Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Hofsjökull ⓘ – trzeci pod względem wielkości lodowiec Islandii o powierzchni 925 km². Ma charakterystyczny, niemalże idealnie kolisty kształt. Jego maksymalna wysokość to 1765 m n.p.m.
Lodowiec Hofsjökull widziany z kosmosu | |
Państwo | |
---|---|
Powierzchnia |
925 km² |
Wysokość maksymalna |
1765 m n.p.m. |
Położenie na mapie Islandii | |
64°49′00″N 18°49′00″W |
Nazwa Hofsjökull to połączenie słów hof (pol. gospodarstwo) i jökull (pol. lodowiec); pochodzi od gospodarstwa w Vesturdalur (Skagafjörður) na północ od lodowca[1]. Nazwa Hofsjökull stosowana była przez ludność z Norðurland, natomiast ludność z Suðurland nazywała lodowiec Arnarfellsjökull[1]. Arnarfellsjökull to historyczna nazwa lodowca[2].
Hofsjökull znajduje się w środkowej Islandii. Zajmuje powierzchnię 925 km²[3][uwaga 1] i jest trzecim pod względem wielkości lodowcem Islandii, po Vatnajökull i Langjökull[6] .
Ma formę czapy lodowej i charakterystyczny, niemalże idealnie kolisty kształt o średnicy ok. 25 km[7]. Osiąga maksymalną wysokość 1765 m n.p.m.[7] Z głównej czapy lodowej spływają liczne lodowce wyprowadzające we wszystkich kierunkach[8][1]. Główne lodowce wyprowadzające to: Sátujökull i llviðrajökull na północy, Þjórsárjökull (najdłuższy – o długości 19 km[6] ), Háöldujökull, Klakksjökull na wschodzie, Múlajökull, Rótarjökull, Nauthagajökull i Blautukvíslarjökull na południu oraz Blágnípujökull, Blöndujökull i Kvíslajökull na zachodzie[2]. Pięć z nich to tzw. lodowce szarżujące (ang. surge-type glaciers)[1].
Średnia grubość lodowca wynosi 215 m, a maksymalna grubość lodu – 750 m w środku wypełnionej lodem kaldery wulkanicznej położonej na zachód od szczytu pokrywy lodowej[8]. Z lodowca wypływa wiele rzek[6] , m.in. Héraðsvötn, Þjórsá (najdłuższa rzeka na wyspie – 230 km długości[9]), Ölfusá i Blanda[7].
Pierwsze badania lodowca przeprowadzono w 1932 roku, kolejne w latach 50. XX w.[6] W 1937 roku zmapowano po raz pierwszy obszar Hofsjökull[6] . Od 1988 roku co roku mierzone są zmiany w masie lodowca[6] . W okresie 1988–2003 zaobserwowano, że główna czapa lodowa zmniejszyła się o ok. 3–4 m[8]. Od 1995 roku rejestrowane jest cofanie się wszystkich lodowców wyprowadzających, a w latach 1986–2003 całkowita powierzchnia pokrywy lodowej zmniejszyła się o około 3,5%[8]. Jeśli zgodnie z projekcjami temperatura powietrza będzie rosła do 2100 roku w tempie 0,18°C na dekadę a później w tempie 0,25°C, powierzchnia lodowca skurczy się i w 2050 roku będzie wynosić 70% obecnej, w roku 2100 – 50% a w roku 2150 – 20%[6] . Pod koniec XXII w. lód zachowa się jedynie w kalderze, po czym również zaniknie[6] .
Pod powierzchnią lodowca znajduje się wygasły subglacjalny system wulkaniczny Hofsjökull[10] z dwoma wulkanami centralnymi: Hofsjökull (1765 m n.p.m.) i położonym na południowym zachodzie wulkanem Kerlingarfjöll (1488 m n.p.m.)[10].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.