Jerry John Rawlings (ur. 22 czerwca 1947 w Akrze, zm. 12 listopada 2020 tamże[1]) – ghański wojskowy, polityk, prezydent i szef rządu, przywódca polityczny.
_(cropped).jpg) | |
| Data i miejsce urodzenia |
22 czerwca 1947 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
12 listopada 2020 |
| 8. prezydent Ghany (5. prezydent II Republiki Ghany) | |
| Okres |
od 4 czerwca 1979 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| 10. prezydent Ghany (6., ostatni prezydent II Republiki Ghany) | |
| Okres |
od 31 grudnia 1981 |
| Poprzednik | |
| 10. prezydent Ghany (1. prezydent III Republiki Ghany) | |
| Okres |
od 7 stycznia 1993 |
| Następca | |
| Odznaczenia | |
 | |
Życiorys
Był synem Szkota i kobiety pochodzącej z plemienia Ewe[2]. Uczył się w Achimota College i w Ghańskiej Akademii Wojskowej. W 1969 otrzymał przydział do lotnictwa. Pierwszy raz objął władzę w wyniku wojskowego zamachu stanu w czerwcu 1979, obalając Najwyższą Radę Wojskową i obiecując walkę z korupcją i reformy. Był głównym organizatorem zamachu, miał wówczas stopień kapitana lotnictwa. 6 wyższych oficerów zostało publicznie rozstrzelanych: wśród nich byli generałowie Akwasi Afrifa, Frederick Akuffo i Ignatius Kutu Acheampong – byli prezydenci, a także Robert Kotei – dowódca sił zbrojnych. W ciągu czterech miesięcy przywrócił rząd cywilny. Zagroził drugim zamachem w wypadku, gdyby politycy przekładali własne dobro nad dobro obywateli. Początkowo wycofał się z polityki, lecz z powodu utrzymywania się korupcji ponownie przejął rządy 31 grudnia 1981, dokonując następnego zamachu stanu, i mimo obietnicy powrotu władzy cywilnej, przez ponad 10 lat utrzymywał pozycję szefa państwa jako przewodniczący Tymczasowej Narodowej Rady Obrony.
Uprawiał rządy absolutne, przeprowadził w Ghanie radykalne reformy gospodarcze na wzór zachodni, uporządkował finanse, ukrócił korupcję, a pod koniec lat 80. przywrócił pluralizm polityczny i w 1992 r. zorganizował wybory prezydenckie, ustanowiwszy system wielopartyjny. W tym samym roku wprowadzono konstytucję, która zniosła najwyższą władzę Tymczasowej Narodowej Rady Obrony[2]. Wówczas zrezygnował ze służby w armii, po czym założył własną partię o centrolewicowym charakterze – Narodowy Kongres Demokratyczny[3]. Dzięki bezwzględnym, ale owocnym rządom przez ponad dziesięć lat, stał się popularny i z sukcesem przeistoczył się z przywódcy militarnego w konstytucyjnie wybraną głowę państwa. W 1996 zdobył reelekcję, a na początku 2001 złożył urząd, nie próbując zmieniać konstytucji by zwiększyć liczbę kadencji prezydenckich z dwóch. Dzięki temu Rawlings stał się wzorem procesu demokratycznego w Afryce.
Przypisy
Bibliografia
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
