Jeleń (Jaworzno)
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jeleń – część i dzielnica miasta Jaworzna[2][3], położona w południowej części nad Przemszą na Pagórach Jaworznickich, do których należą:
- Rudna Góra – 307 m n.p.m.
- Koniówki – 305 m n.p.m.
- Celinowe Górki – 297 m n.p.m.
- Staberek – 285 m n.p.m.
| część miasta Jaworzna | |||
| |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Województwo | |||
| Miasto | |||
| Data założenia |
1303 | ||
| Prawa miejskie |
1973–1977 | ||
| W granicach Jaworzna |
1 lutego 1977[1] | ||
| SIMC |
0940520 | ||
Plan Jelenia | |||
Położenie na mapie Polski  | |||
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |||
Położenie na mapie Jaworzna  | |||
 50°09′54″N 19°14′24″E | |||
_COA.png)
W przeszłości Jeleń był wsią, a w latach 1973–1977 miastem.
Jeleń był wsią biskupstwa krakowskiego w powiecie proszowickim w województwie krakowskim w końcu XVI wieku[4]. Graniczy z dzielnicą Wesołe Miasteczko od północnego zachodu, od północy ze Śródmieściem, Starą Hutą i Byczyną. Od północnego wschodu graniczy z dzielnicą Cezarówka, od południa z Libiążem oraz Chełmkiem i Chrzanowem. Od zachodu graniczy z Imielinem i Mysłowicami.
Przez Jeleń przebiega autostrada A4.
Pierwsze wzmianki pochodzą z 1242, kiedy to Jeleń stał się własnością biskupów krakowskich i częścią klucza sławkowskiego, a w okresie późniejszym klucza lipowieckiego. W 1303 roku otrzymał od biskupa Jana Muskaty przywilej lokacyjny[5]. Na terenie miejscowości istniała karczma, warzelnia piwa, łaźnia i rozległe ogrody. W XV w. Jeleń miał prawo do 12 jarmarków rocznie oraz posiadał komorę celną, z której pobierano cło wodne.
Był częścią dawnego powiatu chrzanowskiego (gmina Jaworzno). W 1954 stał się siedzibą gromady Jeleń[6]. W 1958 roku Jeleń otrzymał status osiedla; włączono wtedy też do niego pobliski Dąb[7]. Powiększono je w 1960 r., włączając teren Szybu Sobieski (przysiólek Bory), który w tym czasie należał do terytorium Jaworzna[8]. Prawa miejskie Jeleń uzyskał w 1973 roku[9].
W 1977 Jeleń zlikwidowano jako osobne miasto[10] i włączono do Jaworzna jako jego południową dzielnicę[11].
Na terenie Jelenia noszono i nosi się strój krakowski, jednak w odmianie najbardziej od podkrakowskiego wzorca oddalonej. Kobiecy strój ludowy rozwijał się aż do II wojny światowej. Strój posiadał tradycyjne, roślinne motywy hafciarskie. Zdobiono nimi gorsety szyte z różnobarwnych aksamitów oraz płócienne zapaski.
- kościół Świętego Krzyża z XVII w.
- studnia na Rynku Jelenia z XVII w.
- Cmentarz jeleński
- Oczyszczalnia ścieków
- ks. Franciszek Dźwigoński – urodzony w Jeleniu[12]
- wiceadm. Andrzej Karweta – urodzony w Jeleniu
- prof. dr hab. n. wet. Zenon Sołtysiak - urodzony w Jeleniu
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
