Groby w Wypalankach

Groby w Wypalankach – zespół pięciu^[1] mogił zbiorowych ofiar II wojny światowej na obszarze leśnym pomiędzy wsiami Dębienko i Wypalanki w powiecie poznańskim (gmina Stęszew), na terenie północno-zachodniej części Wielkopolskiego Parku Narodowego.

Mogiły w Wypalankach

Widok ogólny z pomnikiem
Państwo	Polska
Miejscowość	Wypalanki
Typ cmentarza	miejsce pamięci narodowej
Liczba grobów	około 1700
Liczba kwater cmentarnych	5
Data otwarcia	1946
Data ostatniego pochówku	1945
Położenie na mapie gminy Stęszew Mogiły w Wypalankach
Położenie na mapie Polski Mogiły w Wypalankach
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Mogiły w Wypalankach
Położenie na mapie powiatu poznańskiego Mogiły w Wypalankach
52°17′49,2″N 16°43′53,9″E

Okupacja

Kompleks leśny w rejonie Dębienka i Wypalanek był podczas okupacji niemieckiej (lata 1939-1945) miejscem masowych rozstrzeliwań i grzebania ciał Polaków, przede wszystkim więźniów Fortu VII, obozu w Żabikowie (głównie inteligencji, powstańców wielkopolskich i działaczy społecznych^[2]), jak również ludzi chorych psychicznie ze szpitala w Kościanie. Niemcy zabili w tym rejonie około 1700 (2000^[2]) osób, wśród nich m.in. prof. Stanisława Kalandyka, prof. Stanisława Pawłowskiego (6 stycznia 1940^[2]), wojewodę Adolfa Bnińskiego (prawdopodobnie 7 lipca 1942^[3]) i członków Delegatury Rządu na Kraj^[4].

W 1944, celem zatarcia śladów zbrodni, Niemcy utworzyli specjalny oddział zajmujący się likwidacją mogił: wykopywaniem, a następnie paleniem resztek szczątków. Prac tych nie zdołano ukończyć. Jeszcze w styczniu 1945 pochowano tutaj około 1260 ofiar obozu w Żabikowie^[4].

Upamiętnienie

Po zakończeniu wojny mogiły zostały szczegółowo przebadane i uporządkowane^[4]. W 1946 odnalezione szczątki pochowano w mogiłach zbiorowych na obecnym miejscu^[1]. Pogrzeb miał charakter manifestacji patriotycznej^[2]. Na kamieniu pamiątkowym umieszczono tablicę z napisem: Miejsce uświęcone męczeńską krwią Polaków zamordowanych przez hitlerowców w latach okupacji^[5].

Turystyka

Do mogił prowadzi zielony szlak pieszy ze Stęszewa do Szreniawy^[6].

Galeria

• 
  Pomnik w centrum założenia
• 
  Krzyż na jednym z grobów

Przypisy

1. praca zbiorowa, Słownik krajoznawczy Wielkopolski, PWN, 1992, s. 309, ISBN 83-01-10630-1
2. tablica informacyjna in situ
3. W intencji pomordowanych [online], radiopoznan.fm [dostęp 2020-05-31] (pol.).
4. Paweł Anders, Krzysztof Kasprzak, Beata Raszka, Wielkopolski Park Narodowy, Wydawnictwo WBP, Poznań, 1999, s. 101, ISBN 83-85811-71-0
5. napis na tablicy pamiątkowej in situ
6. Wielkopolski Park Narodowy, mapa turystyczna, Cartomedia, Poznań, 2012, ISBN 978-83-7445-150-5