John Dickson Carr

John Dickson Carr (ur. 30 listopada 1906 w Uniontown w stanie Pensylwania, zm. 27 lutego 1977 w Greenville) – amerykański pisarz, autor kryminałów. Pisał także pod pseudonimami: Carter Dickson, Carr Dickson, Roger Fairbairn.

John Dickson Carr

Carter Dickson, Carr Dickson, Roger Fairbairn

Data i miejsce urodzenia	30 listopada 1906 Uniontown (Pensylwania)
Data i miejsce śmierci	27 lutego 1977 Greenville
Narodowość	amerykańska
Język	angielski
Alma Mater	Haverford College
Dziedzina sztuki	literatura (powieść kryminalna, detektywistyczna, opowiadanie, literatura faktu, dramat)
Ważne dzieła
cykl z Gideonem Fellem cykl z sir Henrym Merrivalem The Life of Sir Arthur Conan Doyle
Nagrody
Nagrody im. Edgara Allana Poego: Nagroda specjalna, 1950 The Life of Sir Arthur Conan Doyle, 1970 Uhonorowanie 40-lecia twórczości Mystery Writers of America: 1963

Życiorys

Był synem kongresmena z Pensylwanii – Woody Nicholasa Carra.

Większość życia spędził w Anglii i dlatego akcja jego powieści przeważnie ma miejsce tamże. Zasłynął przede wszystkim jako autor zagadek zamkniętego pokoju. Zwany jest królem gatunku lub człowiekiem, który wyjaśniał niemożliwe. Stworzył postacie dwóch słynnych detektywów: dr Gideona Fella oraz sir Henry’ego Merrivale’a. Jest autorem biografii sir Arthura Conana Doyle’a. Został dwukrotnie wyróżniony Nagrodą Edgara.

W 1981 roku 17 znawców powieści kryminalnej wytypowało listę najlepszych zagadek zamkniętego pokoju. W czołowej 10 znalazły się cztery pozycje Carra, a ranking otwiera jego The Hollow Man^[1]. Zmarł na raka płuca w wieku 70 lat.

Twórczość

Powieści

• Poison in Jest (1932) – wyd. pol. Trucizna?, Iskry – Klub Srebrnego Klucza, 1966
• Devil Kinsmere (1934) – wyd. pod ps. Roger Fairbairn
• The Burning Court (1937) – wyd. pol. Tajemnica Marie Stevens, Wydawnictwo Alfa, 1994
• The Emperor's Snuff-Box (1942) – wyd. pol. Tabakierka cesarza, Czytelnik 1968
• The Bride of Newgate (1950)
• The Devil in Velvet (1951) – wyd. pol. Diabeł w aksamitach, Wydawnictwo Alfa, 1994
• The Nine Wrong Answers (1952)
• Captain Cut-Throat (1955)
• Patrick Butler for the Defence (1956)
• Fire, Burn! (1957)
• Scandal at High Chimneys: A Victorian Melodrama (1959)
• The Witch of the Low Tide: An Edwardian Melodrama (1961)
• The Demoniacs (1962)
• Most Secret (1964) – popr. wersja powieści Devil Kinsmere (1934)
• Papa La-Bas (1968)
• The Ghosts' High Noon (1970)
• Deadly Hall (1971)
• The Hungry Goblin: A Victorian Detective Novel (1972)

Cykl z detektywem Henrim Bencolinem

• It Walks By Night (1930)
• Castle Skull (1931)
• The Lost Gallows (1931)
• The Waxworks Murder lub The Corpse in the Waxworks (1932)
• The Four False Weapons (1938)

Cykl z Gideonem Fellem

• Hag's Nook (1933)
• The Mad Hatter Mystery (1933)
• The Blind Barber (1934)
• The Eight of Swords (1934)
• Death-Watch (1935)
• The Hollow Man lub The Three Coffins (1935)
• The Arabian Nights Murder (1936)
• To Wake the Dead (1938)
• The Crooked Hinge (1938)
• The Black Spectacles lub The Problem of the Green Capsule (1939) – wyd. pol. Czarne okulary, LITERA 1990
• The Problem of the Wire Cage (1939)
• The Man Who Could Not Shudder (1940)
• The Case of the Constant Suicides (1941)
• Death Turns the Tables (1941) lub The Seat of the Scornful (1942)
• Till Death Do Us Part (1944)
• He Who Whispers (1946)
• The Sleeping Sphinx (1947)
• Below Suspicion (1949)
• The Dead Man's Knock (1958)
• In Spite of Thunder (1960)
• The House at Satan’s Elbow (1965)
• Panic in Box C (1966)
• Dark of the Moon (1968)

Zbiory opowiadań

• Dr. Fell, Detective, and Other Stories (1947)
• The Third Bullet and Other Stories of Detection (1954)
• The Exploits of Sherlock Holmes (1954) – opowiadania o Sherlocku Holmesie napisane wspólnie z Adrianem Conan Doyle’em
• The Men Who Explained Miracles (1963)
• The Door to Doom and Other Detections (1980)
• The Dead Sleep Lightly And Other Mysteries From Radio's Golden Age (1983) – opowiadania zrealizowane jako słuchowiska radiowe
• Fell and Foul Play (1991)
• Merrivale, March and Murder (1991) – poszerzony o jedno opowiadanie z płk Marchem zbiór The Department of Queer Complaints (1940)

Sztuki

• Speak of the Devil (1994) – scenariusz ośmioczęściowego słuchowiska radiowego napisany w 1941
• 13 to the Gallows (2008) – cztery sztuki teatralne powstałe w latach 1940-1942, dwie z nich napisane wspólnie z Valem Gielgudem

Inne publikacje

• The Murder of Sir Edmund Godfrey (1936)
• The Life of Sir Arthur Conan Doyle (1949)

Jako Carter Dickson

Powieści

• The Bowstring Murders (1934) – I wyd. pod ps. Carr Dickson

Cykl z sir Henrym Merrivalem

• The Plague Court Murders (1934)
• The White Priory Murders (1934)
• The Red Widow Murders (1935)
• The Unicorn Murders (1935)
• The Punch and Judy Murders lub The Magic Lantern Murders (1936)
• The Ten Teacups lub The Peacock Feather Murders (1937)
• The Judas Window lub The Crossbow Murder (1938)
• Death in Five Boxes (1938)
• Drop to His Death lub Fatal Descent (1939) – napisana wspólnie z Johnem Rhode’em
• The Reader is Warned (1939) – wyd. pol. Ostrzegam czytelnika, Czytelnik 1972
• And So To Murder (1940)
• Murder in the Submarine Zone lub Nine – And Death Makes Ten lub Murder in the Atlantic (1940)
• Seeing is Believing lub Cross of Murder (1941)
• The Gilded Man lub Death and the Gilded Man (1942)
• She Died a Lady (1943)
• He Wouldn't Kill Patience (1944)
• The Curse of the Bronze Lamp (1945) lub Lord of the Sorcerers (1946)
• My Late Wives (1946)
• The Skeleton in the Clock (1948)
• A Graveyard to Let (1949)
• Night at the Mocking Widow (1950)
• Behind the Crimson Blind (1952)
• The Cavalier's Cup (1953)
• Fear is the Same (1956)

Zbiory opowiadań

• The Department of Queer Complaints (1940)
• Scotland Yard: Department of Queer Complaints (1944)

Przypisy

1. A Locked Room Liberary by John Pugmire

Linki zewnętrzne

• John Dickson Carr w bazie IMDb (ang.)

Kontrola autorytatywna (osoba):

• ISNI: 0000000120272204
• VIAF: 64003044, 31082617, 9721158915911850000007
• LCCN: n79021589, n88077126
• GND: 118870386
• NDL: 00435363, 00437869
• LIBRIS: tr5772pc3pfzmbz
• BnF: 14034771r
• SUDOC: 026768542
• SBN: CFIV000532
• NLA: 35700382
• NKC: jn19990001340, xx0098846
• BNE: XX916303
• NTA: 072255854
• BIBSYS: 90079680, 90110549
• CiNii: DA0270341X
• Open Library: OL465130A
• PLWABN: 9810614410205606
• NUKAT: n94004642
• J9U: 987007276524605171
• PTBNP: 35231
• CANTIC: a11248233, a11248269
• LNB: 000036038
• NSK: 000103811
• CONOR: 41761123
• ΕΒΕ: 106814
• KRNLK: KAC199604487
• LIH: LNB:NN3;=xs, LNB:NPF;=BA

Encyklopedie internetowe:

• Britannica: biography/John-Dickson-Carr
• NE.se: john-dickson-carr
• SNL: John_Dickson_Carr
• DSDE: John_Dickson_Carr