Kościół św. Wojciecha w Białymstoku

Kościół pw. św. Wojciecha Biskupa Męczennika w Białymstoku, dawniej kościół ewangelicko-augsburski św. Jana Chrzciciela – budowla, która powstała w latach 1909–1912 w stylu neoromańskim, z czerwonej cegły, według projektu architekta Johannesa Wendego z Łodzi^[2][3]. Kościół należy do Dekanatu Białystok – Śródmieście.

Kościół św. Wojciecha
w Białymstoku

nr rej. A-206 z dnia 6.12.1969[1]
kościół parafialny i sanktuarium
Fasada kościoła
Państwo	Polska
Województwo	podlaskie
Miejscowość	Białystok
Adres	ul. Warszawska 46a 15-077
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Parafia	św. Wojciecha Biskupa i Męczennika w Białymstoku
Wezwanie	św. Wojciecha (obecnie) św. Jana (ewangelickie)
Przedmioty szczególnego kultu
Relikwie	św. Wojciecha
Historia Data rozpoczęcia budowy 1908 Data zakończenia budowy 1912 Data poświęcenia 29 października 1944 Aktualne przeznaczenie archidiecezja białostocka Poprzednie wyznanie ewangelicko-augsburskie
Dane świątyni Styl neoromanizm Architekt Johannes Wende Świątynia • materiał bud. • cegła
Położenie na mapie Białegostoku Kościół św. Wojciecha w Białymstoku
Położenie na mapie Polski Kościół św. Wojciecha w Białymstoku
Położenie na mapie województwa podlaskiego Kościół św. Wojciecha w Białymstoku
53°07′49,0″N 23°10′25,5″E
Strona internetowa

Architektura

Świątynia zbudowana została na planie krzyża greckiego. Prezbiterium jest zamknięte półkolem i ograniczone prostokątnymi zakrystiami. Kościół składa się z trzech naw, jest halowy. Dach dwuspadowy, pokryty blachą miedzianą. Budowla posiada również ośmioboczną wieżę z iglicą, kończącą się krzyżem na kuli. Ozdobą świątyni jest duży witraż wykonany w Wiedniu. Znajdują się tu także relikwie św. Wojciecha^[4].

Historia

• 1909-1912 – budowa kościoła ewangelicko-augsburskiego pod wezwaniem Jana Chrzciciela wg projektu Johannesa Wende z Łodzi
• 1944 – 19 sierpnia – przekazanie kościoła Dekanatowi Kościoła Katolickiego w Białymstoku
• 1944 – 16 października – wykonanie badań stanu technicznego i dopuszczenie budowli do użytku
• 1944 – 29 października – poświęcenie świątyni pod wezwaniem św. Wojciecha Męczennika
• 1944 – 31 października – odprawienie pierwszej Mszy Świętej za dusze Polaków pomordowanych przez Niemców i pochowanych w Grabówce
• 1948 – styczeń – próby przejęcia kościoła przez Ministerstwo Obrony
• 1979 – 9 września – ustanowienie parafii św. Wojciecha Męczennika
• 1997 – 25 stycznia – sprowadzenie relikwii św. Wojciecha z katedry w Gnieźnie
• 1997 – 5 kwietnia – prymas Polski, Ks. Kard. Józef Glemp podnosi kościół do rangi sanktuarium
• 1996–2004 – remont świątyni
• 2013 – 15 września – pożar wieży kościoła, zawaleniu uległ dach wieży^[5][6]

Przypisy

1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podlaskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2010-01-18].
2. Oficjalna strona parafii św. Wojciecha w Białymstoku. [dostęp 2010-08-12].
3. Andrzej Grzegorczyk, Johannes Wende – budowniczy z miasta bawełny, Andrzej Lechowski (red.), „Rocznik Białostocki”, 20, Białystok 2016, s. 51-72, ISSN 0080-3421 [dostęp 2021-04-01].
4. Historia Sanktuarium św. Wojciecha w Białymstoku.
5. Pożar kościoła św. Wojciecha. Wieża się zawaliła. wspolczesna.pl, 2013-09-15. [dostęp 2013-09-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-22)].
6. Biuro Prasowe Archidiecezji Białostockiej: Metropolita Białostocki modli się za parafię św. Wojciecha. archibial.pl, 2013-09-15. [dostęp 2013-09-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-17)].

Linki zewnętrzne

• Strona parafii św. Wojciecha Białymstoku