Liceum Pedagogiczne nr 1 w Szczecinie

Liceum Pedagogiczne nr 1 w Szczecinie – liceum pedagogiczne utworzone w Szczecinie 1 września 1946, od września 1960 wchodzące w skład nowego Liceum Pedagogicznego w Szczecinie, utworzonego przez scalenie dwóch szkół (LP nr 1 i LP nr 2)^[1][2].

Liceum Pedagogiczne nr 1
w Szczecinie (1946–1960),
współcześnie
Wydział Nauk Ścisłych i Przyrodniczych US

Liceum pedagogiczne
Siedziba liceum w latach 1950–1960
Państwo	Polska
Miejscowość	Szczecin
Adres	ul. Wielkopolska 15[a]
Data założenia	1946
Dyrektor	Bolesław Sadaj
Położenie na mapie Szczecina Liceum Pedagogiczne nr 1 w Szczecinie (1946–1960), współcześnie Wydział Nauk Ścisłych i Przyrodniczych US
Położenie na mapie Polski Liceum Pedagogiczne nr 1 w Szczecinie (1946–1960), współcześnie Wydział Nauk Ścisłych i Przyrodniczych US
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego Liceum Pedagogiczne nr 1 w Szczecinie (1946–1960), współcześnie Wydział Nauk Ścisłych i Przyrodniczych US
53°26′06,82″N 14°32′33,36″E

Tło historyczne

Utworzenie Liceum Pedagogicznego w powojennym Szczecinie było odpowiedzią na braki kadrowe w powstających w mieście nowych szkołach podstawowych, przyjmujących dzieci polskich osiedleńców przybywających coraz liczniej na Pomorze Zachodnie^[3][4].

Dane dotyczące liczby polskiej ludności miasta w pierwszych latach po zakończeniu wojny są bardzo niepewne – był to m.in. okres wysiedleń niemieckich mieszkańców miasta, przepływu wysiedleńców z sąsiednich województw^[3][5] i osiedlania się Polaków. Liczba ludności polskiej i niemieckiej ulegała wahaniom ze względu na przedłużający się okres władzy sowieckich komendantur wojennych; budziło to nadzieję Niemców na włączenie Szczecina do sowieckiej strefy okupacyjnej (przez pewien okres część wysiedlonych wracała do miasta, podczas gdy opuszczali je Polacy)^[3][4][6]. Szacuje się, że w maju 1945 liczba polskiej ludności Szczecina wzrosła z około 200 do około 4300 osób^[7], a w lipcu 1945 w Szczecinie przebywało tylko 1100 Polaków i około 83 tys. Niemców^[7][6]. Zahamowanie powrotów Niemców i przyspieszenie osiedlania się Polaków nastąpiło dopiero po konferencji poczdamskiej (2 sierpnia 1945). Do Szczecina powróciła polska administracja, z pierwszym prezydentem miasta – Piotrem Zarembą. Liczba polskich mieszkańców pod koniec 1947 osiągnęła ok. 130 tys. osób. Około 55% stanowili osiedleńcy z „Polski centralnej”, a ok. 31% – wypędzeni z Kresów Wschodnich (w większości – mieszkańcy wsi i małych miasteczek tego regionu)^[6].

Pierwsze polskie szkoły – podstawową i liceum – otwarto już 2 września 1945 przy al. Piastów 12; podstawowa (Publiczna Szkoła Powszechna nr 1, klasy I–VII, kier. Władysław Sykuła) miała zaledwie 36 uczniów, a gimnazjum i liceum – 148 uczniów^[2]. Historycy Szczecina zanotowali, że pod koniec miesiąca było ich już około 300^[2]. W październiku otwarto w pobliżu Publiczną Szkołę Powszechną nr 2 (ul. Bolesława Śmiałego 41, kier. Tadeusz Chudy). Do końca roku szkolnego 1945/1946 uruchomiono 5 kolejnych szkół powszechnych w innych dzielnicach miasta^[2]. Pierwsze koedukacyjne gimnazjum i liceum przekształcono w szkołę żeńską Janiny Szczerskiej (I LO, „Szczerytki”, al. Piastów 12) i szkołę męską (II LO, kier. Franciszek Białous), przeniesioną 4 października 1946 na ul. Henryka Pobożnego (nazywaną „Pobożniakiem”)^[2][1]. W następnych latach liczba szkół uległa zwiększeniu (zob. np. tabela dotycząca szkół podstawowych), jednak brakowało nauczycieli.

Stan organizacyjny szkół powszechnych w Szczecinie^[2]
U/N – przeciętna liczba uczniów na nauczyciela

Rok szkolny	Liczba szkół	Liczba nauczycieli	Liczba uczniów	U/N
1946/1947	17	120	5791	48
1947/1948	23	108	8024	74
1948/1949	31	254	11604	46
1949/1950	34	303	13305	44
1955/1956	36	488	22181	45
1956/1957	42	637	26260	41
1957/1958	48	741	30117	41
1958/1959	58	926	35502	38
1959/1960	62	1046	40804	39

Historia szkoły

Siedziba liceum w latach 1946–1950,
Szczecin, ul. Jagiellońska 41

W 1946 do Szczecina przyjechał Bolesław Sadaj, któremu powierzono zadanie zorganizowania kształcenia kadry pedagogicznej. We wrześniu 1946 otworzył Liceum Pedagogiczne nr 1 przy ul. Jagiellońskiej 41 z internatem i ze szkołą ćwiczeń przy ul. Bolesława Śmiałego 44 (dyr. Władysław Prynkiewicz)^[b][2]. W dalszej historii szkoły wyróżniane są wydarzenia:

• 1949 – nadanie nazwy Liceum Pedagogiczne TPD^[1]
• 1950 – przeniesienie na ul. Wielkopolską^[1][2]
• 1952 – przywrócenie nazwy Liceum Pedagogiczne nr 1 (LP nr 1)^[1]
• 1958 – utworzenie oprócz LP nr 1 – Studium Nauczycielskiego II (org. Olga Tustanowska)^[c][8]
• 1960 – połączenie LP nr 1 z LP nr 2^[1]; pierwszą siedzibą połączonego Liceum Pedagogicznego był budynek przy ul. Wielkopolskiej 14 (obecnie^[9] – Zespół Szkół Specjalnych Nr 12: Szkoła Podstawowa Specjalna Nr 67, Gimnazjum Specjalne Nr 50)
• 1963 – nadanie imienia Władysława Spasowskiego
• 1966 – przeniesienie Liceum Pedagogicznego im. Władysława Spasowskiego do budynku przy placu Mariackim 1^[1]
• 1968 – utworzenie Wyższej Szkoły Nauczycielskiej^[8][10] (ul. Wielkopolska 15) obok II Studium Nauczycielskiego

Profil liceum

Szkoła prowadziła^[1]:

• dzienne liceum pedagogiczne (LP)
• Kursy Wieczorowe dla Dorosłych (od 1947)
• Kursy dla Wychowawczyń Przedszkoli (1948–1951)
• Komisje Rejonowe dla nauczycieli czynnych zawodowo, którzy nie ukończyli szkół średnich (1947–1953)
• Państwowe Kursy Nauczycielskie (PKN) uzupełniające wykształcenie pedagogiczne nauczycieli po maturze ogólnokształcącej
• Korespondencyjne Liceum Pedagogiczne (1953–1960)

W latach 1952–1955 w programie dziennego LP wyodrębniono dwie specjalizacje – organizatorów harcerstwa i opieki nad dzieckiem.

Uwagi

1. W Encyklopedii Szczecina podano błędny adres: ul. Wielkopolska 14. Zaprzeczeniem tej informacji jest kolejna, zamieszczona w tym samym źródle: dotycząca LP nr 2: W 1960 […] uczniów przeniesiono razem z uczniami LP nr 1 do nowo zorganizowanego LP przy ul. Wielkopolskiej 14.
2. We wrześniu 1946 w Szczecinie działało 17 szkół podstawowych, 2 średnie ogólnokształcące i 6 zawodowych, wśród nich (poza LP nr 1) m.in. Miejskie Gimnazjum Kupieckie i Liceum Handlowe – pierwsza szkoła zawodowa w mieście (ul. Felczaka 26), Miejskie Liceum Techniczne – druga szkoła zawodowa (ul. Pułaskiego 10 – później gmach Wydziału Chemicznego Wyższej Szkoły Inżynierskiej, „Stara Chemia” przy skwerze im. Janiny Szczerskiej), prywatna Wojewódzka Szkoła Muzyczna (dyr. Wacław Piotrowski).
3. Pierwsze Studium Nauczycielskie (I SN) w Szczecinie (org. Marian Kossowski) powstało w 1954 obok LP nr 2 przy ul. Tarczyńskiego. Drugie Studium Nauczycielskie (II SN) prowadziło studia dzienne (do 1970), zaoczne (do 1971) i eksternistyczne.