Gorzynek jednobarwny

Gorzynek jednobarwny^[3] (Chloropipo unicolor) – gatunek małego ptaka z rodziny gorzykowatych (Pipridae). Występuje na wschodnich stokach Andów, od Ekwadoru po Peru. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Gorzynek jednobarwny

Chloropipo unicolor[1]
Taczanowski, 1884
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	tyrankowce
Rodzina	gorzykowate
Podrodzina	gorzyki
Plemię	Piprini
Rodzaj	Chloropipo
Gatunek	gorzynek jednobarwny
Synonimy
Xenopipo unicolor (Taczanowski, 1884)[1]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]
najmniejszej troski
Zasięg występowania

Taksonomia

Po raz pierwszy gatunek opisał Taczanowski w wydanym w 1884 dziele Ornithologie du Pérou. Holotyp gorzynka jednobarwnego pochodził z Amable María, z okolic rzeki Tumulayo w regionie Junín w Peru^[4]. Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny uznaje gatunek za monotypowy^[5].

Morfologia

Długość ciała wynosi 11,5–14 cm, masa ciała – 15,2–16,5 g^[6]. Wymiary szczegółowe holotypu: długość skrzydła 75 mm, ogona – 48 mm, dzioba – 13 mm, skoku – 13 mm. Występuje dymorfizm płciowy. Samiec posiada czarne upierzenie. Z wierzchu owa czerń ma odcień niebieskawy, od spodu – bardziej matowy; tę monotonię urozmaicają białe pokrywy podskrzydłowe. Samica jest jednolicie smolista po ciemnooliwkową, na brzuchu i gardle bardziej szara. Obrączka oczna, mimo że jest jasna, nie wyróżnia się. U obu płci tęczówki są albo ciemnobrązowe, albo czarne^[6].

Ekologia

Środowiskiem życia gorzynka jednobarwnego jest podszyt wilgotnych lasów, zarówno tych tropikalnych, jak i górskich. Prawdopodobnie jak inni przedstawiciele rodzaju odwiedza owocujące drzewa na skrajach lasu. Był widziany przy zjadaniu białych jagód, poza tym brak informacji^[6].

Brak informacji o lęgach^[7][8]. Trzy osobniki (obojga płci) złapane w sierpniu w południowo-wschodnim Peru miały nieco powiększone gonady^[8].

Status zagrożenia

IUCN uznaje gorzynka jednobarwnego za gatunek najmniejszej troski nieprzerwanie od 1988 (stan w 2021). Liczebność populacji nie została oszacowana, ale ptak ten opisywany jest jako dość pospolity, ale rozmieszczony plamowo. BirdLife International ocenia trend populacji jako spadkowy ze względu na wycinkę lasów. Ponadto szacuje zasięg występowania na ok. 596 tys. km²^[9].

Przypisy

1. Chloropipo unicolor, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
2. Chloropipo unicolor, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
3. Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Piprini Rafinesque, 1815 (wersja: 2021-05-26). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-10-28].
4. Władysław Taczanowski: Ornithologie du Pérou. T. 2. 1884, s. 335–336. (fr. • łac.).
5. F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Cotingas, manakins, tityras, becards. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-12-30]. (ang.).
6. Kirwan i Green 2011 ↓, s. 270.
7. Snow, D.: Jet Manakin (Chloropipo unicolor). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.) (2014). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2004. [zarchiwizowane z tego adresu (21 listopada 2015)].
8. Kirwan i Green 2011 ↓, s. 271.
9. Species factsheet: Chloropipo unicolor. BirdLife International, 2021. [dostęp 2021-10-28]. (ang.).

Bibliografia

• Guy Kirwan, Graeme Green: Cotingas and Manakins. Londyn: Christopher Helm, 2011. ISBN 978-0-691-15352-0.

Linki zewnętrzne

• Zdjęcia i nagrania głosów. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

Identyfikatory zewnętrzne (takson):

• GBIF: 2487693
• identyfikator iNaturalist: 367627
• ITIS: 559222
• NCBI: 415030
• CoL: 69XRJ