Remove ads
Isao Takahata (jap. 高畑 勲 Takahata Isao; ur. 29 października 1935 w Ujiyamadzie, zm. 5 kwietnia 2018 w Tokio[1]) – japoński reżyser filmowy, producent i scenarzysta anime, współzałożyciel (wraz ze swym przyjacielem i współpracownikiem Hayao Miyazakim) wytwórni filmów animowanych Studio Ghibli. Do jego najważniejszych filmów należą: dramat wojenny Grobowiec świetlików i obyczajowy Powrót do marzeń.
 Takahata w 2014 na Annecy International Animated Film Festival | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód | |
| Lata aktywności |
1961–2016 |
| Odznaczenia | |
 | |
Urodzony w Ujiyamadzie (obecnie Ise) w prefekturze Mie, ukończył prestiżową japońską uczelnię – Uniwersytet Tokijski – po czym, zachęcony przez przyjaciela, złożył podanie i został przyjęty do pracy w studiu filmowym Toei Animation. Jego debiutem reżyserskim był Taiyō no ōji: Horusu no daibōken (Horus, książę Słońca), który poniósł finansową klęskę, aczkolwiek został później doceniony przez krytyków (magazyn „Animage” umieścił go na trzecim miejscu 100 najlepszych filmów anime[2]). Co nietypowe dla reżysera filmów animowanych, Takahata nigdy wcześniej nie pracował jako rysownik czy animator.
Podczas pracy w Toei poznał Hayao Miyazakiego, który m.in. był jednym z rysowników pracujących nad Horusem[3]. W 1972 Takahata wyreżyserował Panda KoPanda, według scenariusza Miyazakiego.
W 1981 nakręcił komedię Jarinko Chie, a w latach 1981–1983 – serial animowany (64 odcinki) pod tym samym tytułem[4]. W 1982 wyreżyserował film Serohiki no Gōshu (Wiolonczelista Gōshu), do którego napisał scenariusz według opowiadania Kenjiego Miyazawy. Film został wysoko oceniony przez krytykę[5].
Gdy Miyazaki tworzył film Nausicaä z Doliny Wiatru, zwrócił się do Takahaty, by został producentem, co ten uczynił mimo braku doświadczenia w tej roli. Po sukcesie Nausiki Miyazaki założył Studio Ghibli, z Takahatą jako współzałożycielem. Obaj twórcy współpracują w reżyserii, pisaniu scenariuszy i produkcji[3]. Takahata był producentem Laputy (1986) i dyrektorem muzycznym Podniebnej poczty Kiki (1989)[3]; on też przekonał Joe Hisaishiego do pisania muzyki do filmów pełnometrażowych[6].
Pierwszym filmem Studia w reżyserii i według scenariusza Isao Takahaty był wojenny dramat Grobowiec świetlików z 1988, określony mianem jednego z najlepszych filmów tego gatunku[7]. Jego kolejnymi filmami były obyczajowy Powrót do marzeń, komediowy Rodzinka Yamadów i ekologiczny Szopy w natarciu[3]. Wcześniej, w 1987, nakręcił według własnego scenariusza nie-animowany film dokumentalny Yanagawa Horiwari Monogatari (Opowieść o kanałach Yanagawy), zrealizowany za prywatne pieniądze Miyazakiego[8]. Film Księżniczka Kaguya nakręcony na podstawie dawnej baśni japońskiej był nominowany do Oscara w kategorii „Najlepszy pełnometrażowy film animowany” za rok 2014[9].
W wywiadzie z 1992 Takahata stwierdził, że wysoko ceni francuską sztukę filmową, m.in. twórcę animacji Paula Grimault, którego twórczość miała wpływ na jego decyzję o rozpoczęciu pracy przy filmach animowanych; ceni także Fredericka Backa i Jurija Norsztejna[6]. W 2015 został oficerem francuskiego Orderu Sztuki i Literatury[10].
Remove ads
Reżyser
- 1968 Taiyō no ōji: Horusu no daibōken
- 1969 Mōretsu Atarō (serial TV)
- 1971 Takokumono wa sase
- 1971 Zen’in gyakuten seyo!
- 1972 Picchā Abashiri
- 1971-1972 Apache yakyūgun (serial TV)
- 1971-1972 Rupan sansei (serial TV)
- 1972 Panda kopanda (krótkometrażowy)
- 1973 Panda kopanda amefuri sākasu no maki (krótkometrażowy)
- 1973 Kōya no shōnen Isamu (serial TV)
- 1974 Chiisana kibō
- 1974 Heidi (serial TV)
- 1974 Mata au hi made
- 1974 Kurara ga aruita
- 1974 Tatte goran
- 1976 Haha wo tazunete sanzenri (serial TV)
- 1978 Mirai shōnen Konan (serial TV)
- 1978 Rao hakase
- 1978 Sarupējisen
- 1979 Ania z Zielonego Wzgórza (serial TV)
- 1979 Mashū Kasubāto odoroku
- 1981 Jarinko Chie
- 1981 Jarinko Chie (serial TV)
- 1982 Serohiki no Gōshu
- 1987 Yanagawa horiwari monogatari (dokument)
- 1988 Grobowiec świetlików
- 1991 Powrót do marzeń
- 1994 Szopy w natarciu
- 1999 Rodzinka Yamadów
- 2003 Fuyu no hi
- 2010 Akage no Anne: Green Gables e no Michi
- 2013 Księżniczka Kaguya
Remove ads
Remove ads
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads