Loading AI tools
drugi polski satelita wchodzący w skład programu Brite Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Lem − drugi sztuczny satelita w całości zbudowany (ściślej: zintegrowany) w Polsce[2][3] (pierwszym był studencki satelita PW-Sat), oraz pierwszy polski satelita naukowy. Stanowi część międzynarodowej konstelacji satelitów astronomicznych BRITE. Nazwa „Lem” pochodzi od nazwiska pisarza Stanisława Lema[4]. We wrześniu 2012 roku nieoficjalnie zapowiadano wystrzelenie satelity w roku 2013 z kosmodromu Dombarowskij na rakiecie Dniepr, wraz z rekordową liczbą satelitów (łącznie 33), w tym największych Dubai-Sat 2 i STSAT-3[5]. W 2012 roku pojawiła się też oficjalna informacja, według której planowany termin wyniesienia satelity na orbitę to II kwartał 2013[6]. Start nastąpił zgodnie z planem 21 listopada 2013 roku[7].
Satelita zaprojektowany w ramach programu BRITE (BRIght-star Target Explorer), będącego kooperacją kanadyjsko-austriacko-polską, obserwuje jaśniejsze i gorętsze od Słońca gwiazdy. Polscy naukowcy mają nadzieję między innymi na lepsze poznanie procesów konwekcyjnych, zachodzących we wnętrzu masywnych gwiazd[8]. Obserwacje prowadzone z użyciem satelitów BRITE cechują się dokładnością przeszło 10 razy większą niż teleskopy umieszczone na Ziemi[9].
Satelity typu BRITE należą do tzw. nanosatelitów o masie nieprzekraczającej 10 kg. Większość podzespołów „Lema” została wyprodukowana w należącym do University of Toronto Space Flight Laboratory. Drugi polski satelita, „Heweliusz”, w dużej mierze dzieło polskich inżynierów, którzy zaprojektowali i wykonali teleskop, układy zasilania, komunikacji, mechaniczny wysięgnik, system wyzwalający mechanizmy oraz dozymetr promieniowania – wystartował na pokładzie chińskiej rakiety nośnej Długi Marsz 4B[10] z kosmodromu Taiyuan 19 sierpnia 2014 położonego na terenie Chin. Data startu została przełożona z końca 2013 roku na 2014 w związku z awarią rakiety tego typu podczas poprzedniego startu i koniecznością inspekcji[11].
Autorem pomysłu, planu naukowego i planów konkretnej realizacji satelitów serii BRITE był profesor Sławomir Ruciński, polski astronom wykładający na University of Toronto. Projekt BRITE-PL został sfinansowany przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Nazwę „Lem”, włączoną do konkursu na nazwę dla satelity wskutek akcji internautów, zasugerował Michał Radomił Wiśniewski[12][13]. Nadanie imienia satelicie miało miejsce w Centrum Badań Kosmicznych PAN 19 września 2011 – imię nadała ówczesna Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego Barbara Kudrycka. W czasie uroczystości raper Sokół wykonał piosenkę „Prosto w kosmos”[14].
Poczta Polska wprowadziła do obiegu w dniu 4 listopada 2011 roku znaczek oraz kopertę FDC upamiętniające pierwszego polskiego satelitę naukowego BRITE-PL. Znaczek (nr katalogowy 4389 „Pierwszy polski satelita naukowy”) o nominale 4,15 zł zaprojektowany przez grafika Jacka Brodawskiego i umieszczony w bloku, został wydany w nakładzie 300 tysięcy. Przedstawia satelitę krążącego po orbicie okołoziemskiej[18].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
