1	Włochy	Estadio Azteca	Meksyk, Meksyk !Meksyk, Meksyk	107 412	[44][45]
1974	RFN	2–1	Holandia	Olympiastadion München	Niemcy Zachodnie, Monachium !Monachium, Republika Federalna Niemiec	75 200	[46][47]
1978	Argentyna	3–1 [e]	Holandia	Estadio Monumental	Argentyna, Buenos Aires !Buenos Aires, Argentyna	71 483	[48][49]
1982	Włochy	3–1	RFN	Santiago Bernabéu	Hiszpania, Madryt !Madryt, Hiszpania	90 000	[50][51]
1986	Argentyna	3–2	RFN	Estadio Azteca	Meksyk, Meksyk	114 600	[52][53]
1990	RFN	1–0	Argentyna	Stadio Olimpico	Włochy, Rzym !Rzym, Włochy	73 603	[54][55]
1994	Brazylia	0–0 [f]	Włochy	Rose Bowl	Stany Zjednoczone, Pasadena !Pasadena, Stany Zjednoczone	94 194	[56][57]
1998	Francja	3–0	Brazylia	Stade de France	Francja, Saint-Denis !Saint-Denis, Francja	80 000	[58][59]
2002	Brazylia	2–0	Niemcy	Stadion Nissan	Japonia, Jokohama !Jokohama, Japonia	69 029	[60][61]
2006	Włochy	1–1 [g]	Francja	Olympiastadion	Niemcy, Berlin !Berlin, Niemcy	69 000	[62][63]
2010	Hiszpania	1–0 [h]	Holandia	FNB Stadium	Południowa Afryka, Johanesburg !Johannesburg, Południowa Afryka	84 490	[64][65]
2014	Niemcy	1–0 [i]	Argentyna	Maracanã	Brazylia, Rio de Janeiro !Rio de Janeiro, Brazylia	74 738	[66][67]
2018	Francja	4–2	Chorwacja	Stadion Łużniki	Rosja, Moskwa !Moskwa, Rosja	78 011	[68]
2022	Argentyna	3–3 [j]	Francja	Lusail Stadium	Katar, Lusajl !Lusajl, Katar	88 966	[69][70]

Legenda

	Mecz wygrany po dogrywce.
	Mecz wygrany po rzutach karnych.

* Na MŚ w 1950 nie było finału, zwycięzca turnieju został wyłoniony po rozegraniu meczów w grupie w systemie kołowym. Ostatni mecz fazy pomiędzy Brazylią a Urugwajem zadecydował o 1. i 2. miejscu.

Zestawienie finalistów

Triumfatorzy mistrzostw świata.

Według konfederacji

Konfederacja	Występy	Wygrane	2. miejsca
UEFA[k]	28	12	16
CONMEBOL	14	9	5

Według reprezentacji narodowych

Drużyna narodowa	Zwycięstwa	2. miejsca	Podsum. finałów	Lata wygranych MŚ	Lata zdobytych 2. m-c
Brazylia	5	2	7	1958, 1962, 1970, 1994, 2002	1950, 1998
Niemcy	4	4	8	1954, 1974, 1990, 2014	1966, 1982, 1986, 2002
Włochy	4	2	6	1934, 1938, 1982, 2006	1970, 1994
Argentyna	3	3	6	1978, 1986, 2022	1930, 1990, 2014
Francja	2	2	4	1998, 2018	2006, 2022
Urugwaj	2	0	2	1930, 1950	–
Anglia	1	0	1	1966	–
Hiszpania	1	0	1	2010	–
Holandia	0	3	3	–	1974, 1978, 2010
Czechosłowacja	0	2	2	–	1934, 1962
Węgry	0	2	2	–	1938, 1954
Szwecja	0	1	1	–	1958
Chorwacja	0	1	1	–	2018

Uwagi

1. Te liczby są zgodne z podsumowaniem dokonanym przez organizację FIFA, gdzie reprezentacje Niemiec Zachodnich/Niemiec, Czechosłowacji/Czech, Jugosławii/Serbii i Czarnogóry/Serbii oraz ZSRR/Rosji występują w zestawieniach (odpowiednio) jako jedna pozycja w prowadzonych przez organizację rejestrach^[8].
2. Po 90 min był wynik 1–1^[29][30]
3. Nie był to finał, a mecz decydujący o ostatecznym układzie tabeli grupy.
4. Po 90 min. gry wynik był 2–2.^[42][43]
5. Po 90 min. wynik był 1–1^[48][49].
6. Po 120 min. wynik był 0–0. Brazylia wygrała po rzutach karnych 3–2.^[56][57]
7. Po 120 min. wynik był 1–1. Włochy wygrały po rzutach karnych 5–3.^[62][63]
8. Po 90 min. wynik był 0–0.^[64][65]
9. Wynik po 90 min. był 0–0.^[66][67]
10. Po 120 min. wynik był 3–3. Argentyna wygrała po rzutach karnych 4–2.
11. Organizację UEFA, czyli Unię Europejskich Związków Piłkarskich, zrzeszającą krajowe federacje w Europie (dodatkowo kilka federacji z Azji) powołano w 1954 roku – jako trzecią po CONMEBOL (1916) i AFC (1954)^[71][72]. Mimo że do 1954 roku UEFA nie istniała, to w oficjalnych zapisach orgaznizacji FIFA państwa europejskie, które wystąpiły na kilku pierwszych turniejach mistrzostw świata, figurują jako członkowie (nieistniejącej jeszcze) organizacji UEFA^[73].