Kościół św. Mikołaja w Bejscach

Kościół św. Mikołaja w Bejscach – gotycki kościół wybudowany w XIV w miejscowości Bejsce na Płaskowyżu Proszowickim, nad Nidzicą.

Szybkie fakty Państwo, Miejscowość ...

Początkowo prezbiterium w dwunawowej świątyni ozdobiono prostymi malowidłami ściennymi, które przedstawiały Jezusa Chrystusa jako sędziego w otoczeniu Marii i św. Jana (ok. 1380 rok). Prezbiterium i zakrystia były nakryte oryginalnymi gotyckimi sklepieniami krzyżowo-żebrowymi z rzeźbionymi zwornikami. Wsporniki również gotyckie, rzeźbione z ornamentacją maswerkowo-roślinną. Pod koniec XIX w. sklepienie przekształcono na styl neogotycki, przez co świątynia stała się jednonawowa.

Zachowały się także stare żelazne drzwi (do zakrystii), alabastrowa chrzcielnica (z końca XVI wieku) oraz kamienne portale gotyckie i 1 renesansowy z popiersiem św. Mikołaja. Do nawy przylegają dwie kaplice: późnorenesansowa Matki Boskiej oraz barokowa św. Anny.

Kaplica Matki Boskiej

Osobny artykuł: Kaplica Firlejów w Bejscach.

Osobny artykuł: Nagrobek Firlejów w Bejscach.

W 1590 wojewoda krakowski Mikołaj Firlej, ufundował dla swojej żony Elżbiety z Ligęzów pomnik nagrobny w prezbiterium. Po śmierci żony wojewoda podjął decyzję o wzniesieniu przy kościele kaplicy - mauzoleum rodowego (kaplica Matki Boskiej). Prace rozpoczęte pod koniec XVI w. ukończył w 1601 brat Mikołaja, Henryk. Wzorem dla budowli była Kaplica Zygmuntowska na Wawelu. Kaplica ma plan kwadratu, nakryta jest eliptyczną w przekroju kopułą opartą na pendentywach, ale bez tamburu. Na kopule wznosi się latarnia zapewniająca dodatkowy dopływ światła do wnętrza kaplicy, oświetlonego tylko dwoma okrągłymi otworami okiennymi umieszczonymi w ścianach bocznych^[2]. Do kaplicy prowadzi kamienna ażurowa bramka. Nieznany artysta wykonał wewnątrz liczne dekoracje rzeźbiarskie. Na jednej ze ścian kaplicy wykonał nagrobek klęczącego przed krzyżem wojewody i jego rodziny, przy drugiej wzniesiono ołtarz. Do budowy użyto kamienia pińczowskiego, który umożliwiał nadanie dekoracjom fantastycznych kształtów. Pojawiły się tam m.in.: kształty smoków, bazyliszków i falujących wici. Pomnik Firlejów jest jednym z pierwszych nagrobków z figurami klęczącymi. Kaplica Matki Boskiej jest najcenniejszym tego typu renesansowym obiektem w Polsce^[3].