Jacek Koman

Jacek Koman (ur. 15 sierpnia 1956 w Bielsku-Białej) – polsko-australijski aktor filmowy^[1], telewizyjny i teatralny, wokalista i tancerz, powszechnie znany z roli narkoleptycznego Argentyńczyka w musicalu Moulin Rouge!^[2][3].

Jacek Koman

Data i miejsce urodzenia	15 sierpnia 1956 Bielsko-Biała
Zawód	aktor, wokalista, tancerz
Współmałżonek	Catherine McClements
Lata aktywności	od 1972

Życiorys

Wczesne lata

Urodził się i wychował w Bielsku-Białej^[4][5], w rodzinie rzymskokatolickiej^[3] jako syn aktorów Haliny Koman-Dobrowolskiej (1923–2014)^[6] i Adama Komana (1922–2005)^[7], którzy byli w tym czasie aktorami Teatru Polskiego w Bielsku-Białej^[8][9]. Ukończył IV Liceum Ogólnokształcące im. Emilii Sczanieckiej w Łodzi. W 1978 obronił dyplom na Wydziale Aktorskim Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi^[10], gdzie studiował na roku m.in. z Małgorzatą Potocką, Hanną Mikuć, Piotrem Skibą, Andrzejem Szczytką i Mariuszem Wojciechowskim.

Początki kariery

W latach 1978–1980 był związany z Teatrem Polskim w Bielsku-Białej oraz Teatrem im. Adama Mickiewicza w Cieszynie, gdzie 21 października 1978 zadebiutował jako Lizander w Śnie nocy letniej Williama Szekspira w reżyserii Andrzeja Markowicza^[11]. W 1979 zadebiutował większą rolą Sławka Tietza w filmie telewizyjnym Juliusza Machulskiego Bezpośrednie połączenie^[7].

Kariera międzynarodowa

W 1981 roku wyjechał do Austrii, gdzie spędził 8 miesięcy. Następnie ze swoim bratem Tomkiem wyemigrował na stałe do Australii^[12]. Początkowo mieszkał w Perth^[7], gdzie wraz z Krzysztofem Kaczmarkiem współtworzył grupę teatralną „Zart”^[13] i występował w teatrach: The New Dolphin Theatre i The Playhouse Theatre.

W 1992 grał Jacques’a w komedii szekspirowskiej Jak wam się podoba^[14]. Wcielił się z powodzeniem w rolę tytułowego Pabla Picassa w komedii Steve’a Martina Picasso at the Lapin Agile^[14] i Tartuffe’a komedii Moliera Tartuffe^[14].

W 1994 za kreację Roya M. Cohna w spektaklu Tony’ego Kushnera Anioły w Ameryce w reżyserii Neila Armfielda zdobył zarówno nagrodę Victorian Green Room w 1993 dla „Najlepszego aktora w roli drugoplanowej”^[15], jak i nagrodę Age Performing Arts w 1994 w kategorii „Najlepsza rola dramatyczna”^[2][15].

Po jakimś czasie przeprowadził się do Melbourne, gdzie przez kilka lat grał w Anthill Theatre^[2]. Był też związany z Belvoir St Theatre w Sydney, gdzie wystąpił w przedstawieniu Bertolta Brechta Kaukaskie koło kredowe w roli Azdaca^[14], szekspirowskiej tragedii Hamlet (1994) jako Klaudiusz^[14], komedii Pierre’a Beaumarchais’go Wesele Figara (2000) jako Figaro i Makbecie (2003) w tytułowej roli^[16]. Występował też w Sydney Theatre Company^[12].

W 1988 pojawił się jako Emil Zatopek w biograficznym dramacie historycznym ABC Mila w cztery minuty (The Four Mile Minute)^[17] z udziałem Michaela Yorka o wyścigu i rywalizacji pomiędzy Rogerem Bannisterem a Johnem Landym. Od tego czasu wystąpił w filmach i serialach amerykańskich, brytyjskich i australijskich, w tym Moulin Rouge! (2001) z Nicole Kidman i Ewanem McGregorem, futurystycznym dramacie Ludzkie dzieci (2006) z Michaelem Caine’em, Clive’em Owenem i Julianne Moore czy kontrowersyjnym dramacie wojennym Edwarda Zwicka Opór (2008) z Danielem Craigiem.

W 2011 był nominowany do nagrody Australian Academy of Cinema and Television Arts dla najlepszego aktora drugoplanowego w serialu dramatycznym za rolę w serialu Spirited.

Od 2004 został wokalistą australijskiego zespołu VulgarGrad^[18]. Formacja prezentuje pieśni rosyjskiego światka przestępczego – zwane „blatnyje piesni” (Pieśni Niepokornych) albo „blatniak”, rodem z punkrocka okresu pieriestrojki i „kryminalnego brzmienia” z ulic współczesnego Petersburga^[7]. Jeden z krytyków tak podsumował brzmienie grupy: Brzmi to jak Édith Piaf wychowana w jednym z moskiewskich burdeli, po kilku lekcjach śpiewu u Toma Waitsa i ściskająca w ręku nóż sprężynowy!^[7]. W 2012 zespół wystąpił na 33. Przeglądzie Piosenki Aktorskiej we Wrocławiu^[19].

W 2014 wystąpił na deskach Teatru Studio Buffo w programie Cohen – Nohavica w reżyserii Mariana Opani^[20].

Życie prywatne

Związany jest z australijską aktorką Catherine McClements^[12], z którą ma dwoje dzieci, córkę Clementine Coco (ur. w lipcu 2001)^[15] i syna Quincy’ego (ur. 2007)^[12].

Filmografia

• 1979: Bezpośrednie połączenie (film telewizyjny), jako Sławek Tietz
• 1988: The Four Minute Mile (film telewizyjny), jako Emil Zátopek
• 1989: Darlings of the Gods (film telewizyjny), jako członek towarzystwa
• 1990: Wakacje nad rzeką Yarra, jako mechanik
• 1991: Hunting, jako służący Bergmana
• 1992: Redheads, jako prawnik
• 1993: Snowy (epizody w serialu telewizyjnym), jako Jenda
• 1993: Phoenix (w jednym odcinku), jako steward
• 1994: Lucky Break, jako detektyw Jurij Borodinoff
• 1995: What I Have Written, jako Jeremy Fliszar
• 1996: Twisted Tales (w jednym odcinku), jako taksówkarz
• 1997: Babies (miniserial telewizyjny), jako Ryko
• 1997: Dzięki Bogu spotkał Lizzie (Thank God He Met Lizzie), jako Raoul
• 1998: Oklaski jednej dłoni (The Sound of One Hand Clapping), jako Picotti
• 1998: Wildside (jeden odcinek), jako Barry Lipiński
• 1998: Auf der Suche nach der Schatzinsel (serial telewizyjny), jako Don Grego
• 2001: Moulin Rouge!, jako narkoleptyczny Argentyńczyk
• 2002: The Secret Life of Us (13 odcinków serialu), jako Dominic
• 2003: Floodhouse, jako Anselm
• 2003: Horseplay, jako Roman
• 2003: Stingers (jeden odcinek serialu telewizyjnego), jako Daniel Tedesco
• 2003: MDA (jeden odcinek serialu telewizyjnego), jako dr Mikhail Varonio
• 2005: The Incredible Journey of Mary Bryant lub Mary Bryant (miniserial telewizyjny), jako Wanjon
• 2005: Dożywocie (film telewizyjny), jako Franco Cardamone
• 2006: Ludzkie dzieci, jako Tomasz
• 2006: HG Wells: War with the World (film telewizyjny), jako Maksim Gorki
• 2006: Tripping Over (sześć odcinków serialu), jako Magnus
• 2006: Tsunami: The Aftermath, jako Peer
• 2007: Mój ojciec i ja, jako Vacek
• 2008: Australia, jako Ivan
• 2008: Opór, jako Kościk
• 2008: Kochaj i tańcz, jako ojciec Hani (Jan Kettler)
• 2009: Gliniarze z Melbourne, jako Anton Buczek
• 2010: Kołysanka, jako listonosz
• 2010: Usta usta, jako Paweł Śliwiński
• 2010: Ratownicy, jako Piotr Rojek
• 2012: Zagadki kryminalne panny Fisher, jako Mr Merton
• 2012: Lekarze, jako Leon Jasiński
• 2012: Ghost Rider 2, jako Terrokov
• 2012: Hotel 52, jako Wiktor Prus
• 2013: Tajemnice Laketop (miniserial TV), jako Wolfgang Zanic
• 2014: Lekarze nocą, jako Leon Jasiński (odcinki 3, 6)
• 2014: Son of a Gun(inne języki), jako Sam
• 2014: Ziarno prawdy, jako kanonik
• 2015: Disco polo, jako „Katiusza”
• 2015: Prokurator, jako prokurator Kazimierz Proch
• 2017: Jungle, jako „Ojciec Yossiego”
• 2018–2021: Chyłka, jako Harry McVay
• 2018: Krew Boga, jako Geowold
• 2018: Tidelands, jako Gregori Stolin
• 2019: Ikar. Legenda Mietka Kosza, jako Stanisław Kosz, ojciec Mietka
• 2020: W głębi lasu, jako Dawid Goldsztajn
• 2020: Mały zgon, jako Stanisław
• 2021: Receptura, jako Jan Wedel^[21]
• 2022: Niebezpieczni dżentelmeni, jako Włodzimierz Lenin
• 2022: Dzisiaj śpisz ze mną, jako ojciec Niny
• 2023: Operacja Soulcatcher, jako minister Jan Zaremba
• 2023: Belfer, jako Bogdan Zawadzki, ojciec Pawła
• 2024: Konklawe, jako arcybiskup Woźniak
• 2025: Miasto Mrozów, jako Jan Mróz^[22]
• 2025: 100 dni do matury^[23][24], jako dziadek Antoni