Język rejang

Język rejang (baso Jang, baso Hejang) – język austronezyjski używany w indonezyjskich prowincjach Bengkulu i Sumatra Południowa na wyspie Sumatra. Według danych z 2000 roku posługuje się nim 350 tys. osób^[1].

baso Jang

Obszar	Bengkulu, Sumatra Południowa (Indonezja)
Liczba mówiących	350 tys. (2000)[1]
Pismo/alfabet	łacińskie, kaganga
Klasyfikacja genetyczna
Języki austronezyjskie Języki malajsko-polinezyjskie Język rejang
Status oficjalny
Ethnologue	6a żywy↗
Kody języka
ISO 639-3	rej
IETF	rej
Glottolog	reja1240
Ethnologue	rej
BPS	0066 4
WALS	rej
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Dzieli się na szereg dialektów: lebong, kepahiang (kebanagung), pasisir, musi (curup), rawas^{[uwaga 1][1]}. Spotyka się też się podział na dialekty górskie (lebong, curup, kepahyang) i dialekt nadbrzeżny (pesisir)^[2]. Jego umiejscowienie w ramach języków austronezyjskich jest niejasne; sugerowano bliskie pokrewieństwo z malajskim, ale podobieństwa leksykalne łączące rejang z tym językiem dają się wytłumaczyć zapożyczaniem^[3].

Odmiana rejonu miasta Curup (ośrodek administracyjny kecamatanu Rejang Lebong) została poddana wpływom okolicznych języków (basemah i malajskiego miasta Palembang)^[4]. W Curup dużą rolę odgrywa indonezyjski wraz z malajskim Palembangu, do czego przyczynia się obecność ludności napływowej. W okolicznych miejscowościach rejang zachował się jako pierwszy przyswajany język^[5]. Jeszcze w latach 80. XX w. we wsi Tapus odnotowano ograniczoną znajomość języka narodowego^[6].

W latach 60. XX w. badania nad językiem i kulturą Rejang prowadził M.A. Jaspan. W trakcie swojej działalności zebrał m.in. materiały słownikowe, które zostały wydane w 1984 r.^[7] Powstały też indonezyjskie słowniki (1985, 2013)^[8][9]. Prace gramatyczne obejmują opisy składni i morfologii (1980/1981, 1982, 1994)^{[10] [11] [12]} .

W latach 70. XX w. stwierdzono, że rejang dominuje w sferze domowej i kontaktach nieoficjalnych. We wszelkich sytuacjach formalnych wykorzystywany jest język indonezyjski^[5]. Do jego zapisu stosuje się alfabet łaciński oraz tradycyjne pismo kaganga^[1].

Uwagi

1. Nie mylić z malajskimi językami musi i rawas.

Przypisy

1. David M.D.M. Eberhard David M.D.M., Gary F.G.F. Simons Gary F.G.F., Charles D.Ch.D. Fennig Charles D.Ch.D. (red.), Rejang, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [dostęp 2020-12-04] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-06] (ang.).
2. Afriazi i in. 1994 ↓, s. 3.
3. Adelaar 2024 ↓, s. 134–135.
4. Napsin i in. 1980/1981 ↓, s. 6.
5. McGinn 1982 ↓, s. 1.
6. Napsin i in. 1980/1981 ↓, s. 7, 122.
7. Voorhoeve, Aichele i Jaspan 1984 ↓, s. v.
8. Hamidy BadrulH.B. Munir Hamidy BadrulH.B. i inni, Kamus Rejang-Indonesia, Jakarta: Pusat Pembinaan dan Pengembangan Bahasa, Departemen Pendidikan dan Kebudayaan, 1985, OCLC 13505467 (indonez.). Brak numerów stron w książce
9. AbsirA. Hady AbsirA., Belajea Urup Serto: Kamus Baso Jang: Rejang-Indonesia, Bengkulu: MF Handycraft Collection, 2013, ISBN 978-602-8238-01-4, OCLC 1016749281 (indonez.). Brak numerów stron w książce
10. Napsin i in. 1980/1981 ↓.
11. McGinn 1982 ↓.
12. Afriazi i in. 1994 ↓.

Bibliografia

• K. AlexanderK.A. Adelaar K. AlexanderK.A., Historical linguistics of the languages of Sumatra, Java, the Lesser Sunda Islands, and Moken-Moklen, [w:] K. AlexanderK.A. Adelaar, AntoinetteA. Schapper (red.), The Oxford Guide to the Malayo-Polynesian Languages of Southeast Asia, Oxford: Oxford University Press, 2024, s. 127–142, DOI: 10.1093/oso/9780198807353.003.0010, ISBN 978-0-19-880735-3, ISBN 978-0-19-253426-2, OCLC 1449546728 (ang.).
• RudiR. Afriazi RudiR. i inni, Sintaksis bahasa Rejang dialek Pesisir, Jakarta: Pusat Pembinaan dan Pengembangan Bahasa, Departemen Pendidikan dan Kebudayaan, 1994, ISBN 979-459-495-4, OCLC 34320149 [dostęp 2024-02-26] (indonez.).
• RichardR. McGinn RichardR., Outline of Rejang Syntax, Jakarta: Badan Penyelenggara Seri Nusa, Universitas Atma Jaya, 1982 (NUSA Linguistic Studies of Indonesian and Other Languages in Indonesia 14), OCLC 9885519 [zarchiwizowane z adresu 2021-08-06] (ang.).
• SyahrulS. Napsin SyahrulS. i inni, Morfologi dan Sintaksis Bahasa Rejang, Jakarta: Pusat Pembinaan dan Pengembangan Bahasa, Departemen Pendidikan dan Kebudayaan, 1980, OCLC 65122864 [dostęp 2024-02-26] (indonez.).
• P.P. Voorhoeve P.P., W.W. Aichele W.W., M.A.M.A. Jaspan M.A.M.A., Materials for a Rejang-Indonesian-English Dictionary, Canberra: Department of Linguistics, Research School of Pacific Studies, Australian National University, 1984 (Pacific Linguistics D-58, Materials in languages of Indonesia 27), DOI: 10.15144/PL-D58, ISBN 0-85883-312-3, OCLC 13991341 [dostęp 2024-02-26] (ang.).

Linki zewnętrzne

• Rejang (Redjang, Kaganga). [w:] ScriptSource [on-line]. SIL International. [dostęp 2024-02-26]. (ang.).

Kontrola autorytatywna (język):

• J9U: 987007560894705171

Encyklopedie internetowe:

• Britannica: topic/Rejang-language