Jamy (województwo lubelskie)

Jamy – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie lubartowskim, w gminie Ostrów Lubelski^[4][6]. Leży przy drodze wojewódzkiej nr 813.

Jamy

wieś
Państwo	Polska
Województwo	lubelskie
Powiat	lubartowski
Gmina	Ostrów Lubelski
Liczba ludności (2021)	282[1][2]
Strefa numeracyjna	81
Kod pocztowy	21-110[3]
Tablice rejestracyjne	LLB
SIMC	0388895[4]
Położenie na mapie gminy Ostrów Lubelski Jamy
Położenie na mapie Polski Jamy
Położenie na mapie województwa lubelskiego Jamy
Położenie na mapie powiatu lubartowskiego Jamy
51°30′30″N 22°49′29″E[5]

Wieś stanowi sołectwo gminy Ostrów Lubelski^[7]. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) wieś liczyła 295 mieszkańców^[8].

Historia

Uchwałą Sejmu Ustawodawczego z 22 lipca 1919 roku, przywracającą prawa miejskie Ostrowowi Lubelskiemu, Jamy wraz z sąsiednimi Bójkami otrzymały status przedmieścia Ostrowa Lubelskiego^[9][10]. 31 grudnia 1961 wyłączone je ponownie z Ostrowa i włączono jako samodzielne wsie do nowo utworzonej gromady Ostrów Lubelski^[11].

W okresie II wojny światowej pobliskie Lasy Parczewskie stanowiły bazę oddziałów partyzanckich AK, BCh, GL/AL oraz radzieckich. 22 kwietnia 1943 w ramach operacji antypartyzanckiej Niemcy otoczyli w pobliżu Jam oddział GL dowodzony przez radzieckiego oficera, byłego jeńca Fiodora Kowalowa ps. „Teodor Albrecht”. Doszło do ciężkich walk z udziałem lotnictwa. Część oddziału wyszła z otoczenia w okolicach wsi, część pozostała w otoczeniu i po zużyciu amunicji popełniła samobójstwo. Poległo łącznie ok. 25 gwardzistów^[12].

W nocy 7/8 marca 1944 partyzanci AL ze zgrupowania dowodzonego przez Mieczysława Moczara zaatakowali oddział turkmeńskich kolaborantów, który zatrzymał się na postój w Jamach. W odwecie niemiecka ekspedycja karna przeprowadziła następnego dnia pacyfikację wsi. Z rąk Niemców i ich kolaborantów zginęły wówczas 152 osoby, w tym wiele kobiet i dzieci. Jamy zostały doszczętnie spalone^[13][14].

Osobny artykuł: Pacyfikacja wsi Jamy.

Po wojnie wieś odbudowano. Ofiary pacyfikacji upamiętnia pomnik wzniesiony w latach 60., a także Kaplica-Mauzoleum (poświęcona 1 lipca 2001 roku) oraz Izba Pamięci Pacyfikacji Wsi Jamy.

Jamy odznaczono Krzyżem Grunwaldu III klasy^[15] za czynny udział mieszkańców w antyhitlerowskim ruchu oporu.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa lubelskiego.

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Parafia Niepokalanego Poczęcia NMP w Ostrowie Lubelskim.

Zobacz też

• Jamy

Przypisy

1. Wieś Jamy w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-03-03], liczba ludności na podstawie danych GUS.
2. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-03-03].
3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 371 [zarchiwizowane 2022-10-26].
4. GUS. Wyszukiwarka TERYT
5. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 43691
6. Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
7. Strona gminy, sołectwa
8. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
9. M.P. z 1919 r. Nr 229, poz. 0
10. Marian Markiewicz: Pacyfikacja wsi Jamy. 8 marca 1944. Ostrów Lubelski: Towarzystwo Ziemi Ostrowa Lubelskiego i Urząd Miejski w Ostrowie Lubelskim, 2004, s. 26. ISBN 83-89616-40-8.
11. Dz.U. z 1961 r. nr 54, poz. 307
12. Józef Bolesław Gargas: Oddziały Gwardii Ludowej i Armii Ludowej 1942–1945. Warszawa: Wydawnictwo MON, 1971, s. 164.
13. Marian Markiewicz: op.cit.. s. 27–35.
14. Józef Bolesław Gargas: op.cit.. s. 172.
15. 19 sierpnia 1946 „za pomoc udzielaną oddziałom partyzanckim w czasie okupacji” M.P. z 1947 r. nr 25, poz. 170