La Violetera
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
La Violetera (hiszp. dosłownie Sprzedawczyni fiołków, kwiaciarka, dziewczyna z fiołkami) – tytuł pieśni copla w rytmie habanery, skomponowanej w 1915[1][2] przez José Padillę Sáncheza do słów Eduardo Montesinosa (1868–1930)[3] (© 1918)[4].
_01.jpg)
Pieśń wykonała po raz pierwszy w Barcelonie Carmen Flores, wkrótce pieśń znalazła się też w repertuarze Raquel Meller, która wylansowała La Violeterę.
W 1918 ukazało się kilka wydań nut La Violetery w języku hiszpańskim[5] i przekładach na język francuski[6] (autorem przekładu był Albert Willemetz)[3][7]) i angielski[8]. La Violetera znalazła się w programie rewii En douce (pol. Cicho) w Casino de Paris, której premiera odbyła się 21 grudnia 1922[9].
Do najpopularniejszych w Hiszpanii wykonawczyń tego utworu należały Raquel Meller i Sara Montiel, a także Montserrat Caballé. La Violetera znajdowała się też w repertuarze m.in.: Dalidy[10], Giglioli Cinquetti, Nany Mouskouri.
Wersja instrumentalna La Violetera jest popularna jako tango[a].
Filmy wykorzystujące La Violetera
- Światła wielkiego miasta (1931): Charlie Chaplin w scenie z niewidomą kwiaciarką (Virginia Cherrill), (hiszp. Luces de la ciudad)[11]
- La violetera[12] z Sarą Montiel (1958)
- Niepokorni (ang. All Night Long) z Barbrą Streisand i Gene Hackmanem (1981)[11]
- Zapach kobiety (1992) (hiszp. Esencia de mujer)[11]
Inspiracje, aranżacje, plagiat
W 1926 powstała aranżacja La Violetery w formie tanga Anselmo Aiety do tekstu Francisco Garcíi Jiméneza[13][14]. Tango to zostało opublikowane co najmniej 8 lat po pierwowzorze i wykorzystywało główną linię melodyczną i refren "La Violetery" José Padilli bez podania jego nazwiska, można je więc uznać za plagiat.
Charlie Chaplin wykorzystał melodię La Violetery w swoim filmie Światła wielkiego miasta (1931), w którym melodia była wiodącym wątkiem muzycznym. W filmie Chaplin podał swoje nazwisko jako twórcę muzyki, co spowodowało wytoczenie mu procesu o naruszenie praw autorskich przez wydawcę tego utworu na terenie Francji[15][16]. W lipcu 1934[potrzebny przypis] Charlie Chaplin ostatecznie przegrał proces przed francuskim sądem, który przyznał autorowi melodii odszkodowanie w wysokości 15 000 franków[17][18].
Polskie tango "Dziewczyna z fiołkami" z ok. 1930, będące w repertuarze Mieczysława Fogga, nawiązuje do treści i melodii "La Violetera".
Pomniki i ulica
W 1991 w Madrycie przy Calle de Alcala róg Gran Via[19], w miejscu uczęszczanym przez kwiaciarki[20], odsłonięto Pomnik Sprzedawczyni Fiołków (La Violetera) rzeźbiarza Santiago de Santiago, upamiętniający słynną pieśń José Padilli Sáncheza[21]. Artysta nadał pomnikowi Sprzedawczyni Fiołków rysy twarzy Celii Gámez (1905-1992), jednej z wykonawczyń La Violetery[20]. W związku z przebudową i poszerzeniem ulicy Gran Via – pomnik La Violetera przeniesiono w nowe miejsce (40°24′45,385″N 3°42′52,866″W)[22] i odsłonięto ponownie 13 czerwca[23] 2003 w parku (dosł. ogrodach) Las Vistillas (hiszp. los Jardines de Las Vistillas) w Madrycie, po 2 latach jego przechowywania w magazynach miejskich[23].
Jedna z ulic Madrytu nosi nazwę Calle de La Violetera (ulica Sprzedawczyni Fiołków).
Jedna z pierwszych wykonawczyń La Violetery – aktorka Raquel Meller (1888–1962) – ma swój pomnik w Barcelonie przy Placa de Raquel Meller. Pomnik przedstawia Raquel Meller jako kwiaciarkę, nawiązując do pieśni La Violetera[24] (41°22′31,134″N 2°10′11,298″E).
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
Linki zewnętrzne
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.