Kazimierz Jan Sapieha
hetman wielki litewski, wojewoda wileński i połocki Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kazimierz Jan Paweł Sapieha herbu Lis (ur. ok. 1642 roku, zm. 13 marca 1720 roku w Grodnie) – hrabia na Bychowie, wojewoda wileński w latach 1682–1703 i 1705–1720[1], hetman wielki litewski w latach 1683–1703 i 1705–1708, wojewoda połocki w 1670 roku, starosta generalny żmudzki w 1681 roku, hetman polny litewski w 1681 roku, podskarbi nadworny litewski w 1663 roku, marszałek Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego w 1689 roku[2], podstoli wielki litewski w 1661 roku, cześnik wielki litewski w 1659 roku, starosta brzeski litewski w latach 1665–1670[3],starosta merecki, borysowski, wołpiński, oniksztyński[4], wielki poseł do cara Fiodora III Romanowa w 1678 roku[5].
 Kazimierz Jan Sapieha (obraz uznawany mylnie za portret Iwana Mazepy) | |
 Lis | |
| Rodzina | |
|---|---|
| Data urodzenia |
ok. 1642 |
| Data i miejsce śmierci |
13 marca 1720 |
| Ojciec | |
| Matka |
Anna Barbara Kopeć |
| Żona |
Krystyna Barbara Hlebowicz |
| Dzieci |
Z Krystyną: |
Życiorys
Podsumowanie
Perspektywa
Syn Pawła Jana Sapiehy i Anny Barbary Kopeć, brat Franciszka Stefana, Benedykta Pawła i Leona Bazylego.
Od 1663 podskarbi nadworny litewski, od 1671 wojewoda połocki, od 1676 starosta żmudzki.
Poseł sejmiku brzeskiego powiatu brzeskolitewskiego na sejm wiosenny 1666 roku[6]. Poseł sejmiku brzeskolitewskiego na sejm zwyczajny 1664/1664 roku[7]. Poseł sejmiku wołkowyskiego powiatu wołkowyskiego na sejm jesienny 1666 roku[8]. Poseł na sejm konwokacyjny 1668 roku z powiatu wileńskiego[9].
Był elektorem Michała Korybuta Wiśniowieckiego w 1669 roku z województwa wileńskiego[10]. Na sejmie zwyczajnym 1670 roku wyznaczony z Senatu komisarzem do zapłaty wojsku Wielkiego Księstwa Litewskiego[11]. Był członkiem konfederacji kobryńskiej wojsk Wielkiego Księstwa Litewskiego w 1672 roku[12]. Był deputatem z Senatu do Rady Wojennej przy królu w 1673 roku[13]. Elektor Jana III Sobieskiego z województwa połockiego w 1674 roku[4], podpisał jego pacta conventa[14]. W 1682 został wojewodą wileńskim, w 1683 hetmanem wielkim litewskim.
18 kwietnia 1694 obłożony klątwą przez biskupa wileńskiego Konstantego Brzostowskiego, niezadowolonego z kwaterowania wojsk w kościelnych majątkach ziemskich[15][16].
Po zerwanym sejmie konwokacyjnym 1696 roku przystąpił 28 września 1696 roku do konfederacji generalnej[17]. 5 lipca 1697 roku podpisał w Warszawie obwieszczenie do poparcia wolnej elekcji, które zwoływało szlachtę na zjazd w obronie naruszonych praw Rzeczypospolitej[18]. Brał udział w rokoszu łowickim w 1697[19].
W czasie wojny domowej na Litwie (zwanej też wojną sapieżyńską)[20] w 1700 stanął na czele rodu Sapiehów w ich walce o utrzymanie uprzywilejowanej pozycji w Wielkim Księstwie. 18 listopada 1700 został pokonany w bitwie pod Olkienikami przez szlachtę litewską, dowodzoną przez Michała Serwacego Wiśniowieckiego. W styczniu 1702 roku podpisał akt pacyfikacji Wielkiego Księstwa Litewskiego[21]. W 1705 roku potwierdził pacta conventa Stanisława Leszczyńskiego[22]. W 1708 roku oddał buławę swojemu bratankowi Janowi Sapieże.
W czasie wojny północnej wraz z całym swoim rodem należał do stronnictwa proszwedzkiego. Był uczestnikiem Walnej Rady Warszawskiej 1710 roku[23].
W 1717 roku został wyznaczony senatorem rezydentem[24].
Był ojcem Jerzego Stanisława, Michała Franciszka i Aleksandra Pawła.
Według niechętnej Stanisławowi Augustowi Poniatowskiemu opinii niektórych współczesnych jego ojciec Stanisław miał być w rzeczywistości nieślubnym synem hetmana wielkiego litewskiego Kazimierza Jana Sapiehy i pewnej Żydówki, a adoptował go Franciszek Poniatowski, żonaty z Heleną Niewiarowską[25]. Trzeba pamiętać jednak, że pomówienia tego typu należały do kanonu publicystki politycznej okresu staropolskiego i nie należy przywiązywać do nich zbyt dużej wagi.
Wyżej pokazany portret Kazimierza Jana znajduje się w kodeńskiej galerii portretów sapieżyńskich na pozycji 70, w rzędzie IX.
Przypisy
Bibliografia
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.