Komórki kubkowe

Komórki kubkowe (ang. goblet cell) – komórki wchodzące m.in. w skład ludzkiego nabłonka dróg oddechowych (drugie co do częstości, obok komórek z brzeżkiem migawkowym), jelita cienkiego, jelita grubego oraz spojówki powieki górnej^[1].

Komórka kubkowa

Funkcjonują jako jednokomórkowe gruczoły wydzielające śluz^[2].

Głównym białkiem śluzu wydzielanym przez komórki kubkowe jest białko MUC2^[3].

Komórki kubkowe kształtem przypominają kielich, lub kubek rzymski (skąd wywodzi się ich nazwa)^[1].

W najwęższej części komórki kubkowej znajduje się głównie siateczka śródplazmatyczna szorstka, nad którą znajduje się aparat Golgiego, a w części przyszczytowej występują duże ziarna wydzielnicze wypełnione śluzem^[4].

W drogach oddechowych stopniowo, wraz ze zmniejszaniem średnicy oskrzelików, są zastępowane przez komórki maczugowate, dawniej zwane komórkami Clary^[5]

Ich ilość w jelitach rośnie wraz z kolejnymi jego odcinkami – najmniej jest ich w dwunastnicy, a najwięcej w jelicie grubym^[6].

Komórki kubkowe w spojówce występują liczniej w jej części przyśrodkowej, względem części skroniowej^[7].

Produkcja śluzu w komórkach kubkowych jest regulowana poprzez autonomiczny układ nerwowy. Układ przywspółczulny wraz z jego mediatorem acetylocholiną pobudza wydzielanie śluzu, natomiast układ współczulny (i jego mediatory – adrenalina i noradrenalina – inaczej: epinefryna i norepinefryna) – hamują wydzielanie śluzu^[8]. Wydzielanie śluzu jest także pobudzone przez interleukinę IL-4^[9].

Oprócz produkcji śluzu, komórki kubkowe współdziałają z systemem odpornościowym, głównie poprzez wydzielanie immunoglobulin IgA^[3]. Badania dowodzą także, że komórki kubkowe prezentują antygeny komórkom dendrytycznym^[10].

Komórki kubkowe są wykorzystywane przez bakterie Listeria monocytogenes do wniknięcia do organizmu człowieka. We wniknięciu pośredniczy białko powierzchniowe komórek kubkowych – kadheryna E^[11].

Komórki kubkowe w jelicie grubym.