Wyż baryczny

Wyż baryczny – obszar wysokiego ciśnienia atmosferycznego, w którym najwyższe ciśnienie panuje w centrum układu. Jest to jeden z układów barycznych znanych w meteorologii.

L – niż islandzki, H – wyż północnorosyjski

Charakterystyka

Występowanie obszaru podwyższonego ciśnienia jest związane z ruchem zstępującym mas powietrza. Ciśnienie mierzone na jednakowej wysokości nad poziomem morza jest najwyższe w centrum wyżu i maleje ku jego peryferiom, a prądy powietrza skierowane są na zewnątrz ku obszarom o niższym ciśnieniu^[1]. Ze względu na ruch obrotowy Ziemi wywołujący efekt Coriolisa, wyżowi towarzyszy cyrkulacja powietrza tworząca wielkoskalowy wir zwany antycyklonem (z greckiego αντι- anti-, „przeciw” i κύκλος kyklos, „krąg”). Pojęcia wyżu i antycyklonu są często utożsamiane^[2][3]. Wirowy ruch mas powietrza w antycyklonie odbywa się na półkuli północnej zgodnie z ruchem wskazówek zegara, a na półkuli południowej przeciwnie^[2]. Na mapach synoptycznych obszar wyżu otaczają zamknięte izobary^[1].

Pogoda wyżowa

W lecie pogoda wyżowa charakteryzuje się niską wilgotnością i małym zachmurzeniem, a przez to dużym usłonecznieniem. Temperatury wyżu barycznego latem są zazwyczaj dość wysokie^[3]. Zimą pogoda w czasie wyżu może być, podobnie jak latem, słoneczna i bezchmurna, ale zarazem bardzo mroźna^[3]. Możliwy jest także inny przypadek, gdy ruch powietrza jest mały, a wyż utrzymuje się w jednym miejscu. W tym przypadku gromadzenie się pary wodnej w centrum wyżu powoduje powstawanie mgły i niskich chmur warstwowych (jest to tzw. „zgniły wyż”). Występuje oblodzenie i tworzy się szadź, także zanieczyszczenia gromadzą się przy powierzchni ziemi, co często prowadzi do powstania smogu^[4].

Zobacz też

• Niż baryczny