Karol Matzenauer

Karol Józef Matzenauer (ur. 26 września 1889 w Bochni, zm. 30 września 1960) – podpułkownik piechoty Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Grobowiec rodziny Karola Matzenauera

Karol Matzenauer

ppłk Karol Matzenauer (przed 1934)
podpułkownik piechoty
Data i miejsce urodzenia	26 września 1889 Bochnia
Data śmierci	30 września 1960
Przebieg służby
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier Wojsko Polskie
Jednostki	2 Pułk Strzelców Podhalańskich 64 Grudziądzki Pułk Piechoty
Stanowiska	dowódca batalionu zastępca dowódcy pułku komendant miasta
Główne wojny i bitwy	wojna polsko-ukraińska wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa (kampania wrześniowa)
Odznaczenia

Życiorys

Urodził się 26 września 1889 w Bochni^[1][2]. Był synem Antoniego i Bronisławy z dom Ochocińskiej^[1][3].

W 1908 ukończył C. K. Gimnazjum II w Tarnowie^[4]. Jako żołnierz C. K. Armii u schyłku I wojny światowej działał w konspiracyjnej organizacji „Wolność”.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości został przyjęty do Wojska Polskiego dekretem z 3 kwietnia 1919 z zatwierdzeniem posiadanego stopnia porucznika ze starszeństwem z dniem 1 sierpnia 1917^[5]. Otrzymał przydział z dniem 1 listopada 1918 do 20 pułku piechoty^[6]. Wkrótce, 13 grudnia 1918 I batalion pod jego dowództwem w stopniu porucznika^[7][8] udał się na front w trakcie wojny polsko-ukraińskiej. Pierwsze starcie miało miejsce nieopodal wsi Krościenko nad Strwiążem, potem pod Laszkami Murowanymi. W stopniu kapitana walczył w szeregach 2 pułku strzelców podhalańskich na wojnie polsko-bolszewickiej (m.in. w wyprawie kijowskiej i dowodził 2 psp w bitwie o Chyrów^[9]), za co otrzymał Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari^[10].

3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu majora ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 498. lokatą w korpusie oficerów piechoty, a jego oddziałem macierzystym był nadal 2 pułk strzelców podhalańskich w Sanoku^[11]. W 1923 był dowódcą I batalionu w tym pułku^[12][13]. W lutym 1924, jako oficer nadetatowy sanockiej jednostki, został zatwierdzony na stanowisku dowódcy Batalionu Szkolnego Piechoty Nr 10 w Cieszynie^[14][15]. 26 stycznia 1928 roku awansował na podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1928 roku i 60. lokatą w korpusie oficerów piechoty^[16]. 26 kwietnia 1928 roku został przeniesiony z 8 pułku piechoty Legionów w Lublinie do 64 pułku piechoty w Grudziądzu na stanowisko zastępcy dowódcy pułku^[17][18][19]. W 1930 został mianowany na stanowisko komendanta miasta Toruń i sprawował je do 1939^[20][21].

Po wybuchu II wojny światowej podczas kampanii wrześniowej 1939 został wzięty do niewoli niemieckiej podczas wycofywania się na wschód. Następnie został przetransportowany z obozu jenieckiego do Grodziska, gdzie stacjonowała 8 Armia III Rzeszy, po czym został przewieziony do Warszawy i zwolniony wraz z ppłk. dypl. Bronisławem Szostakiem z poleceniem przekazania władzom polskim informacji o bezcelowości dalszej obrony stolicy

Był dwukrotnie żonaty - pierwsza żona, Stefania z domu Łaguna (1893–1920), zmarła w kilka tygodni po ślubie, który zawarli 30 grudnia 1919 w kościele Wszystkich Świętych w Warszawie^[1]. Jako wdowiec 30 listopada 1922 w Posadzie Olchowskiej pod Sanokiem poślubił Marię Verę Peterek, córką inż. Franciszka Peterka^[22][1]. Zmarł 30 września 1960. Wraz z żoną Marią (1895–1978) został pochowany na cmentarzu w Jaworzu^[23] w grobowcu jej rodziców.

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari
• Krzyż Walecznych
• Złoty Krzyż Zasługi (19 marca 1936)^[24]

Przypisy

1. Księga małżeństw (1912–1924). Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku. s. 141 (poz. 85).
2. Rocznik Oficerski 1939 ↓, s. 11, 819.
3. Karol Józef Matzenaue. wbh.wp.mil.pl. [dostęp 2021-05-29].
4. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum II. w Tarnowie za rok szkolny 1907/08. Tarnów: Fundusz Naukowy, 1908, s. 106.
5. 1302. Dekret. „Dziennik Rozkazów Wojskowych”. Nr 41, s. 990, 12 kwietnia 1919.
6. 1334. Rozkaz. „Dziennik Rozkazów Wojskowych”. Nr 41, s. 1001, 12 kwietnia 1919.
7. Borys Łapiszczak: Sanocki „Sokół” i 2 Pułk Strzelców Podhalańskich na dawnej pocztówce i fotografii. Cz. V. Sanok: Poligrafia, 2003, s. 48. ISBN 83-918650-0-2.
8. Borys Łapiszczak: Sanok i Województwo Podkarpackie na dawnej pocztówce i fotografii. Cz. VII. Sanok: Poligrafia, 2004, s. 26. ISBN 83-915388-4-2.
9. Słynne gimnazjum w Chyrowie. kworum.com.pl. [dostęp 2014-11-26].
10. Ludwik Migdał: Zarys historji wojennej 2-go Pułku Strzelców Podhalańskich. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1929, s. 32, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
11. Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 35.
12. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 404, 379.
13. Franciszek Groński. 22 Dywizja Piechoty Górskiej. 2 Pułk Strzelców Podhalańskich – Sanok. „Przemyskie Zapiski Historyczne”. R. XIV-XV, s. 261, 2003-2005. ISSN 0860-0317.
14. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 8 lutego 1924 roku, s. 53.
15. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 328, 347, 1378.
16. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 28 stycznia 1928 roku, s. 19.
17. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 140.
18. Jerzy Giza. Losy członków organizacji „Wolność” w Wojsku Polskim – r. 1928. „Almanach Sądecki”. Nr 4 (41), s. 39, 42, 2002. Katolickie Stowarzyszenie „Civitas Christiana”. Oddział w Nowym Sączu.
19. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 78, 168.
20. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 22, 505.
21. Rocznik Oficerski 1939 ↓, s. 819.
22. Indeks do Ksiąg Zaślubionych Parafii Przemienienia Pańskiego w Sanoku od roku 1911. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 132 (Tom J, poz. 85).
23. Jaworze. Cmentarz katolicki – hrabiowska ćwiartka cmentarna. polskaniezwykla.pl. [dostęp 2014-11-26].
24. Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 1, s. 1, 19 marca 1936.

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
• Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik Oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. T. 29. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Biblioteka Jagiellońska, 2006. ISBN 83-7188-899-6.
• Obrona Warszawy i Modlina - 1939. Karol Matzenauer. stankiewicze.com. [dostęp 2014-11-26].
• Karol Matzenauer. polskaniezwykla.pl. [dostęp 2014-11-26].
• Jerzy Giza. Losy członków organizacji „Wolność” w Wojsku Polskim – r. 1928. „Almanach Sądecki”. Nr 4 (41), s. 39, 42, 2002. Katolickie Stowarzyszenie „Civitas Christiana”. Oddział w Nowym Sączu.
• Jerzy Giza. Losy członków organizacji „Wolność” w Wojsku Polskim w latach 1932–1945. „Almanach Sądecki”. Nr 1 (42), s. 32, 33, 37, 2003. Katolickie Stowarzyszenie „Civitas Christiana”. Oddział w Nowym Sączu.