Izabella Działyńska

Izabella Elżbieta z Czartoryskich Działyńska (ur. 14 grudnia 1830 w Warszawie, zm. 18 marca 1899 w Mentonie)^[1] – polska malarka amatorka, kolekcjonerka dzieł sztuki.

Izabella Działyńska

Matylda Meleniewska, Portret Izabelli z Czartoryskich Działyńskiej
Pogoń Litewska
Rodzina	Czartoryscy herbu Pogoń Litewska
Data i miejsce urodzenia	14 grudnia 1830 Warszawa
Data i miejsce śmierci	18 marca 1899 Mentona
Ojciec	Adam Jerzy Czartoryski
Matka	Anna Zofia Czartoryska
Mąż	Jan Kanty Działyński

Izabella Działyńska w 1857 roku

Życiorys

Była córką księcia Adama Jerzego Czartoryskiego i Anny Zofii z domu Sapieha^[1]. Wychowywała się w Paryżu, w atmosferze konserwatywnej (Hotel Lambert). Od młodości kolekcjonowała dzieła sztuki. W 1857 poślubiła wielkopolskiego ziemianina Jana Działyńskiego^[2]. Małżeństwo to pozostało bezdzietne^[1].

Mauzoleum Izabelli Działyńskiej

Prowadziła Instytut Polski przy Hotelu Lambert, odbywała liczne podróże po Europie, a także Algierii, Egipcie i Ziemi Świętej^[2]. Przez większość życia mieszkała w Paryżu, a od ślubu częściowo także w Gołuchowie, który w 1872 przejęła od męża za pożyczone mu pieniądze na cele powstania styczniowego. Zainicjowała m.in. kolekcję waz antycznych, grafik, obrazów, mebli artystycznych. Zamek w Gołuchowie przebudowała – częściowo według własnej koncepcji – na muzeum, a za pomocą utworzonej w 1893 ordynacji gołuchowskiej zapewniła muzeum środki na utrzymanie. Dążyła do odtworzenia dawnej świetności rezydencji gołuchowskiej, stanowiącej niegdyś siedzibę rodu Leszczyńskich.

Po śmierci spoczęła w mauzoleum – kaplicy grobowej w parku w Gołuchowie.