Homaranizm
idea Ludwika Zamenhofa Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
idea Ludwika Zamenhofa Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Homaranizm (esperanto: homaranismo; od homaro – ludzkość) – idea Ludwika Zamenhofa mająca doprowadzić do porozumienia ludzi wszystkich języków i wyznań na zasadzie wzajemnego braterstwa, równości i sprawiedliwości.
Pierwszym wariantem tej myśli był hilelizm (nazwa utworzona od imienia znanego z wyrozumiałości starożytnego rabina Hillela) omówiony w broszurze pod tym tytułem z 1901 r. Początkowo pomyślany jako próba zreformowania judaizmu wzbudził zainteresowanie jedynie carskiej tajnej policji. W dziele „Dogmaty hilelizmu” z 1906 r. przybrał postać powszechnego braterstwa między ludźmi, ostatecznie twórca zmienił nazwę na homaranizm dla podkreślenia uniwersalności[1].
Podobnie jak wymyślony przez Zamenhofa język esperanto zbliżać miał ludzi mówiących różnymi językami, hilelizm, a następnie homaranizm miał łączyć ludzi wyznających różne religie. Według czwartego dogmatu:
Tak samo, jak esperanto nie chce zastąpić języków, lecz być drugim językiem każdego człowieka, tak samo hilelizm chce nie zastąpić, lecz być drugą religią każdego człowieka. W swoim domu każdy hilelista może mówić w swoim ojczystym języku lub dialekcie i żyć według obyczajów swojej rodzimej religii, lecz w żadnych miejscach ani sprawach publicznych hilelista nigdy nie będzie narzucał innym osobom swojego własnego języka ani religii, lecz będzie się starał, aby panowały język i religia neutralnie ludzkie[2].
Idee te nie znalazły zrozumienia nawet wśród esperantystów. Samemu twórcy nie udało się też usunąć tkwiących w nich wewnętrznych sprzeczności[3].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
