Klimat we Wrocławiu

Klimat we Wrocławiu – warunki meteorologiczne na terenie Wrocławia i najbliższej okolicy.

Klimatogrami dla Wrocławia
I	II	III	IV	V	VI	VII	VIII	IX	X	XI	XII
31   3 -4	30   4 -3	38   9 -0	36   14 6	48   20 10	69   22 14	79   25 15	64   24 15	52   19 11	42   14 6	42   7 2	38   4 -2
Temperatury w °C Opad całkowity w mm Źródło: Światowa Organizacja Meteorologiczna[1]
Na jednostki imperialne I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII     1.2   37 24     1.2   38 27     1.5   47 31     1.4   56 42     1.9   67 51     2.7   72 58     3.1   77 60     2.5   74 58     2   66 52     1.7   57 43     1.7   45 36     1.5   38 28 Temperatury w °F Opad całkowity w calach

Charakterystyka

Wrocław jest położony w strefie klimatów umiarkowanych szerokości geograficznej północnej, w typie klimatu przejściowego, podlegającego wpływom oceanicznym i kontynentalnym.

Kształtuje się głównie pod wpływem centrów działalności atmosfery: stały Niż Islandzki i Wyż Azorski, zimowy Wyż Azjatycki i wyże powstające nad północną i północno-wschodnią Europą oraz letni Niż Południowoazjatycki.

W mieście przeważają masy powietrza polarno-morskiego (46%) i polarno-kontynentalnego (38%), masy arktyczne stanowią 10%. Fronty atmosferyczne przemieszczają się przez 220 dni w roku z przewagą frontów chłodnych, najczęściej występują typy cyrkulacji północno-wschodniej antycyklonalnej i północno-zachodniej cyklonalnej. Średnie miesięczne ciśnienie atmosferyczne waha się od 999,6 hPa (IV) do 1003,6 hPa (X), przy czym największa zmienność ciśnienia z dnia na dzień jest w miesiącach zimowych (największy zanotowany wzrost ciśnienia 28 hPa, największy spadek 26 hPa).

Dominują kierunki wiatru z sektora zachodniego, średnio 51% w roku, w okresie od września do stycznia wzrasta częstość z kierunków południowo-zachodnich, kierunki z sektora wschodniego, których najwięcej jest w kwietniu, stanowią średnio 32% w roku, najrzadziej pojawiają się wiatry z północnego wschodu i północy (ok. 7% w roku).

Największa prędkość wiatru towarzyszy kierunkom zachodnim, od 4,4 m/s w zimie do 3,4 m/s w lecie. Średnia prędkość wiatru wynosi 3,3 m/s. Najmniejsze zachmurzenie osiąga 61% (IX), największe 81% (XI), średnie roczne 70%; dni pogodnych jest ok. 41 w roku, najwięcej we wrześniu, pochmurnych ok. 169, najwięcej w listopadzie.

Usłonecznienie wynosi średnio 1605 godzin w roku, tj. 4,4 godziny dziennie, co stanowi 37% długości dnia; najmniejsze usłonecznienie 1,4 godziny dziennie (XII), największe 7,4 (VI). Średnia roczna temperatura powietrza osiąga +9,7 °C (średnia z lat 1991-2020) przy czym najchłodniejszy (+6,6 °C) był 1940, najcieplejszy (+11,4 °C) 2019^[2]. W przebiegu rocznym najchłodniejszy jest styczeń (0,0 °C), najcieplejszy lipiec (+20,2 °C)^[3].

Występuje duża zmienność średniej miesięcznej temperatury z roku na rok: najcieplejszy styczeń był w 2007 (+4,8 °C)^[4], a najchłodniejszy w 1940 (–11,2 °C)^[5], najcieplejszy lipiec w 2006 (+23,2 °C)^[6], a najchłodniejszy w 1844 i 1795 (+14,9 °C)^[7]. Najwyższą maksymalną temperaturę zanotowano 8 sierpnia 2015 (+38,9 °C)^[8], najniższą temperaturę minimalną 11 lutego 1956 (–32,0 °C)^[9].

Absolutna amplituda temperatury powietrza osiągnęła 69,4 °C. Okres wegetacyjny jest jednym z najdłuższych w kraju i trwa przeciętnie 251 dni, okres bezprzymrozkowy około 270 dni. W ciągu roku występuje 56 dni gorących, czyli takich, w których maksymalna temperatura przekracza 25 °C, z czego 12 to dni upalne z temperaturą powyżej 30 °C; czasami zdarzają się we Wrocławiu dni bardzo upalne, podczas których maksymalna temperatura przekracza 35 °C, średnio w roku jest 1 taki dzień ale w 2015 r. było ich aż 6. W ostatnich latach stwierdzono coraz częstsze zaleganie nad miastem fal upałów, najdłuższe wystąpiły:

• 9 – 13 VII 1959 r. (6 dni)
• 15 – 20 VI 1968 r. (6 dni)
• 16 – 20 VII 1972 r. (5 dni)
• 30 V – 6 VI 1979 r. (8 dni)
• 18 – 23 IX 1989 r. (6 dni)
• 6 – 11 VIII 1992 r. (6 dni)
• 22 VII – 2 VIII 1994 r. (12 dni)
• 7 – 12 VI 1996 r. (6 dni)
• 4 – 14 VII 2006 r. (11 dni)
• 19 – 27 VII 2006 r. (9 dni)
• 10 – 17 VII 2010 r. (8 dni)
• 6 – 15 VIII 2015 r. (10 dni)
• 30 VII – 5 VIII 2018 r. (7 dni)
• 24 VIII – 1 IX 2019 r. (7 dni)

Najwięcej dni upalnych (z temperaturą maksymalną powyżej 30 °C) zanotowano w 2015 r. – aż 32 dni. Latem występują tzw. tropikalne noce, kiedy temperatura minimalna nie spada poniżej 20 °C. Zdarzają się one w okresie od początku lipca do końca sierpnia. Najwyższą minimalną temperaturę we Wrocławiu zanotowano 5 VII 1957 r. i 29 VII 2013 r., było to 21,7 °C^[10].

Dni mroźnych, z ujemną temperaturą maksymalną (poniżej 0 °C) jest we Wrocławiu tylko 20 rocznie. Najdłuższą, trwającą 114 dni, termiczną porą roku jest lato; (od około 25 maja do 15 września). Zima trwa 79 dni (od około 20 grudnia do 10 marca), przedwiośnie i przedzimie odpowiednio 22 i 30 dni, wiosna i jesień po ok. 60 dni. Przeważają typy pogody ciepłej. Wilgotność względna powietrza jest najmniejsza wiosną z minimum 70% (IV), najwyższa na przełomie jesieni i zimy 84% (XI, XII), średnia roczna 78%. Średnia roczna suma opadu wynosi 541 mm, ekstremalne zanotowano w 1941 (892 mm) i 1953 (318 mm).

Największe średnie miesięczne sumy opadu 91 mm (VII), najmniejsze 25 mm (II). Absolutnie najwyższa suma miesięczna 223 mm (lipiec 1997), najmniejsza zero – brak opadów (październik 1949 i 1951). Notowanych jest ok. 151 dni z opadem w roku (z maksimum w zimie). Burze występują średnio 25 razy w roku, pokrywa śnieżna zalega średnio przez 35 dni w roku, choć zdarzają się zimy bezśnieżne (np. zima w latach 1974/75 i 2019/2020).

Warunki klimatyczne Wrocławia wykazują cechy typowe dla dużych aglomeracji miejsko-przemysłowych, w których wpływ gospodarczej działalności przejawia się zmianą cech fizycznych podłoża, zanieczyszczeniem atmosfery, a także emisją ciepła sztucznego, wytwarzanego w procesach komunalnych i przemysłowych. W stosunku do obszarów niezurbanizowanych wartości poszczególnych elementów klimatu charakteryzują się znacznymi odchyleniami.

Natężenia promieniowania słonecznego są osłabione, liczba godzin nasłonecznienia zmniejszona, w nocy występuje mniej intensywne ochładzanie w stosunku do terenów pozamiejskich. Efektem jest podwyższenie temperatury powietrza, określane jako „miejska wyspa ciepła”, co najwyraźniej zaznacza się podczas pogodnych nocy letnich, dając dodatkowo ponad 5 °C.

Średnia roczna wilgotność względna powietrza w centrum miasta jest o ok. 6% mniejsza niż poza nim, podczas pogodnych nocy w lecie nawet o 40%, a średnia roczna suma opadu o 30-50 mm większa.

Większe jest zachmurzenie, zwłaszcza w lecie w godzinach okołopołudniowych.

Położenie Wrocławia na przedpolu Sudetów pociąga za sobą występowanie zjawisk fenopochodnych. Występują one średnio 18 dni w roku. Zjawiska te są zauważalne zwłaszcza zimą, kiedy to przy silnym, suchym wietrze dochodzi do gwałtownego wzrostu temperatury powietrza. Miało to miejsce np. 21 lutego 1990, gdy temperatura we Wrocławiu wzrosła do +20,1 °C.

Średnia temperatura i opady dla Wrocławia

Miesiąc	Sty	Lut	Mar	Kwi	Maj	Cze	Lip	Sie	Wrz	Paź	Lis	Gru	Roczna
Rekordy maksymalnej temperatury [°C]	17.5	20.1	25.1	30.0	33.9	36.9	37.9	38.9	35.3	27.5	20.9	17.7	38,9
Średnie temperatury w dzień [°C]	3.0	3.5	8.6	13.6	19.5	22.0	24.8	24,4	19.1	13.8	7.0	3.6	13,5
Średnie dobowe temperatury [°C]	-0.5	0.3	4.2	9.9	14.9	18.2	19.9	19.5	15.2	10.0	4.7	0.6	9,7
Średnie temperatury w nocy [°C]	-4.0	-3.0	-0.3	6.2	10.3	14.4	15.3	14,5	11.2	6.2	2.3	-2.4	6,0
Rekordy minimalnej temperatury [°C]	-32.0	-29.4	-22.1	-6.3	-3.1	1.1	4.7	2.9	-4.0	-6.0	-15.5	-22.7	−32,0
Opady [mm]	31	30	39	36	48	69	75	65	46	33	38	38	548
Wilgotność [%]	81	84	76	69	66	70	71	71	75	78	83	85	76
Średnie usłonecznienie [h]	59	80	126	197	247	257	245	249	165	116	64	52	1856
Źródło: https://meteomodel.pl/dane/srednie-miesieczne/?imgwid=351160424&par=tx25&max_empty=2 Wrzesień 2018

Przypisy

1. Wroclaw. Światowa Organizacja Meteorologiczna. (ang.).
2. Średnie i sumy miesięczne. Wrocław. [w:] meteomodel.pl na podstawie danych IMGW [on-line]. [dostęp 2023-01-29]. (pol.).
3. Średnie i sumy miesięczne. Wrocław. [w:] meteomodel.pl na podstawie danych IMGW [on-line]. [dostęp 2023-01-29]. (pol.).
4. PaulinaP. Białobrzeska PaulinaP. i inni, Ochrona środowiska 2008, HalinaH. Sztrantowicz i inni, Paweł Bartoszczuk, Wiesława Domańska, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, Departament Badań Regionalnych i Środowiska, 2008, s. 102, ISSN 0867-3217 (pol. • ang.).
5. Najzimniejszym miesiącem we Wrocławiu w okresie pomiarów instrumentalnych był luty 1929 ze średnią miesięczną -13.0 °C (Bryś K., Bryś T. "Reconstruction of the 217-year (1791-2007) Wrocław air temperature and precipitation series", Bulletin of Geography No 3/2010: 121-171)
6. HannaH. Dubieniecka HannaH. i inni, Ochrona środowiska 2007, HalinaH. Sztrantowicz, RobertR. Chmielewski, ErykE. Sulik, Marian Grzesiak, Wiesława Domańska, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, Departament Badań Regionalnych i Środowiska, 2007, s. 100, ISSN 0867-3217 (pol. • ang.).
7. Bryś K., Bryś T. "Reconstruction of the 217-year (1791-2007) Wrocław air temperature and precipitation series", Bulletin of Geography No 3/2010: 121-171
8. We Wrocławiu padł rekord ciepła: 38,9 stopnia Celsjusza
9. Źródło: Ustrnul Z., Czekierda D. "Atlas ekstremalnych zjawisk meteorologicznych oraz sytuacji synoptycznych w Polsce" Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej 2009
10. Zgodnie z zasadami przyjętymi przez Światową Organizację Meteorologiczną, za temperaturę minimalną, która wystąpiła danej doby, uznaje się najniższą temperaturę zanotowaną pomiędzy godziną 18UTC doby poprzedniej a 18UTC doby bieżącej (Janiszewski F. "Instrukcja dla stacji meteorologicznych", Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa 1988). W przypadku niektórych stron internetowych (np. ogimet) temperatura minimalna może być podawana nieprawidłowo - podawana jest wartość minimalna kodowana w depeszy SYNOP o godzinie 6UTC (obejmującej okres od 18UTC dnia poprzedniego do 6UTC), lub wartość minimalna z całej doby bieżącej (również po 18UTC), jeśli ta jest niższa.

Linki zewnętrzne

• Rekordowy czerwiec. Najwyższa temperatura we Wrocławiu - Gazetawroclawska.pl [online], - Gazetawroclawska.pl [dostęp 2019-07-01] (pol.).
• Padł rekord temperatury czerwca w Polsce [online], www.tvp.info [dostęp 2019-06-30] (pol.).
• Strona Zakładu Klimatologii i Ochrony Atmosfery Uniwersytetu Wrocławskiego – Pogoda on-line, Biuletyn Meteorologiczny stacji meteo przy ul. Kosiby