Józefa Gądek-Węsierski

Józefa Antonia Gądek-Węsierski^[1], również Józefa Węsierska-Gądek^[2] (ur. 14 marca 1951 w Krakowie^[3][4]) – profesor, doktor habilitowana nauk biologicznych, biochemik. Specjalistka w dziedzinie biologii molekularnej, onkologii, hematologii i chorób autoimmunologicznych^[5]. Członek zagraniczny Wydziału Nauk Medycznych Polskiej Akademii Nauk od 2005 roku^[4].

Józefa Gądek-Węsierski

Data i miejsce urodzenia	14 marca 1951 Kraków
profesor, doktor habilitowany nauk biologicznych
Specjalność: biologia molekularna, onkologia, hematologia, choroby autoimmunologiczne
Alma Mater	Uniwersytet Jagielloński
Doktorat	1981 Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego
Habilitacja	1993 Uniwersytet Medyczny w Wiedniu
Polska Akademia Nauk
Status	członek zagraniczny

Życiorys

Absolwentka studiów biochemicznych na Uniwersytecie Jagiellońskim (rocznik 1975)^[5]. Doktoryzowała się sześć lat później w Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego^[5]. Habilitację w specjalności onkologia eksperymentalna uzyskała w 1993 na Uniwersytecie Medycznym w Wiedniu^[5].

Adiunkt a następnie wykładowca w Instytucie Badań nad Rakiem Uniwersytetu Wiedeńskiego^[3][5], wiceprezes Klubu Profesorów przy Polskiej Akademii Nauk – Stacji Naukowej w Wiedniu^[6]. Prowadzi badania nad molekularnymi i genetycznymi przyczynami powstawania raka i nad rolą białka p53 w hamowaniu jego rozwoju^[3].

Recenzentka pracy doktorskiej autorstwa Anny Łękawy Badanie ekspresji niektórych genów naprawy DNA i cyklu komórkowego u chorych ze skrzydlikiem oraz rozprawy habilitacyjnej Janusza Kockiego Znaczenie wybranych nieprawidłowości genetycznych w diagnostyce ostrych białaczek człowieka^[5].

Współautorka publikacji zatytułowanej Roscovitine triggers apoptosis in B-cell chronic lymphocytic leukemia cells with similar efficiency as combinations of conventional purine analogs with cyclophosphamide^[7].

W 1979 roku Józefa Gądek-Węsierska poświęciła Marii Ważewskiej-Czyżewskiej artykuł biograficzny Wspomnienie o Pani Doktor w „Tygodniku Powszechnym”^[8].

Prace i publikacje naukowe

Autorka lub współautorka następujących prac i publikacji naukowych:

• Nucleolar proteins B23 and C23 as target antigens in chronic graft-versus-host disease^[9]

• Autoantibodies from patients with primary biliary cirrhosis preferentially react with the amino-terminal domain of nuclear pore complex glycoprotein gp210^[10]

• Autoantibodies against nucleoporin p62 constitute a novel marker of primary biliary cirrhosis^[11]

• Reduced stability of regularly spliced but not alternatively spliced p53 protein in PARP-deficient mouse fibroblasts^[12]

• Increased resistance to anticancer therapy of mouse cells lacking the poly(ADP-ribose) polymerase attributable to up-regulation of the multidrug resistance gene product P-glycoprotein^[13]

• Characterization of distinct consecutive phases in non-genotoxic p53-induced apoptosis of Ewing tumor cells and the rate-limiting role of caspase 8^[14]

• Overexpressed poly(ADP-ribose) polymerase delays the release of rat cells from p53-mediated G1 checkpoint^[15]

• Action of a novel anticancer agent, CHS 828, on mouse fibroblasts: increased sensitivity of cells lacking poly (ADP-Ribose) polymerase-1^[16]

• Central and carboxy-terminal regions of human p53 protein are essential for interaction and complex formation with PARP-1^[17]

• Roscovitine-induced up-regulation of p53AIP1 protein precedes the onset of apoptosis in human MCF-7 breast cancer cells^[18]
• Targeting p53 as a promising therapeutic option for cancer by re-activating the wt or mutant p53's tumor suppression^[19]
• Why (multi)targeting of cyclin-dependent kinases is a promising therapeutic option for hormone-positive breast cancer and beyond^[20]
• Differential Potential of Pharmacological PARP Inhibitors for Inhibiting Cell Proliferation and Inducing Apoptosis in Human Breast Cancer Cells^[21]

Przypisy

1. Józefa Antonia-Gądek Węsierski, [w:] Cell Cycle Regulation Group – Universitätsklinik für Innere Medizin, Medizinische Universität Wien [online], p53parp.at, 26 stycznia 2012 [dostęp 2019-12-04] [zarchiwizowane z adresu 2012-01-26].strona główna serwisu
2. "Józefa Gądek-Węsierski" in Author [online], Wiley Online Library [dostęp 2021-09-14] (ang.).
3. Gądek-Węsierski Józefa, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2019-12-04].
4. Józefa Gądek-Węsierski, [w:] Członkowie Polskiej Akademii Nauk [online], PAN [dostęp 2019-12-04].
5. Prof. dr hab. czł. PAN Józefa Gądek-Węsierski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2020-05-14].
6. Józefa Gądek-Węsierski, [w:] Klub Profesorów przy Polskiej Akademii Nauk – Stacja Naukowa w Wiedniu [online], PAN, 11 września 2015 [dostęp 2019-12-04] [zarchiwizowane z adresu 2015-09-11].
7. Jolanta D.J.D. Zolnierczyk Jolanta D.J.D. i inni, Roscovitine triggers apoptosis in B-cell chronic lymphocytic leukemia cells with similar efficiency as combinations of conventional purine analogs with cyclophosphamide, „Annals of the New York Academy of Sciences”, 1171, 2009, s. 124–131, DOI: 10.1111/j.1749-6632.2009.04903.x, ISSN 1749-6632, PMID: 19723046 [dostęp 2019-12-04].
8. Maria Ważewska-Czyżewska, [w:] Biogramy – Biblioteka Jagiellońska UJ [online].
9. J.J. Wesierska-Gadek J.J. i inni, Nucleolar proteins B23 and C23 as target antigens in chronic graft-versus-host disease, „Blood”, 79 (4), 1992, s. 1081–1086, ISSN 0006-4971, PMID: 1737093 [dostęp 2019-12-04].
10. J.J. Wesierska-Gadek J.J. i inni, Autoantibodies from patients with primary biliary cirrhosis preferentially react with the amino-terminal domain of nuclear pore complex glycoprotein gp210, „The Journal of Experimental Medicine”, 182 (4), 1995, s. 1159–1162, DOI: 10.1084/jem.182.4.1159, ISSN 0022-1007, PMID: 7561689, PMCID: PMC2192276 [dostęp 2019-12-04].
11. J.J. Wesierska-Gadek J.J. i inni, Autoantibodies against nucleoporin p62 constitute a novel marker of primary biliary cirrhosis, „Gastroenterology”, 110 (3), 1996, s. 840–847, DOI: 10.1053/gast.1996.v110.pm8608894, ISSN 0016-5085, PMID: 8608894 [dostęp 2019-12-04].
12. J.J. Wesierska-Gadek J.J., Z.Q.Z.Q. Wang Z.Q.Z.Q., G.G. Schmid G.G., Reduced stability of regularly spliced but not alternatively spliced p53 protein in PARP-deficient mouse fibroblasts, „Cancer Research”, 59 (1), 1999, s. 28–34, ISSN 0008-5472, PMID: 9892179 [dostęp 2019-12-04].1 stycznia
13. G.G. Wurzer G.G., Z.Z. Herceg Z.Z., J.J. Wesierska-Gadek J.J., Increased resistance to anticancer therapy of mouse cells lacking the poly(ADP-ribose) polymerase attributable to up-regulation of the multidrug resistance gene product P-glycoprotein, „Cancer Research”, 60 (15), 2000, s. 4238–4244, ISSN 0008-5472, PMID: 10945636 [dostęp 2019-12-04].
14. H.H. Kovar H.H. i inni, Characterization of distinct consecutive phases in non-genotoxic p53-induced apoptosis of Ewing tumor cells and the rate-limiting role of caspase 8, „Oncogene”, 19 (36), 2000, s. 4096–4107, DOI: 10.1038/sj.onc.1203780, ISSN 0950-9232, PMID: 10962570 [dostęp 2019-12-04].
15. JózefaJ. Węsierska‐Gądek JózefaJ., GeraldG. Schmid GeraldG., Overexpressed poly(ADP-ribose) polymerase delays the release of rat cells from p53-mediated G1 checkpoint, „Journal of Cellular Biochemistry”, 80 (1), 2001, s. 85–103, DOI: 10.1002/1097-4644(20010101)80:1<85::AID-JCB80>3.0.CO;2-1, ISSN 1097-4644, PMID: 11029756 [dostęp 2019-12-04] (ang.).
16. HenrikH. Lövborg HenrikH. i inni, Action of a novel anticancer agent, CHS 828, on mouse fibroblasts: increased sensitivity of cells lacking poly (ADP-Ribose) polymerase-1, „Cancer Research”, 62 (15), 2002, s. 4206–4211, ISSN 0008-5472, PMID: 12154020 [dostęp 2019-12-04].
17. JózefaJ. Wesierska-Gadek JózefaJ., JacekJ. Wojciechowski JacekJ., GeraldG. Schmid GeraldG., Central and carboxy-terminal regions of human p53 protein are essential for interaction and complex formation with PARP-1, „Journal of Cellular Biochemistry”, 89 (2), 2003, s. 220–232, DOI: 10.1002/jcb.10521, ISSN 0730-2312, PMID: 12704785 [dostęp 2019-12-04].
18. JózefaJ. Wesierska-Gadek JózefaJ., MarietaM. Gueorguieva MarietaM., MarcelM. Horky MarcelM., Roscovitine-induced up-regulation of p53AIP1 protein precedes the onset of apoptosis in human MCF-7 breast cancer cells, „Molecular Cancer Therapeutics”, 4 (1), 2005, s. 113–124, ISSN 1535-7163, PMID: 15657359 [dostęp 2019-12-04].
19. JózefaJ. Węsierska-Gądek JózefaJ., Targeting p53 as a promising therapeutic option for cancer by re-activating the wt or mutant p53's tumor suppression, „Future Medicinal Chemistry”, 10 (7), 2018, s. 755–777, DOI: 10.4155/fmc-2017-0175, ISSN 1756-8927, PMID: 29569948 [dostęp 2019-12-06].
20. JózefaJ. Węsierska-Gądek JózefaJ., MatthiasM. Mauritz MatthiasM., Why (multi)targeting of cyclin-dependent kinases is a promising therapeutic option for hormone-positive breast cancer and beyond, „Future Medicinal Chemistry”, 8 (1), 2016, s. 55–72, DOI: 10.4155/fmc.15.155, ISSN 1756-8927, PMID: 26692095 [dostęp 2019-12-06].
21. JózefaJ. Węsierska-Gądek JózefaJ. i inni, Differential Potential of Pharmacological PARP Inhibitors for Inhibiting Cell Proliferation and Inducing Apoptosis in Human Breast Cancer Cells, „Journal of Cellular Biochemistry”, 116 (12), 2015, s. 2824–2839, DOI: 10.1002/jcb.25229, ISSN 1097-4644, PMID: 25981734 [dostęp 2019-12-06].

Linki zewnętrzne

• Prof. dr hab. czł. PAN Józefa Gądek-Węsierski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2020-05-14].

Kontrola autorytatywna (osoba):

• VIAF: 249144782708914501582
• PLWABN: 9810573258605606

Encyklopedie internetowe:

• PWN: 4653187

Identyfikatory zewnętrzne:

• PAN: GĄDEK-WĘSIERSKI, Józefa
• identyfikator osoby w serwisie „Nauka Polska”: 130207