Inwar

Inwar – stop żelaza (54-64%)^[1] i niklu (36-46%)^[1] z niewielkim dodatkiem węgla i chromu. Z powodu bardzo małego współczynnika rozszerzalności cieplnej jest stosowany m.in. do wytwarzania precyzyjnych przymiarów (stosowane w geodezji: druty inwarowe i inwarowe łaty do niwelacji precyzyjnej), w mechanizmach precyzyjnych (zegarach, zaworach silnikowych). Jest podstawowym stopem stosowanym na warstwę bierną w termobimetalach^[1].

Inwar

Druty inwarowe (lata 20. XX wieku)

Średni współczynnik rozszerzalności cieplnej α inwaru w zakresie temperatur 20–100 °C jest mniejszy niż 1,3×10⁻⁶/K, (1,3 ppm/K), punkt Curie wynosi 230 °C, a gęstość 8,1 g/cm³. Dla porównania, zwykłe stale mają współczynnik α w zakresie 11–15 ppm. Dla wysokiej jakości stopów inwarowych z dodatkiem kobaltu, Fe-Ni-Co, (np. Fe63Ni32Co5, tzw. super inwar) współczynnik α spada praktycznie do zera w zakresie 20–215 °C^[2].

Został wynaleziony w 1897 roku przez francusko-szwajcarskiego fizyka Charlesa Guillaume^[3], któremu za badania nad stopami Fe-Ni przyznano Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki w roku 1920^[4].

Zobacz też

• Elinwar

Przypisy

1. Andrzej Potyński, Wiesław Mościcki w: Podstawy konstrukcji urządzeń precyzyjnych: Ćwiczenia laboratoryjne. Praca zbiorowa pod redakcją Wiesława Mościckiego. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2002. ISBN 83-7207-349-X.
2. Leszek A. Dobrzański, Materiały inżynierskie i projektowanie materiałowe. Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo. WNT, Warszawa 2006 (II wyd.). ISBN 83-204-3249-9, str. 1275-1278.
3. L.B. Freund, S. Suresh: Thin Film Materials: Stress, Defect Formation and Surface Evolution. Cambridge University Press, Cambridge 2003. ISBN 0-521-82281-5.
4. The Nobel Prize in Physics 1920. nobelprize.org. [dostęp 2013-12-18].

Kontrola autorytatywna (hipernik):

• BNCF: 43819

Encyklopedie internetowe:

• Britannica: technology/Invar
• Treccani: invar
• SNL: invar
• Catalana: 0117546