Lamna śledziowa

Lamna śledziowa^[14], lamna^[15], żarłacz śledziowy^[16], rekin śledziowy^[17] (Lamna nasus) – gatunek ryby lamnokształtnej z rodziny lamnowatych (Lamnidae).

Lamna śledziowa

Lamna nasus[1]
(Bonnaterre, 1788)[2]
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	chrzęstnoszkieletowe
Podgromada	spodouste
Rząd	lamnokształtne
Rodzina	lamnowate
Rodzaj	Lamna
Gatunek	lamna śledziowa
Synonimy Squalus nasus Bonnaterre, 1788[2] Squalus cornubicus J.F. Gmelin, 1789[3] Squalus pennanti Walbaum, 1792[4] Squalus cambricus Turton, 1800[5] Squalus monensis Shaw, 1804[6] Squalus selanonus Leach, 1818[7] Selanonius walkeri Fleming, 1828[8] Oxyrhina daekayi Gill, 1861[9] Isuropsis dekayi Gill, 1862[10] Lamna philippii Pérez Canto, 1886[11] Lamna whitleyi Phillipps, 1935[12]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[13]
narażony na wyginięcie
Zasięg występowania

Występowanie

Żarłacz śledziowy ma antytropikalne i dysjunktywne rozmieszczenie, występując na północnym Atlantyku i półkuli południowej w wodach umiarkowanych i zimno-umiarkowanych.^[18]

Na północno-wschodnim Atlantyku występuje u wybrzeży Grenlandii, Islandii, Norwegii, Wysp Brytyjskich, Szwecji, Niemiec, Francji, na południe od Hiszpanii, Portugalii (w tym Azorów) i Maroka.^[19] Szacuje się jednak, że jego populacja w północno-wschodnim Atlantyku zmniejszyła się o 80–95% w ciągu ostatnich trzech pokoleń (57 lat).^[20]

Historycznie występował również w całym Morzu Śródziemnym, ale obecnie nie ma pewności, jaki obszar Morza Śródziemnego zamieszkuje ten gatunek.^[19] Uważa się jednak, że zniknął przynajmniej z zachodniego regionu.^[19]

W przeszłości za obszar występowania tej ryby uważano także cały akwen Morza Bałtyckiego.^[21] Obecnie jednak uważa się, że w Morzu Bałtyckim ryba ta regularnie występuje tylko w cieśninie Kattegat pomiędzy Danią a Szwecją,^[18][20][22] gdzie i tak pojawia się bardzo rzadko.^[20] Ryba ta jest największym z trzech gatunków rekinów występujących naturalnie w Bałtyku.^{[potrzebny przypis]}

Żarłacze śledziowe nie występują na północnym Pacyfiku, gdzie są zastępowane przez swojego krewnego, rekina łososiowego.^[18]

W strefie otwartego morza, zwykle w górnych warstwach wody, jest to najdalej na północ wypływający rekin.^{[potrzebny przypis]}

Cechy morfologiczne

Osiąga maksymalnie do 3,5 m długości i masę 150–200 kg. Ciało wrzecionowate, stosunkowe krótkie, ze stożkowatym pyskiem. Uzębienie w obu szczękach w postaci wąskich zębów. Płetwa grzbietowa podwójna, druga znacznie mniejsza. Płetwa ogonowa w kształcie półksiężyca.

Grzbiet ciemno- lub niebieskoszary. Strona brzuszna czysto biała. Płetwy grzbietowe ciemno zabarwione, przednia z nich zazwyczaj jasno obrzeżona.

Ataki na człowieka

Gatunek ten rzadko atakuje ludzi. Międzynarodowy rejestr ataków rekinów (ang. International Shark Attack File) zawiera jedynie dwa niesprowokowane ataki, jeden u wybrzeży Anglii i jeden u wybrzeży Kanady, oba na nurków i oba bez skutków śmiertelnych.^[23]

Gatunek został także sfilmowany, wykonując szybkie ruchy w kierunku nurków pracujących przy platformach wiertniczych na Morzu Północnym, jednak bez wyrządzania szkody. Jest to prawdopodobnie zachowanie obronne lub powodowane ciekawością.^[23]

Odżywianie

Żywi się rybami ławicowymi i głowonogami.

Rozród

Osiąga dojrzałość płciową przy długości około 1,5 m. Ryba jajożyworodna. W miocie rodzi się 1 lub 2, rzadko 3 młode.