Koronniki

Koronniki^[4], żurawie koroniaste (Balearicinae) – monotypowa podrodzina ptaków z rodziny żurawi (Gruidae).

Koronniki

Balearicinae[1]
Brasil, 1913
Przedstawiciel podrodziny – koronnik szary (B. regulorum)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	żurawiowe
Nadrodzina	Gruoidea
Rodzina	żurawie
Podrodzina	koronniki
Typ nomenklatoryczny
Ardea pavonina Linnaeus, 1758
Rodzaje
Balearica[2] Brisson, 1760[3]

Zasięg występowania

Podrodzina obejmuje gatunki występujące w Afryce na południe od Sahary^[5].

Charakterystyka

Długość ciała 100–110 cm, rozpiętość skrzydeł 180–200 cm; masa ciała 3000–4000 g^[5]. Najbardziej charakterystyczną cechą jest imponująca korona z piór na głowie. W przeciwieństwie do innych ptaków z rodziny żurawiowatych, koronniki siadają na drzewach, budują tam też gniazda. Koronniki są w Afryce obdarzane szacunkiem ze względu na swą dostojność i szlachetność. Koronnik szary (Balearica regulorum) został wybrany symbolem Ugandy i znajduje się w centralnym punkcie flagi państwowej tego kraju oraz na jego godle. Podczas panowania brytyjskiego był umieszczany na wojskowych odznakach, które nosili żołnierze ugandyjscy.

Systematyka

Etymologia

Balearica: łac. grui Balearicae „żuraw z Balearów z czubem na głowie” wymieniony przez Pliniusza; oparte na „Grus Balearica” Ulissesa Aldrovandiego z 1599 roku, Ardea pavonina Karola Linneusza z 1758 roku oraz wielu innych odniesień. Nie wiadomo do jakiego gatunku odniósł się Pliniusz, a nawet jeśli był to jakiś rodzaj żurawia, to żuraw stepowy (Grus virgo) niegdyś pojawiał się w Hiszpanii, a wciąż migruje przez doliny Nilu i jest też możliwe, że w czasach antycznych koronnik czarny odbywał lęgi w delcie Nilu lub na bagnach Tunezji. Aldrovandi zastosował nazwę grus Balearica do koronnika czarnego, Willughby w publikacji wydanej w 1676 roku przetłumaczył to jako „żuraw z Balearów”^[6].

Podział systematyczny

Do podrodziny należy rodzaj Balearica obejmujący gatunki^[4]:

• Balearica regulorum E.T. Bennett, 1834) – koronnik szary
• Balearica pavonina (Linnaeus, 1758) – koronnik czarny

Przypisy

1. Balearicinae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
2. Balearica, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2011-01-15] (ang.).
3. M.J. Brisson: Ornithologie, ou, Méthode contenant la division des oiseaux en ordres, sections, genres, especes & leurs variétés, a laquelle on a joint une description exacte de chaque espece, avec les citations des auteurs qui en ont traité, les noms quils leur ont donnés, ceux que leur ont donnés les différentes nations, & les noms vulgaires. T. 5. Parisiis: Ad Ripam Augustinorum, apud Cl. Joannem-Baptistam Bauche, bibliopolam, ad Insigne S. Genovesae, & S. Joannis in Deserto, 1760, s. 511. (fr. • łac.).
4. Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Balearicinae Brasil, 1913 - koronniki (wersja: 2017-06-25). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-03-27].
5. G.W. Archibald & C.D. Meine: Family Gruidae (Cranes). W: J. del Hoyo, A. Elliott & J. Sargatal: Handbook of the Birds of the World. Cz. 3: Hoatzin to Auks. Barcelona: Lynx Edicions, 1996, s. 83. ISBN 84-87334-20-2. (ang.).
6. balearica, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2021-12-27] (ang.).

Encyklopedie internetowe (takson):

• SNL: krontraner

Identyfikatory zewnętrzne:

• EoL: 45510667
• GBIF: 2474928
• identyfikator iNaturalist: 49
• ITIS: 176193
• NCBI: 30413
• identyfikator taksonu Fossilworks: 83469
• CoL: 37LB