Hieronim Urban

Hieronim Kazimierz Urban^[1] (ur. 20 października 1897^[2] w Wilnie^[1], zm. 12 lutego 1965^[2][3] w Łodzi^[3][1]) – nauczyciel fizyki i wykładowca akademicki, prorektor Uniwersytetu Łódzkiego.

Hieronim Kazimierz Urban

Data i miejsce urodzenia	20 października 1897 Wilno
Data i miejsce śmierci	12 lutego 1965 Łódź
Odznaczenia

Życiorys

Pochodził z rodziny inteligenckiej. W 1915 ukończył naukę w gimnazjum ogólnokształcącym w Wilnie. W 1916 podjął pracę nauczyciela w Łudze. W latach 1918–1920 pracował jako nauczyciel fizyki w Seminarium Nauczycielskim w Wilnie, a następnie w latach 1920–1934 jako nauczyciel fizyki oraz zastępca dyrektora w gimnazjum Kutnie. W międzyczasie w 1926 ukończył fizykę na wydziale matematyczno-przyrodniczym Uniwersytetu Wileńskiego^[1], prawdopodobnie odbył również studia z zakresu fizyki w Petersburgu i Moskwie^[4]. W Kutnie Urban był działaczem Chrześcijańskiej Demokracji i Związku Nauczycielstwa Polskiego oraz działaczem związków zawodowych. W latach 1935–1939 pełnił funkcję dyrektora I Gimnazjum i Liceum im. Pierwszego Prezydenta Rzeczypospolitej Gabriela Narutowicza w Łodzi. W 1936 był organizatorem szkolnego ośrodka kolonijnego w Sokolnikach koło Łodzi, przeznaczonego dla uczniów II Liceum^[1].

Podczas II wojny światowej przebywał na Węgrzech, gdzie był działaczem Komitetu Pomocy Repatriantom Polskim oraz w latach 1939–1941^[1] lub 1939–1944^[5] dyrektorem Polskiego Gimnazjum i Liceum dla internowanej młodzieży polskiej^[1] w Balatonboglár (początkowo w Balatonzamárdi)^[5]. W latach 1939–1945 był kierownikiem Wydziału Szkolnego Komitetu Obywatelskiego dla Spraw Opieki nad Polskimi Uchodźcami na Węgrzech^[1].

Po II wojnie światowej był członkiem Komisji Likwidacyjnej Komitetu Pomocy Repatriantom Polskim – w ramach tej działalności przewiózł do polski dwa wagony materiałów naukowych, które przekazał władzom w Warszawie. W 1945 powrócił do Łodzi, gdzie został dyrektorem Studium Wstępnego w Wyższej Szkole Gospodarstwa Wiejskiego w Łodzi, a następnie także prorektorem. Później do 1956 był rektorem Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Łodzi, a po jej włączeniu w struktury Uniwersytetu Łódzkiego^[1] był zastępcą profesora i prorektorem Uniwersytetu Łódzkiego (1956–1959)^[6]. W późniejszym okresie był starszym wykładowcą fizyki i kierownikiem Zakładu Metodyki Fizyki Uniwersytetu Łódzkiego^[1][3]. Po II wojnie światowej był także działaczem Stronnictwa Ludowego^[3].

Został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie^[2].

Odznaczenia

• Złoty Krzyż Zasługi (1955) – za zasługi w pracy zawodowej w dziedzinie oświaty^[7],
• Medal 10-lecia Polski Ludowej (1955),
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski,
• Honorowa Odznaka miasta Łodzi^[3].

Przypisy

1. AleksanderA. Łynka AleksanderA., Zarys dziejów II Liceum Ogólnokształcącego im. Gabriela Narutowicza w Łodzi w latach 1904–2014 [online], 2014.
2. nekrolog, „Dziennik Łódzki” (40), bc.wbp.lodz.pl, 16 lutego 1965, s. 5 [dostęp 2023-12-13].
3. nekrologi, „Panorama Dziennika Łódzkiego” (39), bc.wbp.lodz.pl, 14 lutego 1965, s. 5 [dostęp 2023-12-13].
4. KrzysztofK. Baranowski KrzysztofK., Początki Łodzi akademickiej, Łódzkie Tow. Nauk., 1993, ISBN 978-83-85879-05-3 [dostęp 2023-12-13] (pol.). Brak numerów stron w książce
5. TadeuszT. Kopyś TadeuszT., Uchodźcy polscy na Węgrzech w latach 1939–1945, „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej”, 3 (14), Instytut Pamięci Narodowej, marzec 2002, s. 44, ISSN 1641-9561.
6. JarosławJ. Kita JarosławJ., StefanS. Pytlas StefanS., Uniwersytet Łódzki w latach 1945–1995, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 1996, s. 29–30, ISBN 83-7016-970-8.
7. Uchwała Rady Państwa z dnia 30 czerwca 1955 r. nr 0/955., prawo.pl, 30 czerwca 1955 [dostęp 2023-12-14].