Remove ads
Józef Zaliwski herbu Junosza (ur. 1797 w Jurborku, zm. 1 kwietnia 1855 w Paryżu) – polski działacz niepodległościowy, pułkownik armii Królestwa Polskiego, konspirator, ekspert w sprawach wojny podjazdowej i organizator partyzantki.
Urodził się w Jurborku[1]. Był wychowankiem jezuitów. W 1818 roku wstąpił do piechoty Królestwa Polskiego. Był instruktorem w Szkole Podchorążych w Warszawie[2].
Jeden z współtwórców Sprzysiężenia Wysockiego. W czasie nocy listopadowej kierował atakiem na warszawski Arsenał. Był jednym z najwybitniejszych polskich dowódców partyzanckich w 1831 roku oraz ekspertem w sprawach wojny podjazdowej[3]. Sformował oddział tzw. „Kurpików ostrołęckich”, który operując z Puszczy Zielonej skutecznie przecinał linie zaopatrzenia armii rosyjskiej. W obronie stolicy nie brał udziału, ponieważ pełnił wtedy misję wywiadowczą pod Górą Kalwarią[2].
Po upadku powstania listopadowego udał się na emigrację do Francji. Związał się z masonerią europejską, współpracował z Joachimem Lelewelem i tajną organizacją Zemstą Ludu[3].
W marcu 1833 roku organizował oddziały powstańcze. Miały one być zarzewiem dla wywołania nowego powstania, w które planowano wciągnąć przede wszystkim masy ludu polskiego. Próby te na większą skalę nie powiodły się. W rezultacie tych mało przemyślanych działań nastąpiły aresztowania w Królestwie i Galicji. Wiele osób przypłaciło wyprawy życiem lub katorgą. Na północy Królestwa za próbę wzniecenia powstania straceni zostali Artur Zawisza (w Warszawie) i Michał Wołłowicz (w Grodnie). Zaliwski został aresztowany przez Austriaków i skazany na karę śmierci, zamienioną na 20 lat więzienia w twierdzy Kufstein[2]. W 1834 roku skazany przez władze rosyjskie na powieszenie za udział w powstaniu listopadowym[4]. Po amnestii w 1848 roku wyjechał ponownie do Francji i działał w Towarzystwie Demokratycznym Polskim. Zmarł w Paryżu[2]. Pochowany na Cmentarzu Montmartre.
Remove ads
Józef Zaliwski występuje w polskim filmie biograficznym Młodość Chopina (1952) w reżyserii Aleksandra Forda. Jego rolę grał Emil Karewicz.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads