Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Havzi Nela (ur. 20 lutego 1934 we wsi Kollovoz k. Kukësu, zm. 10 sierpnia 1988 w Kukësie[1]) – albański poeta, nauczyciel i więzień sumienia.
| Data i miejsce urodzenia |
20 lutego 1934 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
10 sierpnia 1988 |
| Narodowość |
albańska |
| Język |
albański |
| Alma Mater | |
| Dziedzina sztuki | |
.svg) | |
| Odznaczenia | |
| Dëshmor i Demokracisë | |
Syn Shabana i Xhevrije. Pochodził z bardzo ubogiej rodziny chłopskiej[2]. Dzięki państwowemu stypendium mógł ukończyć szkołę i podjąć studia w Instytucie Pedagogicznym w Szkodrze. W czasie studiów zaczął pisać wiersze. Z uczelni został relegowany za głoszenie wywrotowych poglądów[1]. Znalazł pracę nauczyciela w szkole elementarnej w małej wiosce Plani i Bardhe (okręg Mat)[2]. Pracę tę stracił, kiedy wyszło na jaw, że daje uczniom do czytania swoje wiersze[1]. Do 1967 pracował w Krumie, Lojme i w Shishtavecu, zanim nie trafił do szkoły we wsi Topojan[2].
Śledzony przez Sigurimi, zdecydował się uciec z kraju wraz z żoną. 26 kwietnia 1967 przekroczył granicę albańsko-jugosłowiańską, przed opuszczeniem kraju pozostawił na granicy kartkę wyjaśniającą przyczyny swojej decyzji[3]. Wkrótce został schwytany przez policję jugosłowiańską i uwięziony w Prizrenie[1]. W maju 1967 rząd jugosłowiański dokonał wymiany więźniów - w zamian za kilku obywateli Jugosławii, odbywających karę w Albanii, stronie albańskiej przekazano małżeństwo Havzi i Lavdie Nela. W maju 1967 Havzi został skazany na karę 15 lat więzienia za zdradę kraju i dezercję, a jego żona na 10 lat więzienia. Lavdie otrzymała propozycję skrócenia kary, jeśli rozwiedzie się z mężem, ale nie skorzystała z tej możliwości. Havzi Nela odbywał karę w więzieniu w Burrelu, a następnie w Spaçu.
8 sierpnia 1975 Nela został ponownie osądzony. Za udział w powstaniu więźniów w Spaçu, otrzymał dodatkowe 8 lat więzienia. 19 grudnia 1986, po 19 latach pobytu w więzieniu został uwolniony[3]. W październiku 1987 przydzielono go do pracy we wsi Arren z zakazem jej opuszczania[1]. Nela w czasie pobytu w Arrenie posiadał nielegalnie broń palną, służącą mu do obrony przed dzikimi zwierzętami. W trakcie próby odebrania mu tej broni przez milicjantów, jeden z nich został postrzelony. Nelę aresztowano, a 24 czerwca 1988 Sąd ludowy okręgu Kukes (przew. Agim Hoxha) skazał go na karę śmierci przez powieszenie za zdradę ojczyzny[3]. Apelacja żony Neli została odrzucona przez Sąd Najwyższy Albanii, a Prezydium Zgromadzenia Ludowego zatwierdziło wyrok[2]. 10 sierpnia 1988 o 2 w nocy został powieszony w Kukësie. Egzekucja miała charakter publiczny. Ciało Neli po śmierci wisiało przez kilka godzin na miejscu kaźni, zanim wywieziono je na samochodzie ciężarowym i pochowano przy drodze, pionowo, w otworze po latarni[1]. Tam też spoczywało przez kolejne pięć lat, zanim przeniesiono je na cmentarz.
W 1993 Havzi Nela otrzymał pośmiertnie od władz Albanii tytuł Męczennika za Demokrację (Dëshmor i Demokracisë)[1]. Imię poety nosi ulica w północnej części Tirany (dzielnica Stacioni i Trenit), w Kamzie, Kukësie i w Borje, a także gimnazjum w Kukësie. W latach 1996 i 2008 ukazały się pośmiertne wydania zachowanych utworów poety.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
