Wiechlinowate, trawy (Poaceae (R. Br.) Barnh., Gramineae Juss.[3]) – rodzina roślin należąca do rzędu wiechlinowców. Liczy ok. 11 tys. gatunków. Rośliny te stanowią główny komponent roślinności formacji trawiastych, łąk i pastwisk. Należą do niej również ważne rośliny uprawne, w tym zboża. W Polsce występuje ponad 150 gatunków traw.
 Pokrój (wiechlina roczna z lewej i zwyczajna z prawej) | |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | |||
| Klasa | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina |
wiechlinowate | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Poaceae (R. Br.) Barnh. Bull. Torrey Bot. Club 22: 7. 15.01.1895 | |||
| Synonimy | |||
| |||
A – plewa, B – plewka dolna, C – ość, 1 – plewka górna,2 - łuszczki, 3-pręciki, 4 – słupek, 5 – znamię słupka
Morfologia
- Łodyga
- Nazywana źdźbłem, obła, pusta w międzywęźlach, a przegrodzona w węzłach. Tkanka twórcza znajduje się w dolnej części każdego międzywęźla, dzięki czemu pasące się zwierzęta nie przerywają wzrostu. W plemieniu bambusowych łodygi są zdrewniałe (u innych zielne). W plemieniu palczatkowych i kukurydzowych łodygi są pełne. Rośliny często wytwarzają rozłogi.
- Liście
- Dwurzędowo ustawione, naprzemianległe, pochwiaste, równowąskie, żyłkowanie równoległe. W miejscu złączenia blaszki liściowej z pochwą najczęściej występuje języczek, a czasami także uszka obejmujące łodygę. Niektóre gatunki utwardzone są krzemionką, co ma zniechęcić pasące się zwierzęta.
- Kwiaty
- Zebrane w kłoski, u nasady kłoska są przysadki zwane plewami. Kwiaty są trójkrotne, przeważnie obupłciowe, ze zredukowanym okwiatem, zazwyczaj 3 pręcikami o długich nitkach i słupkiem z dwoma znamionami. Kłoski zebrane są w kwiatostany typu kłos złożony lub wiecha złożona.
- Owoce
- Ziarniaki (owoce suche niepękające) zawierające bielmowe nasienie.
- Korzeń
- Dwa rodzaje: wyrastające z ziarniaka delikatne korzenie zarodkowe i wyrastające z węzłów trwałe korzenie przybyszowe (wiązkowy system korzeniowy[4]).
Biologia
Są to rośliny zielne, (częściej byliny niż rośliny jednoroczne). Ich charakterystyczną cechą jest zdolność krzewienia się, czyli wypuszczania licznych źdźbeł z tzw. punktów krzewienia występujących w dolnych częściach pędu. Są przeważnie wiatropylne, czasami samopylne. U niektórych gatunków (np. u pszenicy zwyczajnej) występuje klejstogamia.
Systematyka
- Pozycja rodziny według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG IV z 2016)
Rodzina stanowi grupę siostrzaną dla rodzin Ecdeiocoleaceae i Joinvilleaceae w obrębie rzędu wiechlinowców (Poales)[2].
| wiechlinowce |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- Podział rodziny według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG IV z 2016)
- Rodzaje reprezentowane we florze Polski[5]
- bekmania (Beckmannia)
- bliźniczka (Nardus)
- boimka (Oreochloa)
- brodobrzanka (Catabrosa)
- chlorynka (Chloris)
- chwastnica (Echinochloa)
- cynodon (Cynodon)
- dasypyrum (Dasypyrum)
- desmazeria (Desmazeria)
- dinebra (Dinebra)
- dmuszek (Lagurus)
- drżączka (Briza)
- egilops (Aegilops)
- elytrygia (Elytrigia)
- foliurus (Pholiurus)
- gastridium (Gastridium)
- gaudinia (Gaudinia)
- grzebienica (Cynosurus)
- hajnardia (Hainardia)
- izgrzyca (Danthonia)
- jęczmieniec (Hordelymus)
- jęczmień (Hordeum)
- kłosownica (Brachypodium)
- kłosówka (Holcus)
- konietlica (Trisetum)
- kostrzewa (Festuca)
- kortaderia (Cortaderia)
- kostrzyca (×Festulolium)
- kukurydza (Zea)
- kupkówka (Dactylis)
- Lophochloa
- łzawnica (Coix)
- manna (Glyceria)
- manneczka (Eleusine)
- mannica (Puccinellia)
- mietlica (Agrostis)
- miłka (Eragrostis)
- miotła (Apera)
- miskant (Miscanthus)
- mozga (Phalaris)
- ostnica (Stipa)
- owies (Avena)
- owsica (Avenula)
- owsiczka (Helictotrichon)
- palcogrzebień, perstnik (Dactyloctenium)
- palczatka (Bothriochloa)
- palusznik (Digitaria)
- parafolis (Parapholis)
- prosowiec (Paspalum)
- perłówka (Melica)
- perz (Elymus)
- perzyk (Agropyron)
- piaskownica (Ammophila)
- polipogon (Polypogon)
- proso (Panicum)
- prosownica (Milium)
- pszenica (Triticum)
- rajgras (Arrhenatherum)
- rosplenica (Pennisetum)
- schizmus (Schismus)
- sesleria (Sesleria)
- skolochloa (Scolochloa)
- sorgo (Sorghum)
- stokłosa (Bromus)
- strzęplica (Koeleria)
- suchotraw (Sclerochloa)
- szczotlicha (Corynephorus)
- śmiałek (Deschampsia)
- śmiałka (Aira)
- tomka (Anthoxanthum)
- trzcina (Phragmites)
- trzcinnik (Calamagrostis)
- trzcinnikownica (xCalammophila)
- trzęślica (Molinia)
- turówka (Hierochloë)
- tymotka (Phleum)
- wentenata (Ventenata)
- wiechlina (Poa)
- wiechlinostrzewa (Bellardiochloa)
- włosówka (Eriochloa)
- włośnica (Setaria)
- wulpia (Vulpia)
- wyczyniec (Alopecurus)
- wydmuchrzyca (Leymus)
- zamokrzyca (Leersia)
- życica (Lolium)
- żyto (Secale)
Obecność w kulturze i symbolice
Dawna nazwa rodziny pojawia się w piosence „Opowieść o trawie” autorstwa Leszka Wójtowicza. Określana jest tam jako: ciekawa, dzielna, zwykła, bezczelna, uparta, mocna[6].
Zobacz też
Przypisy
Bibliografia
Linki zewnętrzne
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
