Loading AI tools
materiał stosowany do łączenia powierzchni przedmiotów Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Klej – substancja, która wprowadzona między powierzchnie przylegające dwóch przedmiotów, wykonanych z takich samych lub różnych materiałów, umożliwia trwałe ich połączenie w procesie klejenia. Kleje są zaliczane do materiałów powierzchniowo czynnych (podobnie jak farby, lakiery i detergenty), których cechą charakterystyczną jest zwiększanie adhezji.
Podstawowym składnikiem klejów jest syntetyczny lub naturalny polimer w postaci koloidalnej zawiesiny w określonym rozpuszczalniku lub tworzący taką zawiesinę po wymieszaniu z utwardzaczem, plastyfikatorem, substancjami modyfikującymi i innymi. Kleje występują najczęściej w postaci ciekłej, a niekiedy w postaci stałej – proszku, perełek, folii lub sztyftów, wkładów klejących, które po roztopieniu tworzą złącze.
Klejenie zasadniczo przebiega następująco: dwa elementy, które chce się połączyć ze sobą, należy pokryć warstwą kleju, docisnąć do siebie i odczekać aż klej je zwiąże. Niektóre kleje wymagają dodatkowej obróbki termicznej. Inne z kolei wymagają swoistej obróbki chemicznej, np. dwie łączone powierzchnie trzeba pokryć dwiema różnymi substancjami, które tworzą razem klej, lub odczekać po pokryciu określony czas, w trakcie którego klej reaguje wstępnie z powietrzem. Ponadto wiele klejów wymaga wstępnego przygotowania powierzchni – zwykle jej umycia i wysuszenia – a czasami nadania jej struktury chropowatej.
Najczęściej stosowane w przemyśle metody czyszczenia powierzchni przed klejeniem:
W wyniku procesu klejenia powstaje spoina o strukturze jak poniżej:
W różnego rodzaju klejach niektóre elementy spoiny mogą nie występować – np. może nie występować warstwa samego kleju (kleje rozpuszczalnikowe) lub klej może nie wnikać w głąb struktury materiału.
Na wytrzymałość mechaniczną klejonej spoiny mają wpływ cztery czynniki[1]:
Ze względu na mechanizm klejenia, kleje można podzielić na:
Kleje dzielimy także na jednoskładnikowe oraz dwuskładnikowe[2]:
Szczególnym rodzajem klejów mieszanych są kleje składające się z żywicy polimerowej rozpuszczonej w monomerze, który w pierwszym etapie zachowuje się jak rozpuszczalnik, potem jednak nie paruje, lecz ulega kopolimeryzacji z żywicą, tworząc jedną usieciowaną strukturę. Takie kleje działają szybko i są dość uniwersalne – przykładem jest klej na bazie cyjanoakrylanów (znany jako „superglue”).
Dla scharakteryzowania kleju podaje się jego parametry, w tym:
Z punktu widzenia właściwości fizycznych kleje mogą być: sztywne, elastyczne, nieprzewodzące lub przewodzące prąd elektryczny, ciepło, pole elektryczne lub magnetyczne, wodoodporne, odporne lub nie na działanie agresywnych środowisk chemicznych itp. Mogą mieć kilka cech jednocześnie.
Ogólnie dzieli się je na naturalne i syntetyczne:
Kleje naturalne: Mogą być pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego. Największe znaczenie techniczne mają jednak kleje syntetyczne.
Kleje syntetyczne:
Znaczna część klejów opiera się na substancjach polimerowych, co sprawia, że zaliczają się do izolatorów cieplnych. Dzieje się tak, ponieważ mechanizm przenoszenia ciepła znacznie różni się od tego występującego w metalach. Nośnikami ciepła w metalach są swobodne elektrony. W polimerach przenoszenie ciepła polega na propagacji drgań cieplnych i zależy od gęstości, ciepła właściwego oraz rozchodzenia się fononów. Dodatkowo znaczący wpływ na przewodność ma struktura polimeru. Im bardziej jest regularna, tym łatwiej odprowadza ciepło.
Izolacyjne właściwości czystego kleju znacznie utrudniają przepływ ciepła między łączonymi elementami, co powoduje nagrzewanie się złącza. Zbyt duża temperatura może doprowadzić do zmian własności spoiny klejowej lub nawet do jej zniszczenia. Aby temu zapobiec do kleju dodaje się napełniacze w postaci proszków metali, które znacznie zwiększają przewodność i zapobiegają zniszczeniu złącza.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
