Kristjan Palusalu, do 1935 Christian Trossmann (ur. 10 marca 1908 w Varemurru, obecnie Matsi, zm. 17 lipca 1987 w Tallinnie) – estoński zapaśnik, mistrz olimpijski i mistrz Europy. Jako jedyny w historii zdobył złoto olimpijskie w wadze ciężkiej zarówno w stylu klasycznym i stylu wolnym[1]. Sportowiec roku w Estonii w 1936[2].
 | |||||||||||||||||||
| Data i miejsce urodzenia |
10 marca 1908 | ||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
17 lipca 1987 | ||||||||||||||||||
| Obywatelstwo | |||||||||||||||||||
| Wzrost |
185 cm | ||||||||||||||||||
| Dorobek medalowy | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Życiorys
Urodził się we wsi Varemurru, która obecnie wchodzi w skład miejscowości Matsi, ukończył w 1922 szkołę podstawową w Kastna[3]. W młodości uprawiał gimnastykę, koszykówkę i lekkoatletykę, zapasami zajął się mając dopiero 21 lat (służył wówczas w marynarce estońskiej)[2]. Był podopiecznym Alberta Kusnetsa, medalisty olimpijskiego w zapasach[4].
Pierwszy medal mistrzostw Estonii zdobył w 1930 roku (brąz w wadze ciężkiej w stylu wolnym). Rok później zdobył pierwsze złoto, zaś w 1932 pierwszy raz zdobył złoto w stylu klasycznym. Nie brał udziału w igrzyskach olimpijskich w Los Angeles z powodu wielkiego kryzysu (do USA pojechało tylko dwóch estońskich sportowców). Pierwszym jego międzynarodowym turniejem były Mistrzostwa Europy w Zapasach 1933, w których zajął czwarte miejsce w stylu klasycznym[2]. Kolejnym były igrzyska olimpijskie w Berlinie w 1936. W 1937 roku został mistrzem Europy w Paryżu[3]. Rok później zmuszony był zakończyć karierę, gdyż odniósł poważną kontuzję barku. W swojej karierze 12-krotnie zdobywał mistrzostwo kraju: w stylu wolnym w latach 1931–1933 i 1935–1936, zaś w stylu klasycznym nieprzerwanie w latach 1932-1938[2].
Najbardziej znany z dwóch złotych medali olimpijskich, które zdobył na ostatnich przed II wojną światową igrzyskach w Berlinie. Na igrzyskach stoczył łącznie 10 pojedynków, wszystkie wygrał. Triumfy Palusalu zauważono w Estonii, z tej okazji wielu estońskich sportowców objeżdżało kraj i rozgłaszało jego sukcesy. Podczas powrotu do Estonii był witany przez ok. 1/3 mieszkańców Tallinna, a rząd estoński nagrodził go fundując dla niego farmę[5].
W latach 1933–1940 pracował jako dozorca więzienny w Więzieniu Centralnym w Tallinnie[3]. Po zajęciu Estonii przez ZSRR, Palusalu został wysłany w 1941 do łagru w Kotłasie. Wraz z kilkoma przyjaciółmi udało mu się uciec, jednak kilka dni później został pojmany i skazany na śmierć. Nie został stracony, lecz wcielono go do Armii Czerwonej i wysłano go na front do walki z Finami w ramach wojny radziecko-fińskiej (kontynuacyjnej). Zdezerterował w północnej Karelii, na północny zachód od Jeziora Onega w okolicach Przesmyku Karelskiego. Uciekł ok. pół godziny po przybyciu wojsk na miejsce. Według jednego z fińskich żołnierzy, Palusalu wraz z kilkoma przyjaciółmi miał krzyknąć do Finów: Fińscy chłopcy, nie strzelajcie do Estończyków. Znamienity sportowiec miał szczęście i przeżył, gdyż rozpoznał go Heikki Savolainen, utytułowany fiński gimnastyk służący w fińskiej armii[6][2].
Dwukrotny mistrz olimpijski powrócił do Estonii (okupowanej przez Niemców), jednak znowu został aresztowany przez Sowietów (w 1944 roku). Ponownie został wysłany do łagru, jednak po dwóch latach został wypuszczony i powtórnie wrócił do Estonii. Początkowo został dopuszczony do pracy trenerskiej i działalności zapaśniczej (w latach 1947-1951 był trenerem zapaśników Spartaka Tallinn)[3], jednak ze względów ideologicznych został z niej zwolniony. W okresie odwilży sędziował w niektórych zapaśniczych turniejach niższej rangi[2].
Po wojnie pracował jako robotnik budowlany, w latach 70. przeszedł na emeryturę. Zmarł w 1987 roku w Tallinnie, niedługo po jego śmierci podjęto decyzje o rozgrywaniu Memoriału im. Kristjana Palusalu[3][2].
Przypisy
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
