Kiełże

Kiełże – zwyczajowa nazwa morskich i słodkowodnych, dennych skorupiaków z kilku rodzin w rzędzie obunogów. Mają charakterystyczne bocznie spłaszczone, łukowato wygięte ciało o długości do 2 cm, w którym wyróżnić można głowę, tułów i odwłok. Na tułowiu znajdują się odnóża, dzięki którym zwierzę porusza się w wodzie pływając lub pełzając wśród roślin i kamieni. Kiełże żyją na dnie zbiorników wodnych, często występują masowo.

Kiełż rzeczny

Na terenie Polski, w wodach słodkich i w Morzu Bałtyckim, żyje około 20 gatunków rodzimych, w tym^{[potrzebny przypis]}:

Gatunki słodkowodne

• kiełż zdrojowy (Gammarus pulex) – spotykany także w ujściach rzek do morza
• Gammarus fossarum
• kiełż jeziorny (Gammarus lacustris)
• Gammarus varsoviensis
• Gammarus balcanicus
• kiełż rzeczny (Gammarus roeseli)
• kiełż drobny (Chaetogammarus stoerensis) – spotykany również w Bałtyku

Gatunki morskie

• kiełż morski (Gammarus locusta)^[1]
• kiełż zwyczajny (Gammarus inaequicauda)
• kiełż oceaniczny (Gammarus oceanicus) – największy krajowy gatunek, dorastający do 27 mm długości^[1]
• kiełż brzegowy (Gammarus duebeni)^[1]
• kiełż zalewowy (Gammarus zaddachi)^[1]
• kiełż bałtycki (Gammarus salinus)^[1]

Gatunki obce, inwazyjne

• Chaetogammarus ischnus
• Dikerogammarus haemobaphes
• Dikerogammarus villosus
• kiełż tygrysi (Gammarus tigrinus)
• Obesogammarus crassus
• Pontogammarus robustoides

Kiełże są pokarmem wielu gatunków ryb i ptaków. Zamrożone lub wysuszone sprzedawane są jako pokarm dla zwierząt akwariowych i terrariowych.

W literaturze polskiej, w zależności od autora, nazwy kiełże i kiełżowate opisywane są jako rodzaj Gammarus^[2], rodzina Gammaridae^[3] lub podrząd Gammaridea^[4].