Jeże (podrodzina ssaków)

Jeże^[18] (Erinaceinae) – podrodzina ssaków z rodziny jeżowatych (Erinaceinae).

Jeże

Erinaceinae[1]
G. Fischer, 1817[2]
Przedstawiciel podrodziny – jeż anatolijski (Erinaceus concolor)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	owadożery
Podrząd	Erinaceota
Rodzina	jeżowate
Podrodzina	jeże
Typ nomenklatoryczny
Erinaceus Linnaeus, 1758
Synonimy Erinacinorum[a] G. Fischer, 1814[2] Erinacia[b] Rafinesque, 1815[3] Erinacidae: J.E. Gray, 1821[4] Erinacina: J.E. Gray, 1825[5] Erinaceina: Bonaparte, 1831[6] Erinaceidae: Bonaparte, 1831[7] Erinaceæ: Lesson, 1842[8] Erinacei: W. Peters, 1864[9] Erinaceidea: Haeckel, 1866[10] Erinaceoidea: Gill, 1872[11] Erinaceinae: Gill, 1872[11] Erinaceidi: Acloque, 1900[12] Erinaceini: Winge, 1917[13] Erinaceini: Butler, 1948[14] Amphechinini[c] Gureev, 1979[15] Amphechina: Kalandadze & Rautian, 1992[16] Scymnericini[d] Lopatin, 2003[17]
Rodzaje
19 rodzajów (w tym 14 wymarłych) – zobacz opis w tekście

Występowanie

Podrodzina obejmuje gatunki występujące w Eurazji i Afryce^[19][20].

Systematyka

Do podrodziny należą następujące występujące współcześnie rodzaje^[21][19][18]:

• Erinaceus Linnaeus, 1758 – jeż
• Atelerix Pomel, 1848 – afrojeż
• Paraechinus Trouessart, 1879 – piaskojeż
• Hemiechinus Fitzinger, 1866 – stepojeż
• Mesechinus Ognev, 1951 – chinojeż

Opisano również rodzaje wymarłe^[22]:

• Amphechinus Aymard, 1850^[23]
• Dimylechinus Hürzeler, 1944^[24] – jedynym przedstawicielem był Dimylechinus bernoullii Hürzeler, 1944
• Gymnurechinus Butler, 1956^[25]
• Mellalechinus Zijlstra, 2012^[26] – jedynym przedstawicielem był Mellalechinus salis (Lavocat, 1961)
• Mioechinus Butler, 1948^[27]
• Oligoechinus Li Zhichao, Li Yongxiang, Xue Xiangxu, Li Wenhou, Zhang Yunxiang & Yang Fu, 2019^[28] – jedynym przedstawicielem był Oligoechinus lanzhouensis Li Zhichao, Li Yongxiang, Xue Xiangxu, Li Wenhou, Zhang Yunxiang & Yang Fu, 2019
• Ladakhechinus Wazir, Cailleux, Sehgal, Patnaik, Kumar & van den Hoek Ostende, 2022^[29] – jedynym przedstawicielem był Ladakhechinus iugummontis Wazir, Cailleux, Sehgal, Patnaik, Kumar & van den Hoek Ostende, 2022
• Palaeoscaptor Matthew & Granger, 1924^[30]
• Parvericius Koerner, 1940^[31]
• Postpalerinaceus Crusafont i Pairó & Villalta, 1948^[32]
• Scymnerix Lopatin, 2003^[33] – jedynym przedstawicielem był Scymnerix tartareus Lopatin, 2003
• Sonidolestes Li Lu, Cailleux, Mutu, van den Hoek Ostende & Qiu Zhuding, 2022^[34] – jedynym przedstawicielem był Sonidolestes wendusui Li Lu, Cailleux, Mutu, van den Hoek Ostende & Qiu Zhuding, 2022
• Stenoechinus Rich & Rasmussen, 1973^[35] – jedynym przedstawicielem był Stenoechinus tantalus Rich & Rasmussen, 1973
• Untermannerix Rich, 1981^[36] – jedynym przedstawicielem jest Untermannerix copiosus Rich, 1981.

Uwagi

1. Pisownia oryginalna.
2. Typ nomenklatoryczny: Erinaceus Linnaeus, 1758.
3. Typ nomenklatoryczny: Amphechinus Aymard, 1850.
4. Typ nomenklatoryczny: Scymnerix Lopatin, 2003.

Przypisy

1. Erinaceinae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
2. J. Fischer von Waldheim: Zoognosia tabulis synopticis illustrata: in usum praelectionum Academiae imperialis medico-chirugicae mosquensis edita. Cz. 3. Mosquae: Typis Nicolai S. Vsevolozsk, 1814, s. ix. (łac.).
3. C.S. Rafinesque: Analyse de la nature, or, Tableau de l’univers et des corps organisés. Palerme: Aux dépens de l’auteur, 1815, s. 59. (fr.).
4. J.E. Gray. On the Natural Arrangment of Vertebrose Animals. „The London Medical Repository”. 15, s. 300, 1821. (ang.).
5. J.E. Gray. An Outline of an Attempt at the Disposition of Mammalia into Tribes and Families, with a List of the Genera apparently appertaining to each Tribe. „Annals of Philosophy”. New Series. 10, s. 339, 1825. (ang.).
6. Bonaparte 1831 ↓, s. 7.
7. Bonaparte 1831 ↓, s. 126.
8. R.-P. Lesson: Nouveau Tableau du Règne Animal: Mammifères. Paris: Arthus Bertrand, 1842, s. 94. (fr.).
9. W.C.H. Peters. Über die Sängethiergattung Solenodon. „Abhandlungen der Königlichen Akademie der Wissenschaften zu Berlin”. Aus dem Jahre 1863, s. 20, 1864. (niem.).
10. E. Haeckel: Generelle morphologie der organismen. Allgemeine grundzüge der organischen formen-wissenschaft, mechanisch begründet durch die von Charles Darwin reformirte descendenztheorie. Cz. 2. Berlin: G. Reimer, 1866, s. clx. (niem.).
11. T.N. Gill. Arrangement of the Families of Mammals; with Analytical Tables. „Smithsonian Miscellaneous collections”. 11, s. 18, 1874. (ang.).
12. A.N.Ch. Acloque: Faune de France: contenant la description des espèces indigènes disposées en tableaux analytiques; et illustrée de figures représentant les types caractéristiques des genres. Paris: Librairie J.-B. Baillière et Fils, 19 rue Hautefeuille, près du boulevard Saint-Germain, 1900, s. 25. (fr.).
13. H. Winge. Udsigt over Insektædernes indbyrdes Slægtskab. „Videnskabelige Meddelelser fra Dansk naturhistorisk Forening i Kjøbenhavn”. 68, s. 145, 1917. (szw.).
14. P.M. Butler. On the evolution of the skull and teeth in the Erinaceidae, with special reference to fossil material in the British Museum. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1948 (2), s. 488, 1948. DOI: 10.1111/j.1096-3642.1948.tb00389.x. (ang.).
15. А.А. Гуреев: Насекомоядные (Mammalia, Insectivora). Ежи, кроты и землеройки (Erinaceidae, Talpidae, Soricidae). W: А.А. Гуреев: Фауна СССР. Млекопитающие. T. 4. Cz. 2. Ленинград: Наука, 1979, s. 1–502. (ros.).
16. H.Н. Каландадзе & А.С. Раутиан: Система млекопитающих и историческая зоогеография. W: Филогенетика млекопитающих. Москва: Издательство Московского университета, 1992, s. 59. (ros.).
17. A.W. Lopatin. A new genus of the Erinaceidae (Insectivora, Mammalia) from the Oligocene of Mongolia. „Paleontological Journal”. 37 (6), s. 653, 2003. (ang.).
18. Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 61–62. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
19. C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 20–22. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
20. D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Subfamily Erinaceinae. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-12-30].
21. N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-10-22]. (ang.).
22. J.S.J.S. Zijlstra J.S.J.S., Erinaceinae Fischer, 1814, Hesperomys project (Version 23.2.0), DOI: 10.5281/zenodo.7654755 [dostęp 2023-03-17] (ang.).
23. A. Aymard. &#91M. Aymard fait la communication suivante, concernant les restes de mammifères fossiles qu’il a recueillis dans le calcaire miocène des environs du Puy]. „Annales de la Société d’Agriculture, Sciences, Arts et Commerce du Puy”. 14, s. 110, 1850. (fr.).
24. J. Hürzeler. Über einem dimyloiden Erinaceiden (Dimylechinus gen. nov.) aus dem Aquitanien der Limagne. „Eclogae geologicae Helvetiae”. 37 (2), s. 460, 1944. (niem.).
25. P.M. Butler. Erinaceidae from the Miocene of East Africa. „Fossil Mammals of Africa”. 11, s. 3, 1956. (ang.).
26. J.S. Zijlstra. A nomen novum for Protechinus Lavocat, 1961 (Mammalia, Erinaceidae), a junior homonym of the valid name Protechinus Noetling, 1897 (Echinoidea, Arbacioida). „Zootaxa”. 3233, s. 67, 2012. (ang.).
27. P.M. Butler. On the evolution of the skull and teeth in the Erinaceidae, with special reference to fossil material in the British Museum. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 118 (2), s. 479, 1948. DOI: 10.1111/j.1096-3642.1948.tb00389.x. (ang.).
28. Z. Li, Y. Li, X. Xue, W. Li, Y. Zhang & F. Yang. A new fossil Erinaceidae from the Shajingyi area in the Lanzhou Basin, China. „Acta Geologica Sinica – English Edition”. 93 (4), s. 790, 2019. DOI: 10.1111/1755-6724.13797. (ang.).
29. W.A. Wazir, F. Cailleux, R.K. Sehgal, R. Patnaik, N. Kumar & L.W. van den Hoek Ostende. First record of insectivore from the late Oligocene, Kargil Formation (Ladakh Molasse Group), Ladakh Himalayas. „Journal of Asian Earth Sciences”. 8, s. 100105 (5), 2022. DOI: 10.1016/j.jaesx.2022.100105. (ang.).
30. W.D. Matthew & W.W. Granger. New insectivores and ruminants from the Tertiary of Mongolia, with remarks on the correlation. „American Museum novitates”. 105, s. 2, 1924. (ang.).
31. H.E. Koerner. The geology and vertebrate paleontology of the Fort Logan and Deep River formations of Montana. Part I. New vertebrates. „The American journal of science”. 238 (12), s. 841, 1940. DOI: 10.2475/ajs.238.12.837. (ang.).
32. M. Crusafont i Pairó & J.F. de Villalta. Sur un nouveau Palerinaceus du Pontien d’Espagne. „Eclogae geologicae Helvetiae”. 40 (1), s. 322, 1948. (fr.).
33. A.V. Lopatin. A new genus of the Erinaceidae (Insectivora, Mammalia) from the Oligocene of Mongolia. „Paleontological Journal”. 37 (6), s. 654, 2003. (ang.).
34. L. Li, F. Cailleux, E. Mutu, E., L.W. van den Hoek Ostende& Z. Qiu. Sonidolestes wendusui, a new genus of Erinaceinae (Eulipotyphla, Mammalia) from the Lower Miocene of Inner Mongolia, China. „Historical Biology”. W druku, s. 2, 2022. DOI: 10.1080/08912963.2022.2141628. (ang.).
35. T.H. Rich & D.L. Rasmussen. New North American erinaceine hedgehogs (Mammalia: Insectivora). „Occasional Papers of the Museum of Natural History, the University of Kansas”. 21, s. 7, 1973. (ang.).
36. T.H. Rich. Origin and history of the Erinaceinae and Brachyericinae (Mammalia, Insectivora) in North America. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 171 (1), s. 15, 1981. (ang.).

Bibliografia

• Ch.-L. Bonaparte: Saggio di una distribuzione metodica degli animali vertebrati. Roma: Antonio Boulzaler, 1831, s. 1–144. (wł.).

Kontrola autorytatywna (takson):

• LCCN: sh85059909
• NDL: 00662138
• BnF: 11987425n
• BNCF: 44302
• J9U: 987007555649605171

Encyklopedie internetowe:

• Britannica: animal/hedgehog-mammal

Identyfikatory zewnętrzne:

• ITIS: 633423
• NCBI: 30577
• identyfikator taksonu Fossilworks: 67971
• CoL: 93MTZ