Loading AI tools
japoński reżyser anime Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Isao Takahata (jap. 高畑 勲 Takahata Isao; ur. 29 października 1935 w Ujiyamadzie, zm. 5 kwietnia 2018 w Tokio[1]) – japoński reżyser filmowy, producent i scenarzysta anime, współzałożyciel (wraz ze swym przyjacielem i współpracownikiem Hayao Miyazakim) wytwórni filmów animowanych Studio Ghibli. Do jego najważniejszych filmów należą: dramat wojenny Grobowiec świetlików i obyczajowy Powrót do marzeń.
Urodzony w Ujiyamadzie (obecnie Ise) w prefekturze Mie, ukończył prestiżową japońską uczelnię – Uniwersytet Tokijski – po czym, zachęcony przez przyjaciela, złożył podanie i został przyjęty do pracy w studiu filmowym Toei Animation. Jego debiutem reżyserskim był Taiyō no ōji: Horusu no daibōken (Horus, książę Słońca), który poniósł finansową klęskę, aczkolwiek został później doceniony przez krytyków (magazyn „Animage” umieścił go na trzecim miejscu 100 najlepszych filmów anime[2]). Co nietypowe dla reżysera filmów animowanych, Takahata nigdy wcześniej nie pracował jako rysownik czy animator.
Podczas pracy w Toei poznał Hayao Miyazakiego, który m.in. był jednym z rysowników pracujących nad Horusem[3]. W 1972 Takahata wyreżyserował Panda KoPanda, według scenariusza Miyazakiego.
W 1981 nakręcił komedię Jarinko Chie, a w latach 1981–1983 – serial animowany (64 odcinki) pod tym samym tytułem[4]. W 1982 wyreżyserował film Serohiki no Gōshu (Wiolonczelista Gōshu), do którego napisał scenariusz według opowiadania Kenjiego Miyazawy. Film został wysoko oceniony przez krytykę[5].
Gdy Miyazaki tworzył film Nausicaä z Doliny Wiatru, zwrócił się do Takahaty, by został producentem, co ten uczynił mimo braku doświadczenia w tej roli. Po sukcesie Nausiki Miyazaki założył Studio Ghibli, z Takahatą jako współzałożycielem. Obaj twórcy współpracują w reżyserii, pisaniu scenariuszy i produkcji[3]. Takahata był producentem Laputy (1986) i dyrektorem muzycznym Podniebnej poczty Kiki (1989)[3]; on też przekonał Joe Hisaishiego do pisania muzyki do filmów pełnometrażowych[6].
Pierwszym filmem Studia w reżyserii i według scenariusza Isao Takahaty był wojenny dramat Grobowiec świetlików z 1988, określony mianem jednego z najlepszych filmów tego gatunku[7]. Jego kolejnymi filmami były obyczajowy Powrót do marzeń, komediowy Rodzinka Yamadów i ekologiczny Szopy w natarciu[3]. Wcześniej, w 1987, nakręcił według własnego scenariusza nie-animowany film dokumentalny Yanagawa Horiwari Monogatari (Opowieść o kanałach Yanagawy), zrealizowany za prywatne pieniądze Miyazakiego[8]. Film Księżniczka Kaguya nakręcony na podstawie dawnej baśni japońskiej był nominowany do Oscara w kategorii „Najlepszy pełnometrażowy film animowany” za rok 2014[9].
W wywiadzie z 1992 Takahata stwierdził, że wysoko ceni francuską sztukę filmową, m.in. twórcę animacji Paula Grimault, którego twórczość miała wpływ na jego decyzję o rozpoczęciu pracy przy filmach animowanych; ceni także Fredericka Backa i Jurija Norsztejna[6]. W 2015 został oficerem francuskiego Orderu Sztuki i Literatury[10].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.