Jampol (obwód winnicki)

Jampol (ukr. Ямпіль, trb. Jampil) – miasto w obwodzie winnickim na Ukrainie, siedziba władz rejonu jampolskiego. Historycznie położone na Podolu.

Ten artykuł dotyczy miasta w obwodzie winnickim. Zobacz też: inne znaczenia tej nazwy.

Jampol

Ямпіль

Herb Flaga
Państwo	Ukraina
Obwód	winnicki
Rejon	jampolski
Data założenia	1600
Prawa miejskie	1985
Powierzchnia	9,5 km²
Populacja  • liczba ludności	11 000[1]
Nr kierunkowy	+380-4336
Kod pocztowy	24500-24503
Położenie na mapie obwodu winnickiego Jampol
Położenie na mapie Ukrainy Jampol
48°14′39″N 28°16′36″E
Strona internetowa

Historia

Mapa województwa bracławskiego z 1648 r. z zaznaczonym Jampolem pod nazwą Iampol (w południowo-zachodniej części województwa)

Miasto powstało w 1600 roku.

Jampol nad Dniestrem od północy zasłoniony górą. Dniestr go széroki ozdabia. Sadzą tu winogrona, które dojrzewają; nie różnią się od węgierskich i są przesadzone z Węgier^[2].

{{Cytat}} Brakujące pola: treść. Przestarzałe pola: 1.

Po 1783 roku Antoni Protazy Potocki zakupił część Jampola, gdzie urządził port i magazyny, które obsługiwała Kompania Handlowa Polska w celu eksportu przez port w Chersoniu zboża do Marsylii. Prywatne miasto szlacheckie położone w województwie bracławskim było w 1789 roku własnością Prota Potockiego^[3]. W 1792 w Jampolu stacjonowała 8 Brygada Kawalerii Narodowej.

W II rozbiorze Polski zagarnięty przez Rosję. Pod zaborem rosyjskim był siedzibą powiatu jampolskiego guberni podolskiej oraz gminy Jampol(inne języki) w tymże powiecie.

W trakcie wojny polsko-bolszewickiej w sierpniu 1919 Jampol został zajęty przez 51 Pułk Piechoty Strzelców Kresowych Wojska Polskiego.

Ludność w 1989 liczyła 11 937 mieszkańców^[4]

W 2013 liczyła 11 300 mieszkańców^[5].

Zamek, dwór

• zamek obronny zbudowany przez Zamoyskich^[6]
• parterowy dwór wybudowany lub przebudowany w drugiej połowie XVIII w. w stylu klasycystycznym przez Prota Potockiego (1761–1801)^[6]

Urodzeni w Jampolu

• Stanisław Poznański – polski dziennikarz i żołnierz, powstaniec warszawski.

Galeria

• 
  Cerkiew św. Mikołaja Cudotwórcy

Przypisy

1. https://maps.visicom.ua/c/28.28672,48.24303,17/f/POIKV2MPOJ?lang=uk
2. Eustachy Iwanowski, Rozmowy o polskiéj koronie, na str. 541
3. Микола Крикун, Воєводства Правобережної України у XVI–XVIII століттях: Статті і матеріали, Lwów 2012, s. 528.
4. Всесоюзная перепись населения 1989 г. Численность городского населения союзных республик, их территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу
5. Чисельність наявного населення України на 1 січня 2013 року. Державна служба статистики України, 2013. [dostęp 2023-09-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-21)]. (ukr.).
6. RomanR. Aftanazy RomanR., Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, wyd. drugie przejrzane i uzupełnione, t. 10: Województwo bracławskie, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1996, s. 133-135, ISBN 83-04-04314-9, ISBN 83-04-03701-7 (całość).

Literatura

• Roman Aftanazy, Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, Tom X (Województwo Bracławskie), s. 133-135

Linki zewnętrzne

• Jampol, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 394.
• Jampol, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 632.

Encyklopedie internetowe (miasto na Ukrainie):

• PWN: 3916554