Gozo (państwo)

Gozo – historyczne nieuznawane (de facto niepodległe) państwo leżące na wyspie o tej samej nazwie, na terenie obecnej Malty, istniejące w latach 1798–1801, podczas francuskich wojen rewolucyjnych. Ten krótki okres w historii Gozo znany jest czasem jako La Nazione Gozitana (Państwo Gozo)^[1], kiedy Gozo oficjalnie było niepodległym państwem z królem Ferdynandem III Sycylijskim jako monarchą, oraz z rządem tymczasowym, na czele którego stał Saverio Cassar jako Gubernator Generalny.

Państwo Gozo

La Nazione Gozitana (włoski)
In-Nazzjon Għawdxija (maltański)

1798–1801
Herb Flaga
Ustrój polityczny	monarchia
Stolica	Rabat
Data powstania	1798
Data likwidacji	1801
Powierzchnia	67 km²
Populacja (1798) • liczba ludności	16 000
• gęstość	238,8 os./km²
Waluta	scudo maltańskie
Język urzędowy	włoski
Religia dominująca	rzymskokatolicka
Położenie na mapie świata Państwo Gozo
36°02′36″N 14°14′49″E

Historia

Do 10 czerwca 1798 roku Malta i Gozo były rządzone przez Zakon Świętego Jana. Kiedy Napoleon wyparł Rycerzy z archipelagu podczas swojej kampanii śródziemnomorskiej 1798 roku, Francuzi założyli garnizony w różnych miejscach na Malcie, jak również w Cittadelli oraz forcie Chambray, głównych fortyfikacjach Gozo.

2 września 1798 roku Maltańczycy wywołali w Mdinie powstanie przeciwko Francuzom, żądając powrotu rządów Królestwa Sycylii. Wieść się szybko rozniosła i 3 września mieszkańcy Gozo wywołali rewoltę. Archiprezbiter i proboszcz kościoła w Rabacie, Saverio Cassar został wybrany 18 września na przywódcę powstania. Kwatera główna powstańców została założona w Banca Giuratale (dziś siedziba Victoria Local Council – Rady Miejskiej w Victorii). Cassar zorganizował zbiórkę pieniędzy, aby opłacić żołnierzy pod swoim dowództwem. Aresztowano zwolenników Francuzów, w tym trzech kanoników.

Francuska załoga utrzymała się w Cittadelli i w forcie Chambray do 28 października, kiedy skapitulowała po nagocjacjach prowadzonych przy pomocy Sir Alexandra Balla. Żołnierze francuscy, w liczbie 217, poddali się bez walki i przekazali Brytyjczykom wyspę (Gozo), fortyfikacje, 24 działa, dużą ilość amunicji i 3200 worków mąki^[2].

Dzień później, Brytyjczycy przekazali Gozańczykom kontrolę nad Cittadellą i resztą wyspy. Ludność ogłosiła Ferdynanda III Sycylijskiego swoim monarchą, i powołała rząd tymczasowy, na czele z Saverio Cassarem, który został Gubernatorem Generalnym^[3][4]. W skład rządu tymczasowego weszli tak Brytyjczycy, jak i Maltańczycy. Jego pierwszą akcją było rozprowadzenie przejętych zapasów żywności pomiędzy 16 000 mieszkańców wyspy. Flaga Królestwa Neapolu, która później została flagą Królestwa Obojga Sycylii, powiewała ponad Gozo, amunicja i zaopatrzenie płynęły z Neapolu, gdzie król Ferdynand wychwalał swoich „wiernych maltańskich poddanych”^[5].

29 października Cassar poprosił o ustanowienie na Gozo osobnej diecezji. Rzymskokatolicka Diecezja Gozo została ostatecznie ustanowiona 22 września 1864 roku, 65 lat po petycji Cassara^[6]. Podczas swoich rządów, Cassar zorganizował administrację, ponownie otworzył sądy i wybrał nowych sędziów, a nawet otworzył urząd celny.

Gdy we wrześniu 1800 roku francuski garnizon w Valletcie poddał się, Malta została Brytyjskim Protektoratem. Cassar kontynuował niezależne rządy na Gozo do 20 sierpnia 1801 roku, kiedy to brytyjski Cywilny Komisarz Charles Cameron usunął go ze stanowiska^[7]. Emmanuele Vitale, również przywódca maltańskiej insurekcji, został Gubernatorem, Superintendentem Policji i Szefem Służby Zdrowia na Gozo, które to funkcje piastował do śmierci 14 miesięcy później.

16 grudnia 1805 roku, Cassar zmarł w wieku 58 lat.