Kąty (powiat biłgorajski)

Kąty – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie biłgorajskim, w gminie Frampol^[4][6]}.

Ten artykuł dotyczy wsi w województwie lubelskim. Zobacz też: inne miejscowości o tej nazwie.

Kąty

wieś
Ruiny pałacu w Kątach po spaleniu (zdjęcie z 1929 r.)
Państwo	Polska
Województwo	lubelskie
Powiat	biłgorajski
Gmina	Frampol
Liczba ludności (2021)	254[1][2]
Strefa numeracyjna	84
Kod pocztowy	23-440[3]
Tablice rejestracyjne	LBL
SIMC	0887262[4]
Położenie na mapie gminy Frampol Kąty
Położenie na mapie Polski Kąty
Położenie na mapie województwa lubelskiego Kąty
Położenie na mapie powiatu biłgorajskiego Kąty
50°39′05″N 22°43′16″E[5]

Zobacz w indeksie Słownika geograficznego Królestwa Polskiego hasło Kąty (powiat biłgorajski)

Za czasów Królestwa Polskiego istniała gmina Kąty. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa zamojskiego.

Wieś jest sołectwem w gminie Frampol^[7]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 265 mieszkańców i była jedenastą co do wielkości miejscowością gminy^[8].

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Jana Nepomucena i Matki Bożej Szkaplerznej we Frampolu^[9].

Etymologia nazwy

Kąty, są to osady zakładane śród lasów celem zużytkowania takowych przez wyrabianie potażu, szkła, smoły, klepek itp., odpowiadają więc budom, majdanom, hutom, kuźnicom, jazom. Opis daje Bronisław Chlebowski^[10]

Części wsi

Integralne części wsi Rzeczyce^[4][6]}

SIMC	Nazwa	Rodzaj
0887279	Kolonia Kąty	kolonia

Historia

W wieku XIX Kąty opisano jako wieś i dobra w powiecie zamojskim, gminie i parafii Frampol, oddalone o 7 wiorst od Frampola, o 44 od Zamościa. W roku 1882 Kąty liczyły 24 domy należące do włościan i 4 budynki dworskie. Mieszkańców katolików 187. Rozległość dóbr wynosiła 5 888 mórg w tym dwór posiadał: 1 020 mórg roli ornej i łąk, oraz 4564 mórg lasu. Włościanie natomiast posiadali 304 mórg roli ornej i łąk. Dobra Kąty posiadają piec wapienny (wypala 290 cetnarów. wapna, wartości 348 rubli srebrnych) i cegielnię (rocznie 42 000 cegieł, wartości 378 rubli srebrnych). Położenie nieco górzyste, uprawa roli zwyczajna, gleba rozmaita, na podłożu wapiennym^[11]. Na folwarku znajduje się obszerny dwór (pałacem zwany), który w 1812 r. był wystawiony, jednopiętrowy. Wokół park na 30 mórg rozległy w nim wspaniałe aleje lipowe, modrzewie, orzechy włoskie, sosny. Dobra Kąty od 200 lat były własnością familii Puchałów, w skład ich wchodzą: folwark Pulcinów, folwark Karolówka. (Opisu dostarcza Bronisław Chlebowski w tomie III s.944 Słownika)

Pałac w Kątach

W 1812 r. został wzniesiony przez Wisłockich murowany, klasycystyczny pałac w Kątach. Pałac posiadał na osi kolumnowy portyk od frontu i półokrągły ryzalit w elewacji ogrodowej. W otoczeniu pałacu został założony 30 morgowy park. Pałac został spalony w 1915 r. i w następstwie zniszczeń rozebrany^[12]. Aktualnie zachowały się relikty parku dworskiego, które nie figurują w wojewódzkim rejestrze zabytków nieruchomych. Wg Katalogu Zabytków Sztuki T. III z. 3, s. 7 na cmentarzu kościelnym we Frampolu znajdują się trzy kamienne, barokowe fotele pochodzące z parku dworskiego w Kątach^[12].

Urodzeni w Kątach

• Antoni Bryła ps. Tom (ur. 8 sierpnia 1908 – zm. 1968) – żołnierz Batalionów Chłopskich