Kryzys w Bizercie

Kryzys w Bizercie – kryzys polityczny między Tunezją a Francją wynikający z obecności francuskiej bazy wojskowej w tunezyjskim mieście Bizerta, którego kulminacja przypada na dni 19–23 lipca 1961 roku, kiedy to doszło do starć między wojskami obu krajów i ostatecznie zajęcia całego miasta przez wojska francuskie.

Kryzys w Bizercie

Wojna algierska
Bizerta w 1961 roku
Czas	19–23 lipca 1961
Miejsce	Bizerta
Terytorium	Tunezja
Wynik	zwycięstwo Francuzów
Strony konfliktu
Francja  Tunezja
Dowódcy
Charles de Gaulle Habib Bourguiba
Siły
7 000 żołnierzy, 3 krążowniki nieznane
Straty
24 zabitych, 100 rannych 630 zabitych
Położenie na mapie Tunezji miejsce bitwy
37°16′N 9°52′E

Tło

Po uzyskaniu przez Tunezję niepodległości od Francji w 1956 roku, pod francuską kontrolą pozostało miasto Bizerta oraz zlokalizowana w nim baza morska - strategiczny port na Morzu Śródziemnym, który odegrywał ważną rolę we francuskich operacjach podczas wojny algierskiej. Francja obiecała podjąć negocjacje na temat przyszłości bazy, ale odmawiała jej usunięcia w tamtym czasie^[1].

Starcia

W 1961 r. siły tunezyjskie otoczyły i zablokowały bazę morską z zamiarem wymuszenia na siłach francuskich ewakuacji i opuszczenia regionu. Mimo pojawiających się tunezyjskich ostrzeżeń przed wszelkimi naruszeniami tunezyjskiej przestrzeni powietrznej^[2], Francuzi kontynuowali loty helikopterami, które były ostrzeliwane przez siły tunezyjskie^[3].

W międzyczasie bojówki tunezyjskie dokonywały próby sforsowania umocnień bazy za pomocą koktajli Mołotowa oraz ładunków wybuchowych^[4]. W odpowiedzi na te incydenty oraz pojawiający się ostrzał artyleryjski, francuskie samoloty zaatakowały tunezyjskie blokady drogowe, niszcząc je całkowicie. Następnie francuskie czołgi i samochody pancerne wkroczyły na terytorium Tunezji, ostatecznie opanowując całe miasto 23 lipca 1961 r.^[5]

Następstwa

W sierpniu 1961 roku Organizacja Narodów Zjednoczonych wezwała strony do rozpoczęcia negocjacji oraz uznała suwerenne prawo Tunezji do Bizerty^[6]. Francuzi ostatecznie przekazali Tunezyjczykom miasto 15 października 1963 roku, już po zakończeniu wojny algierskiej.

Przypisy

1. Samya El Mechat: Les relations franco-tunisiennes : histoire d'une souveraineté arrachée, 1955-1964. Paryż: L’Harmattan, 2005, s. 254. ISBN 978-2-7475-7710-6.
2. Renaud 2000 ↓, s. 37,38.
3. Renaud 2000 ↓, s. 38.
4. Renaud 2000 ↓, s. 53.
5. Bizerte : armements pris aux Tunisiens. ina.fr. [dostęp 2020-02-28].
6. Głosami 66 państw ONZ potwierdziła suwerenne prawo Tunezji do Bizerty. „Dziennik Łódzki”, 28 sierpnia 1961. (pol.).brak numeru strony

Bibliografia

• Patrick-Charles Renaud: La Bataille de Bizerte (Tunisie) : 19 au 23 juillet 1961. Paryż: L’Harmattan, 2000. ISBN 2-7384-4286-2.