Jeżozwierzowate

Jeżozwierzowate
	Hystricidae
	G. Fischer, 1817
	; Przedstawiciel rodziny – jeżozwierz afrykański (Hystrix cristata)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Nadgromada	żuchwowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Podrząd	jeżozwierzowce
Infrarząd	jeżozwierzokształtne
(bez rangi)	incertae sedis
Rodzina	jeżozwierzowate
	Typ nomenklatoryczny
	Hystrix Linnaeus, 1758
Synonimy
	Hystricinorum G. Fischer, 1814; Hystricia: Rafinesque, 1815; Hystricini: G. Fischer, 1817; Histricidae: J.E. Gray, 1821; Hystricidæ: Burnett, 1830; Hystricidæ: Bonaparte, 1831; Hystricina: Bonaparte, 1837; Hystrixideæ: Lesson, 1842; Hystrices: Giebel, 1855; Hystricinae: S.F. Baird, 1857; Hystricinae: Blyth, 1863; Hystricida: Haeckel, 1866; Hystricinae: A. Murray, 1866; Hystrichina: Carus, 1868; Hystricoidea: Gill, 1872; Hystricidae: O. Thomas, 1897; Hystrichidae: Schulze, 1897; Atherurinae Lyon, 1907; Hystricoidae: G.S. Miller & Gidley, 1918; Hystricota: Kalandadze & Rautian, 1992;
Rodzaje
	5 rodzajów (w tym 2 wymarłe) – zobacz opis w tekście
	5 rodzajów (w tym 2 wymarłe) – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku

Jeżozwierzowate^[21] jeżozwierze^[22] (Hystricidae) – rodzina ssaków z infrarzędu jeżozwierzokształtnych (Hystricognathi) w obrębie rzędu gryzoni (Rodentia). Największym z gatunków jeżozwierzy jest żyjący także w południowej Europie jeżozwierz afrykański (Hystrix cristata). Niekiedy błędnie nazwą „jeżozwierz” określa się żyjące w Ameryce ursony.

Szybkie fakty Domena, Królestwo ...

Zamknij

Zasięg występowania

Od południa Europy przez całą Afrykę i Indie do Borneo^[23]^[24]^[25].

Charakterystyka

Stronę grzbietową ciała tych zwierząt pokrywają kolce (będące przekształconymi włosami). Jeżozwierzowate są roślinożerne.

Systematyka

Do rodziny jeżozwierzowatych należą następujące występujące współcześnie rodzaje^[26]^[24]^[21]:

Trichys Günther, 1877 – skąpokolec – jedynym przedstawicielem jest Trichys fasciculata (G. Shaw, 1801) – skąpokolec malajski
Atherurus F. Cuvier, 1829 – jeżatka
Hystrix Linnaeus, 1758 – jeżozwierz

Opisano również rodzaje wymarłe:

Sivacanthion Colbert, 1933^[27] – jedynym przedstawicielem był Sivacanthion complicatus Colbert, 1933
Xenohystrix Greenwood, 1955^[28] – jedynym przedstawicielem był Xenohystrix crassidens Greenwood, 1955

Uwagi

[a]
Typ nomenklatoryczny: Atherurus F. Cuvier, 1829.

Przypisy

[1]
J.G. Fisher von Waldheim. De systemate Mammalium. „Mémoires de la Société impériale des naturalistes de Moscou”. 5, s. 372, 1817. (łac.).
[2]
C.S. Rafinesque: Analyse de la nature, or, Tableau de l’univers et des corps organisés. Palerme: Aux dépens de l’auteur, 1815, s. 57. (fr.).
[3]
J.G. Fisher von Waldheim. De systemate Mammalium. „Mémoires de la Société impériale des naturalistes de Moscou”. 5, s. 372, 1817. (łac.).
[4]
J.E. Gray. On the Natural Arrangment of Vertebrose Animals. „The London Medical Repository”. 15, s. 304, 1821. (ang.).
[5]
G.T. Burnett. Illustrations of the Quadrupeda, or Quadrupeds, being the arrangement of the true four-footed Beasts indicated in outline. „Quarterly Journal of Science, Literature and the Arts”. July to December, 1829, s. 350, 1829. (ang.).
[6]
Ch.-L. Bonaparte: Saggio di una distribuzione metodica degli animali vertebrati. Roma: Antonio Boulzaler, 1831, s. 21. (wł.).
[7]
Ch.-L. Bonaparte: Synopsis Vertebratorum Systematis. 1837, s. 9. (fr.).
[8]
R.-P. Lesson: Nouveau Tableau du Règne Animal: Mammifères. Paris: Arthus Bertrand, 1842, s. 96. (fr.).
[9]
Ch.G.A. Giebel: Die säugethiere in zoologischer, anatomischer und palæontologischer beziehung umfassend dargestellt. Leizpzig: A. Abel, 1855, s. 471. (niem.).
[10]
S.F. Baird: Mammals. W: United States. War Department: Reports of explorations and surveys, to ascertain the most practicable and economical route for a railroad from the Mississippi River to the Pacific Ocean. Made under the direction of the secretary of war, in 1853-1857. T. 8. Cz. 1: General report upon the zoology of the several Pacific Railroad routes. Washington: A.O.P. Nicholson, Printer, 1857, s. 236, 566. (ang.).
[11]
E. Blyth: Catalogue of the Mammalia in the Museum Asiatic Society. Calcutta: Savielle & Cranenburgh, 1863, s. 128. (ang.).
[12]
E. Haeckel: Generelle morphologie der organismen. Allgemeine grundzüge der organischen formen-wissenschaft, mechanisch begründet durch die von Charles Darwin reformirte descendenztheorie. Cz. 2. Berlin: G. Reimer, 1866, s. clx. (niem.).
[13]
A. Murray: The Geographical Distribution of Mammals. London: Day and Son, 1866, s. xiv, 351. (ang.).
[14]
J.V. Carus: Handbuch der Zoologie. Cz. 1: Wirbelthiere, Mollusken und Molluscoiden. Leipzig: Wilhelm Engelmann, 1868, s. 109. (niem.).
[15]
T.N. Gill. Arrangement of the Families of Mammals; with Analytical Tables. „Smithsonian Miscellaneous collections”. 11, s. 22, 1872. (ang.).
[16]
O. Thomas. On the Genera of Rodents: an Attempt to bring up to Date the current Arrangement of the Order. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1896, s. 1025, 1896. (ang.).
[17]
F.E. Schulze. Mammalia Europaea. „Helios - Abhandlungen und Mitteilungen aus dem Gesamtgebiete der Naturwissenschaften”. 14, s. 82, 1897. (niem.).
[18]
M.W. Lyon. Notes on the porcupines of the Malay Peninsula and Archipelago. „Proceedings of the United States National Museum”. 32, s. 576, 584, 1907. (ang.).
[19]
G.S. Miller & J.W. Gidley. Synopsis of the supergeneric groups of rodents. „Journal of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. 8, s. 444, 1918. (ang.).
[20]
H.Н. Каландадзе & А.С. Раутиан: Система млекопитающих и историческая зоогеография. W: Филогенетика млекопитающих. Москва: Издательство Московского университета, 1992, s. 92. (ros.).
[21]
Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 286. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
[22]
Z. Kraczkiewicz: Ssaki. Wrocław: Polskie Towarzystwo Zoologiczne – Komisja Nazewnictwa Zwierząt Kręgowych, 1968, s. 81, seria: Polskie nazewnictwo zoologiczne.
[23]
Hystricidae. Animal Diversity Web. [dostęp 2010-02-06]. (ang.).
[24]
C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 542–544. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
[25]
D.E. Wilson & D.M. Reeder (red. red.): Family Hystricidae. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-12-17].
[26]
N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-10-14]. (ang.).
[27]
E.H. Colbert. Two new rodents from the lower Siwalik beds of India. „American Museum novitates”. 633, s. 3, 1933. (ang.).
[28]
M. Greenwood. Fossil Hystricoidea from the Makapan Valley, Transvaal. „Palaeontologia africana”. 3, s. 81, 1955. (ang.).

[18] [a]
Typ nomenklatoryczny: Atherurus F. Cuvier, 1829.

[Fischer-1] [1]
J.G. Fisher von Waldheim. De systemate Mammalium. „Mémoires de la Société impériale des naturalistes de Moscou”. 5, s. 372, 1817. (łac.).

[raf-2] [2]
C.S. Rafinesque: Analyse de la nature, or, Tableau de l’univers et des corps organisés. Palerme: Aux dépens de l’auteur, 1815, s. 57. (fr.).

[fis-3] [3]
J.G. Fisher von Waldheim. De systemate Mammalium. „Mémoires de la Société impériale des naturalistes de Moscou”. 5, s. 372, 1817. (łac.).

[gray-4] [4]
J.E. Gray. On the Natural Arrangment of Vertebrose Animals. „The London Medical Repository”. 15, s. 304, 1821. (ang.).

[bur-5] [5]
G.T. Burnett. Illustrations of the Quadrupeda, or Quadrupeds, being the arrangement of the true four-footed Beasts indicated in outline. „Quarterly Journal of Science, Literature and the Arts”. July to December, 1829, s. 350, 1829. (ang.).

[bon31-6] [6]
Ch.-L. Bonaparte: Saggio di una distribuzione metodica degli animali vertebrati. Roma: Antonio Boulzaler, 1831, s. 21. (wł.).

[bon37-7] [7]
Ch.-L. Bonaparte: Synopsis Vertebratorum Systematis. 1837, s. 9. (fr.).

[les-8] [8]
R.-P. Lesson: Nouveau Tableau du Règne Animal: Mammifères. Paris: Arthus Bertrand, 1842, s. 96. (fr.).

[gie-9] [9]
Ch.G.A. Giebel: Die säugethiere in zoologischer, anatomischer und palæontologischer beziehung umfassend dargestellt. Leizpzig: A. Abel, 1855, s. 471. (niem.).

[bai-10] [10]
S.F. Baird: Mammals. W: United States. War Department: Reports of explorations and surveys, to ascertain the most practicable and economical route for a railroad from the Mississippi River to the Pacific Ocean. Made under the direction of the secretary of war, in 1853-1857. T. 8. Cz. 1: General report upon the zoology of the several Pacific Railroad routes. Washington: A.O.P. Nicholson, Printer, 1857, s. 236, 566. (ang.).

[bly-11] [11]
E. Blyth: Catalogue of the Mammalia in the Museum Asiatic Society. Calcutta: Savielle & Cranenburgh, 1863, s. 128. (ang.).

[hae-12] [12]
E. Haeckel: Generelle morphologie der organismen. Allgemeine grundzüge der organischen formen-wissenschaft, mechanisch begründet durch die von Charles Darwin reformirte descendenztheorie. Cz. 2. Berlin: G. Reimer, 1866, s. clx. (niem.).

[mur-13] [13]
A. Murray: The Geographical Distribution of Mammals. London: Day and Son, 1866, s. xiv, 351. (ang.).

[car-14] [14]
J.V. Carus: Handbuch der Zoologie. Cz. 1: Wirbelthiere, Mollusken und Molluscoiden. Leipzig: Wilhelm Engelmann, 1868, s. 109. (niem.).

[gill-15] [15]
T.N. Gill. Arrangement of the Families of Mammals; with Analytical Tables. „Smithsonian Miscellaneous collections”. 11, s. 22, 1872. (ang.).

[tho-16] [16]
O. Thomas. On the Genera of Rodents: an Attempt to bring up to Date the current Arrangement of the Order. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1896, s. 1025, 1896. (ang.).

[sch-17] [17]
F.E. Schulze. Mammalia Europaea. „Helios - Abhandlungen und Mitteilungen aus dem Gesamtgebiete der Naturwissenschaften”. 14, s. 82, 1897. (niem.).

[lyon-19] [18]
M.W. Lyon. Notes on the porcupines of the Malay Peninsula and Archipelago. „Proceedings of the United States National Museum”. 32, s. 576, 584, 1907. (ang.).

[mil&gid-20] [19]
G.S. Miller & J.W. Gidley. Synopsis of the supergeneric groups of rodents. „Journal of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. 8, s. 444, 1918. (ang.).

[kal&rau-21] [20]
H.Н. Каландадзе & А.С. Раутиан: Система млекопитающих и историческая зоогеография. W: Филогенетика млекопитающих. Москва: Издательство Московского университета, 1992, s. 92. (ros.).

[Cichocki&inni-22] [21]
Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 286. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[kracz-23] [22]
Z. Kraczkiewicz: Ssaki. Wrocław: Polskie Towarzystwo Zoologiczne – Komisja Nazewnictwa Zwierząt Kręgowych, 1968, s. 81, seria: Polskie nazewnictwo zoologiczne.

[24] [23]
Hystricidae. Animal Diversity Web. [dostęp 2010-02-06]. (ang.).

[Burgin&inni-25] [24]
C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 542–544. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Wilson&Reeder-26] [25]
D.E. Wilson & D.M. Reeder (red. red.): Family Hystricidae. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-12-17].

[mdd-27] [26]
N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-10-14]. (ang.).

[col-28] [27]
E.H. Colbert. Two new rodents from the lower Siwalik beds of India. „American Museum novitates”. 633, s. 3, 1933. (ang.).

[Greenwood-29] [28]
M. Greenwood. Fossil Hystricoidea from the Makapan Valley, Transvaal. „Palaeontologia africana”. 3, s. 81, 1955. (ang.).

[21]

[22]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[a]

[18]

[19]

[20]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]