Kościół Znalezienia Krzyża Świętego w Wiśle

Kościół Znalezienia Krzyża Świętego – drewniano-żelbetonowy kościół parafialny parafii pw. Znalezienia Krzyża Świętego w Wiśle-Głębcach. Wzniesiony w latach 1981-1983, zrekonstruowana zabytkowa^[1] wieża pochodzi z wybudowanego w 1575 r. kościoła w Połomi w powiecie wodzisławskim.

Kościół Znalezienia Krzyża Świętego w Wiśle

nr rej. A-740/66 z dnia 5 sierpnia 1966[1]
kościół parafialny
Państwo	Polska
Miejscowość	Wisła
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Parafia	Znalezienia Krzyża Świętego w Wiśle-Głębcach
Wezwanie	Znalezienia Krzyża Świętego
Historia Data rozpoczęcia budowy 1981 Data zakończenia budowy 1983 Data poświęcenia 12 czerwca 1983
Dane świątyni Świątynia • materiał bud. • drewno, żelbet Wieża kościelna • liczba wież • wysokość wież 1 30,5 m
Położenie na mapie miasta Wisła Kościół Znalezienia Krzyża Świętego w Wiśle
Położenie na mapie Polski Kościół Znalezienia Krzyża Świętego w Wiśle
Położenie na mapie województwa śląskiego Kościół Znalezienia Krzyża Świętego w Wiśle
Położenie na mapie powiatu cieszyńskiego Kościół Znalezienia Krzyża Świętego w Wiśle
49°37′37,3″N 18°52′42,6″E

Kościół znajduje się na Szlaku Architektury Drewnianej województwa śląskiego w pętli beskidzkiej.

Historia

Drewniany kościół pw. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Połomii wybudowano w 1575 r. na miejscu spalonego poprzedniego, wzmiankowanego w 1447 r. W 1969 r. kościół ten podczas wichury zawalił się, a ocalała jedynie wieża, wcześniej odnowiona. W tychże czasach budowa nowych kościołów była utrudniana przez ówczesne władze Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Jedną z możliwości wzniesienia nowej świątyni było przeniesienie nieużytkowanych obiektów. Z tej możliwości skorzystano w Wiśle i według projektów krakowskich architektów Marka Cempli i Piotra Wzorka z Krakowa wybudowano w latach 1981-1983 kościół w Wiśle-Głębcach, na stoku góry Kozińce w oparciu o przeniesioną z Połomii dzwonnicę^[2]. Obiekt miał służyć przede wszystkim okolicznym mieszkańcom oraz letnim obozowiczom i wczasowiczom. Została poświęcona 12 czerwca 1983 r. a kościołem parafialnym jest od 29 kwietnia następnego roku.

Architektura

Rozebrana w 1979 r. wieża i zrekonstruowana w Wiśle ma 30,5 m wysokości i jest konstrukcji słupowo-ramowej. Zakończona jest ostrosłupowym dachem, krytym gontem, pod którym znajduje się izbica. Do niej przylega nowoczesna żelbetonowa nawa bez wyróżnionego konstrukcyjnie prezbiterium, nawiązująca kształtem i dyspozycją do góralskiego szałasu^[2], przykryta szerokim dwuspadowym i dwukalenicowym dachem również przykrytym gontem.

Wnętrze

Wnętrze urządzone jest współcześnie. Większość rzeźbionego wyposażenie pochodzi z warsztatu koniakowskiego artysty Jana Krężeloka, w tym: stacje Drogi Krzyżowej oraz duża rzeźba Chrystusa Ukrzyżowanego na ołtarzu głównym (również jego autorstwa jest krucyfiks znajdujący się na zewnątrz)^[2]. Ponadto w kościele znajduje się akwarela przedstawiająca ruiny kościoła w Połomi.

Przypisy

1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024.
2. Jan Krop, Władysław Sosna: Wisła. Miasto u stóp Baraniej Góry (przewodnik turystyczny). Wisła: Towarzystwo Miłośników Wisły, 1990, s. 51.

Bibliografia

• Irena Adamczyk, Ewa Janoszek, Mariusz Makowski, Jaromír Polášek, Janusz Spyra, Henryk Wawreczka: Dřevěné kostely a kaple v Beskydech a okolí. Drewniane kościoły i kaplice w Beskidach i okolicy.. Český Těšín: Wart, 2009, s. 297. ISBN 978-80-254-5500-5. (pol. • cz. • ang.).
• Magdalena Michniewska, Artur Michniewski, Marta Duda, Sebastian Wypych: Kościoły drewniane Karpat. Polska i Słowacja. Wyd. 2. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2006, s. 29. ISBN 83-89188-43-0.
• Mirosław Barański: Beskid Śląski. Przewodnik, Wydanie I. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2007, s. 460. ISBN 978-83-89188-71-7.
• Historia kościoła pw. Znalezienia Krzyża Świętego. [w:] parafiawislaglebce.org.pl [on-line]. [dostęp 2011-12-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-04)].